De database van Morningstar bevat informatie over meer dan 30 duizend beleggingsfondsen die in Europa beschikbaar zijn voor beleggers. Voor alle fondsen met een rendementsgeschiedenis van meer dan drie jaar wordt de Morningstar Rating berekend. Hierbij worden beleggingsfondsen binnen hun specifieke Morningstar-categorie gerangschikt op rendement (gecorrigeerd voor risico en kosten) en krijgen een waardering die kan variëren van 1 (slecht) tot 5 (zeer goed) sterren.
Het toekennen van de sterren rating is een kwantitatief, geautomatiseerd proces waardoor het op alle beleggingsfondsen kan worden toegepast waarbij Morningstar het criterium hanteert dat er een rendementsgeschiedenis van 3 jaar moet zijn. Omdat voor de Analyst Rating de analist persoonlijk met de fondsmanager spreekt, mag duidelijk zijn dat deze beoordeling veel meer tijd kost. Het is dan ook ondoenlijk om alle beleggingsfondsen ook op een kwalitatieve manier te beoordelen. Morningstar heeft in Europa 30 analisten in dienst die zijn verspreid over acht landen. Zij volgen gezamenlijk ruim 1.400 beleggingsfondsen en voorzien die van een Analyst Rating Gold, Silver, Bronze, Neutral of Negative.
Op de radar
Het analyseren van beleggingsfondsen op basis van de vijf pilaren onder Analyst Rating – beheerteam, fondshuis, beleggingsproces, rendement en kosten - is een tijdrovende exercitie. Daarom wil Morningstar haar middelen zo effectief mogelijk inzetten om zoveel mogelijk relevante, interessante en kwalitatief goede fondsen voor beleggers te beoordelen.
De Morningstar-analisten bepalen naar eigen inzicht welke beleggingsfondsen in aanmerking komen voor een Analyst Rating. Fondshuizen, fondsmanagers, klanten en zelfs collega’s van de analisten kunnen hierop geen invloed uitoefenen. Deze objectiviteit komt mede tot uiting in de waarderingsschaal die wordt gehanteerd. Wanneer er volgens de analisten geen kwaliteit bij een beleggingsfonds aanwezig is en er geen overtuiging is dat het fonds toegevoegde waarde heeft voor de belegger, dan zullen ze niet schromen om een fonds de waardering Negative te geven. Morningstar is er om de eindbelegger te helpen betere beleggingsbeslissingen te latennemen, niet om beleggingsfondsen te promoten.
Een vraag die vaak wordt gesteld is of Morningstar betaald krijgt voor het afgeven van de Morningstar Analyst Rating. Dat is niet het geval. 'Investors first' is een kernwaarde van Morningstar en objectiviteit is één van de fundamenten. Om een zo objectief mogelijk oordeel te kunnen geven over de kwaliteit van een beleggingsfonds kunnen fondshuizen dan ook geen rating bij Morningstar "kopen".
Er zijn verschillende criteria die bepalen of een beleggingsfonds op de volglijst voor een Analyst Rating terecht kan komen. Sommige fondsen zijn simpelweg te groot om te negeren, bijvoorbeeld Templeton Global Bond (EUR 31 miljard onder beheer, Analyst Rating: Silver) en Carmignac Patrimoine (EUR 28 miljard onder beheer, Silver). Veel beleggers investeren in deze fondsen waardoor ze voor Morningstar relevant zijn om te beoordelen.
Maar het zijn zeker niet alleen de grote beleggingsfondsen die op de aandacht van de analisten kunnen rekenen. Een groot fonds kan schaalvoordelen verkrijgen die het uiteindelijk ook voor de eindbelegger aantrekkelijker zou moeten maken in de vorm van lagere kosten, maar de omvang kan ook een blok aan het been worden. Grotere beleggingsfondsen worden soms belemmerd in het doen van investeringen vanwege de beperktere liquiditeit. Wanneer zij een positie innemen in een kleiner aandeel, zal dit impact hebben op de koers van het aandeel en het fonds kan dus niet gemakkelijk in- en uitstappen. Hierdoor kan het soms ook moeilijker worden om outperformance te genereren.
Kleinere fondsen zoals BlackRock GF Global SmallCap (Bronze), Schroder ISF Global Smaller Companies (Bronze) en Add Value Fund (Bronze) hebben minder dan EUR 500 miljoen onder beheer, maar beschikken toch over een positieve Analyst Rating.
Behalve omvang is ook beleggingsstrategie een selectiecriterium. Beleggingsfondsen die zich richten op één specifiek land of één specifieke sector kunnen doorgaans op minder belangstelling rekenen. Morningstar vindt de toepasbaarheid van deze fondsen beperkt, maar desalniettemin zijn ook in deze categorieën fondsen te vinden die interessant kunnen zijn voor de belegger die op zoek is naar een bepaalde accentuering in zijn portefeuille. Neem bijvoorbeeld Parvest Equity Russia (Bronze) voor Russische aandelen of Henderson Horizon Global Technology Fund (Silver) voor aandelen in de sector technologie.
Track record en publieke belangstelling zijn ook factoren die ervoor kunnen zorgen dat een beleggingsfonds op de lijst terecht komt. Zo vroeg Morningstar eind 2011 aan de bezoekers van zijn website welk beleggings-fonds zij graag door de Morningstar-analisten beoordeeld zag worden. Add Value Fund kreeg de meeste stemmen en kreeg een waardering Bronze. Een voorbeeld van een fonds dat de aandacht wekte met een goed (historisch) track record is Banque de Luxembourg - Equities Dividend. Desondanks weet het de analisten op basis van de 5 p’s nog niet voldoende te overtuigen, waardoor de rating op dit moment Neutral is.
Evolutie
De lijst met beleggingsfondsen met een Morningstar Analyst Rating is geen statische lijst. De analisten zijn flexibel om fondsen van de lijst te halen als ze van mening zijn dat die niet meer relevant zijn of dat er betere alternatieven voorhanden zijn. Hierbij maken ze gebruik van hun eigen inzichten, kapitaalstromen van en naar beleggingsfondsen, maar ook van externe bronnen zoals beleggers, adviseurs en de fondsindustrie zelf. Ze kijken of er interessante strategieën zijn die nog niet van een kwalitatieve waardering zijn voorzien. Dan kunnen ze beleggers nog een onontdekte parel kunnen voorschotelen.
Lees ook over de Morningstar Rating en de Morningstar Analyst Rating
De toekomst staat niet in de sterren
Het toekomstig rendement van een beleggingsfonds staat helaas niet in de sterren geschreven. Ook niet in de sterren van Morningstar.
Morningstar Rating versus Morningstar Analyst Rating
Morningstar analyseert en waardeert beleggingsfondsen via twee methoden: kwantitatief op basis van historisch rendement en kwalitatief met het oog op toekomstig resultaat. De een geeft sterren aan een beleggingsfonds, de ander kent het oordeel Gold, Silver, Bronze, Neutral of Negative toe. Hoe een belegger beide waarderingen kan gebruiken.
Beleggingