In drie afzonderlijke documenten die medio april werden gepubliceerd, hebben de Financial Stability Board (FSB), het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Bank for International Settlements (BIS) hun bezorgdheid geuit over de potentiële risico's voor de financiële stabiliteit van beursverhandelde producten (Exchange-Traded Products of ETPs).
In zijn nota, die vorige dinsdag gepubliceerd werd, wees de FSB op "de snelheid en de omvang van financiële innovatie op de ETF-markt" als "de bron van nieuwe elementen van complexiteit en onduidelijkheid in deze gestandaardiseerde markt." Ook wees de regelgevende instantie op de bezorgdheid over de tegenpartijrisico's die gepaard gaan met ETPs en de mogelijkheid dat de liquiditeit 'op aanvraag' van de instrumenten een bedreiging zou kunnen vormen voor de solvabiliteit van hun sponsors. DeFSB drukte het zo uit:
“Door de toegenomen populariteit van 'synthetische' ETFs (die gebruikmaken van derivaten) en het feit dat ETF-providers van traditionele ETFs steeds intensiever gebruikmaken van effectenleningen, ontstaan er nieuwe uitdagingen in termen van het tegenpartijrisico en het risico van zakelijke zekerheden. Bovendien kan de verwachting van liquiditeit op aanvraag de omstandigheden creëren voor acute terugkoopdruk op bepaalde typen ETFs wanneer de markten onder druk staan, wat op zijn beurt een invloed kan hebben op de liquiditeit van de grote vermogensbeheerders en banken die op deze markt actief zijn.”
Los daarvan uitte het IMF een vergelijkbare bezorgdheid in zijn 'Global Financial Stability Report'. Het IMF neemt eveneens synthetische replicatietechnieken onder de loep, "aangezien de meeste Europese ETF-providers gebruikmaken van de synthetische replicatiemethode, moet gezien de brutoposities van deze fondsen de vraag worden gesteld of de huidige beperkingen die gelden voor derivatencontracten voldoende zijn om de tegenpartijrisico's zodanig in te perken dat ze niet systemisch worden in perioden waarin de markt onder druk komt te staan.” Het rapport van het IMF wijst ook op risico's die ontstaan door effectenleningen binnen fysieke replicatiefondsen en besteedt aandacht aan de beperkte geschiktheid van producten met hefboomwerking en inverse producten.
Later tijdens de week liet ook de BIS van zich horen. In zijn verslag uit de in Basel gevestigde organisatie de bezorgdheid dat “[synthetische] replicatiestrategieën kunnen leiden tot een opeenstapeling van systemische risico's in het financiële systeem.”
iShares, 's werelds grootste ETF-provider, reageerde als eerste op het spervuur van waarschuwingen van de wereldwijde regelgevende heersers. Joe Linhares, hoofd van iShares EMEA reageerde: “Het is bemoedigend dat de FSB niet alleen transparantie eist, maar ook dat providers aan beleggers een aantoonbare infrastructuur kunnen voorleggen die transparantie ondersteunt.” Later in de week publiceerde ETF Securities zijn eigen verklaring, waarin de opmerkingen van de FSB eveneens werden toegejuicht, en de oproep naar meer transparantie en opleiding binnen de ETP-arena nog eens werd herhaald. Ook beloofde het bedrijf dat het de gehouden zakelijke zekerheden voor zijn ETF-assortiment de komende weken geregeld zou publiceren op zijn ETF Exchange-platform (ETFX). De recentste verklaring kwam van Manooj Mistry, hoofd van db x-trackers UK, die zei dat zijn bedrijf "eveneens positief staat tegenover deze aandacht", en benadrukte dat de sector 'gemeenschappelijke normen moet opstellen', omdat er zo transparantie kan worden verstrekt over het beheer van op swaps gebaseerde ETFs.
Morningstar vraagt al geruime tijd om meer transparantie en wij spannen ons in om te wijzen op de risico's en om beleggers inzicht te verschaffen in de risico's die gepaard gaan met alle verschillende soorten ETPs. Deze reeks waarschuwingen van drie wereldwijde regelgevende instanties zal ongetwijfeld opnieuw druk uitoefenen op de sector om een reeks 'beste praktijken' op te stellen en te volgen voor informatieverschaffing over de praktijken inzake zakelijke zekerheden voor op swaps gebaseerde fondsen, en om meer inzicht te verschaffen in effectenleningen binnen fysieke fondsen. We zien nu reeds dat ETF Securities een stap naar voren zet en zich verbindt tot een meer geregelde informatieverschaffing—iets dat we vorig jaar al hadden gevraagd in onze eerste high-levelbeoordeling van de verschillende synthetische structuren die door providers worden gehanteerd. We verwachten dat andere providers dit voorbeeld weldra zullen volgen.
In mei zullen we een uitgebreid verslag publiceren waarin de basismechanismen van synthetische ETFs worden besproken en verrichten we een grondige analyse van de huidige praktijken die door de verschillende providers van op swaps gebaseerde producten worden gehanteerd. Het doel van ons verslag bestaat erin te wijzen op de beste praktijken over structuur, het beheer van zakelijke zekerheden en transparantie, en zou een nuttige gids moeten vormen voor een brede groep beleggers die een beter inzicht wenst in de samenstelling van deze producten en in hoe zij door providers op de hoogte worden gebracht van en beschermd worden tegen het tegenpartijrisico. Indien u graag een exemplaar van dit verslag wenst te ontvangen, gelieve dan een e-mail (in het Engels) te verzenden naar etfqueries@morningstar.com.
