Het begrip klimaatverandering is nooit ver weg bij weersuitzonderingen zoals het koude voorjaar, overstromingen in Midden-Europa en straks misschien een hele warme, droge of juist koude, natte zomer. Of er een directe relatie is tussen dit “extreem weer” en klimaatverandering, of dat het om incidenten gaat, is moeilijk te zeggen. Maar vast staat wel, dát het klimaat verandert. Wetenschappers liggen overigens nog wel met elkaar in de clinch over de oorzaak en mate van klimaatverandering –menselijk handelen en/of een natuurlijk proces- en of de huidige computermodellen wel toereikend zijn om de verandering te voorspellen.
Fondshuizen behoren niet tot de climate change sceptics en sinds een kleine tien jaar zijn er beleggingsfondsen met een focus op klimaatverandering. Klimaat is naast water en agribusiness volgens sommige fondsaanbieders hét wereldwijde beleggingsthema.
Deze thema’s hangen wel met elkaar samen, want een gebrek of overvloed aan water is onder meer een gevolg van klimaatverandering. En waar een groeiende en steeds welvarender wereldbevolking de vraag naar voedsel opdrijft heeft klimaatverandering gevolgen voor de voedselproductie. Klimaatverandering is in dit opzicht een alomvattend thema en water en agribusiness een soort van subthema’s die een onderdeel van klimaatverandering benadrukken.
Lastig vergelijken
Wat moeten beleggers met klimaatverandering? Een fonds met dit thema is vanwege zijn concentratie op het ene specifieke thema en het daaraan gerelateerde hogere risicoprofiel een niche. Het is daarom niet geschikt als kernpositie in een beleggingsportefeuille, maar kan wel als een satelliet naast de kern worden opgenomen. Bijvoorbeeld als een belegger dit thema wat zwaarder wil aanzetten. De keus van een fonds is echter niet gemakkelijk, omdat er nogal wat specifieke haken en ogen zijn.
Neem de lastige onderlinge vergelijkbaarheid van climate change fondsen. Ze zijn ruwweg te verdelen in fondsen met een groene, duurzame inslag en fondsen die niet vanuit deze ethiek inspelen op klimaatverandering. RobecoSAM Sustainable Climate Fund is een voorbeeld van de eerste school, Schroder ISF Global Climate Change Equity behoort tot de laatste groep.
De overtuiging bepaalt de selectie van de aandelen waarin wordt belegd. Bij de duurzame fondsen moeten de ondernemingen voldoen aan ESG-criteria (environment, social and (corporate) governance). Dat beperkt het universum en fondsen die zonder ESG-bril op beleggen hebben meer keus en een grotere spreiding. “Ik beleg in ondernemingen die op wat voor manier dan ook profiteren van klimaatverandering, bijvoorbeeld omdat ze producten maken die klimaatverandering helpen voorkomen of diensten leveren waarnaar als gevolg van een ander klimaat meer vraag naar is”, vertelt Simon Webber, manager van Schroder ISF Global Climate Change Equity.
Ondanks de verschillende aard van klimaatfondsen worden ze vaak in één categorie ondergebracht. In het geval van Morningstar is dat de categorie ‘aandelen sector ecologie’, omdat hun aantal te klein is voor aparte groepen (bijvoorbeeld met en zonder groen uitgangspunt). In deze categorie is het ene fonds dus duurzamer dan het andere.
Dat klimaatfondsen moeilijk onderling te vergelijken zijn blijkt ook uit de stijl van de fondsen. In de tabel onderaan dit artikel staan alle fondsen in de Morningstar-categorie ‘aandelen sector ecologie’ (klik op tabel voor vergroting). Zijn zijn gerangschikt op hun rendement over de afgelopen drie jaar. Sommige fondsen voeren ‘climate change’ in hun naam, anderen doen het specifieker met ‘water’ of ‘clean technology’.
De laatste kolom van de tabel is de Morningstar Stylebox die in één oogopslag de beleggingsstijl van het fonds laat zien (beleggen in large, mid of small cap aandelen en in groei- of waarde-aandelen of een combinatie daarvan). Waar het ene klimaatfonds overwegend belegt in large caps heeft het andere voornamelijk small caps in portefeuille. Dat heeft uiteraard gevolgen voor het risicoprofiel.
Sector bias
Klimaatverandering is ook een politiek speelveld dat wordt beïnvloed door overheidsbeleid (subsidies en belastingen) om de uitstoot van broeikasgassen als koolstofdioxide (CO2) te beperken. Dat zorgt voor onzekerheid voor beleggers en fondsbeheerders. Bij de ene politicus draaien windmolens alleen op subsidie en moet de geldkraan dicht, waar de ander deze juist open wil laten om windenergie een eerlijke kans te geven. En als goedkope Chinese zonnepanelen de markt overspoelen gaan er in Europa stemmen op voor importbeperkingen om de eigen industrie te beschermen.
Het speelveld is niet alleen nationaal, maar ook mondiaal. Wereldwijd maken beleidsmakers meer en minder werk van de reductie van CO2-uitstoot. De Europese Unie en India hebben al een reductieprogramma. China start deze maand in Shenzen met een eerste programma voor de handel in CO2-rechten en Brazilië heeft plannen, maar de Verenigde Staten lopen op een paar staten na achter. Het gedrag van overheden is onvoorspelbaar. Zeker op korte termijn, geeft Webber toe, maar op de langere termijn zal er volgens hem wereldwijd meer nadruk komen op het terugdringen van de opwarming van de aarde.
Waar een klimaatfonds ook mee te maken heeft is zogenaamde sector bias. Er zijn een aantal sectoren waar klimaatverandering nauwelijks een rol speelt zoals financiële dienstverlening, telecom en gezondheidszorg. Ondernemingen uit deze sectoren zitten dan ook niet in de portefeuille van de fondsen. Daarentegen kunnen sectoren als industrie en energie overwogen zijn.
Economische revolutie
Volgens Webber zal klimaatverandering niet alleen een grote impact hebben op de leefomstandigheden op aarde, maar ook op de groei, winstgevendheid en waardering van ondernemingen. “Het concurrentielandschap verandert met implicaties voor de omzet, marges, winst en waardering voor ondernemingen. De impact wordt niet goed overzien en begrepen en dat creëert aantrekkelijke beleggingsmogelijkheden”, aldus de fondsmanager.
Een fonds als Schroder ISF Global Climate Change Equity vliegt het thema klimaatverandering zeer breed aan. Dat blijkt uit sommige ondernemingen in de portefeuille waarbij de link met klimaatsverandering niet voor de hand ligt. Zo is eBay de grootste positie en is er ook een belang in Amazon.com. “De CO2-voetafdruk van iemand die online winkelt en zijn aankopen laat thuisbezorgen is lager dan van iemand die naar een fysieke winkel rijdt om zijn aankopen te doen. Online retailers als eBay en Amazon profiteren van stijgende energieprijzen en belastingen op CO2-uitstoot”, verklaart Webber zijn investering.
Andere top tien posities zijn BG Group, Trimble en SwissRe. BG Group is een leidende producent van aardgas en Webber ziet een belangrijke rol weggelegd voor aardgas in het tegengaan van klimaatverandering. Bij de verbranding ervan komt veel minder CO2 vrij dan bij andere fossiele brandstoffen. De vraag naar aardgas zal harder groeien dan die naar andere olie en kolen, meent de belegger.
Trimble ontwikkelt software voor de landbouw. Het brengt een akker in kaart en geeft precies aan waar wat nodig is aan bezaaiing, bemesting en bewatering waardoor de opbrengst stijgt.
SwissRe is een andere opmerkelijke naam in de portefeuille. De verzekeraar houdt zich volgens Webber echter veel met klimaatverandering bezig. Het ontwikkelt producten om te verzekeren tegen verandering van het klimaat en kijkt ook waar het als verzekeraar risico loopt als gevolg van temperatuurverandering en zeespiegelstijging.
Twee andere lievelingen van Webber zijn Cree en Acuit, producenten van LED-verlichting. De fondsmanager verwacht de komende jaren een forse groei van energiezuinige verlichting als LED. “LED-verlichting is met een aandeel van 8 tot 10 procent het belangrijkste thema in het fonds.”
Uiteraard zit ook een usual suspect als windturbineproducent Vestas in portefeuille. Webber is pessimistischer over zonne-energie dan over windenergie. Hij verwacht dat de markt voor zonne-energie zich pas over enkele jaren herstelt waarbij de Europese economie een belangrijke rol speelt. “Als de Europese economie stabiliseert zal de vraag toenemen en die neutraliseert de overcapaciteit.”
Decennia
Een belegger die klimaatverandering aan zijn portefeuille wil toevoegen doet er goed aan om de beschikbare fondsen niet alleen op rendement te vergelijken. Waar klimaatverandering het hoofdthema is, zijn schone energie, energiezuinigheid, duurzaam transport, water en afvalverwerking bij veel fondsen subthema’s die meer en minder sterk worden aangezet. De fondsen verschillen op stijl, samenstelling van de portefeuille en risicoprofiel en dat moet passen bij de portefeuille van de belegger.
Tijd is een ander belangrijk aspect. Klimaatverandering is een proces van decennia, zo niet eeuwen. Zo lang is de horizon van beleggers en fondsbeheerders niet. Beleggen in ondernemingen die profiteren van klimaatverandering is een kwestie van geduld. Zoveel tijd heeft deze ijsbeer op een smeltende ijsschots -inmiddels hét symbool voor klimaatverandering - in elk geval niet.
Het gemiddelde rendement van de categorie 'aandelen sector ecologie' was de laatste drie jaar 5,02 procent. Ongeveer de helft van bovenstaande fondsen presteert beter dan het categoriegemiddelde. Vergeleken met de MSCI World was deze categorie geen goede belegging want de index boekte in die periode een winst van 11,29 procent.
Bekijk ook de rapporten van de fondsen in de tabel
GLG Global Sustainability Equity
Nordea-1 Climate and Environment Equity
ASN Milieu & Waterfonds
Quest Cleantech
Schroder ISF Global Climate Change Eq
Vontobel Fd-Glb Trend Clean Technology
Pioneer Fds Global Ecology
Jupiter Climate Change Solutions
KBC Eco Fund Climate Change
F&C Global Climate Opportunities
KBI Institutional GESS
ÖkoWorld Klima
DWS Invest New Resources
Parvest Environmental Opportunities
Allianz Global EcoTrends Fund
Delta Lloyd L Water & Climate
RobecoSAM Sustainable Climate Fund
UBS (Lux) ES Climate Change
UBS (Lux) EF Global Innovators (EUR)
Dexia Eqs L Sust Green Planet
BNPP L1 Green Tigers
Pictet-Envir Megatrend Sel
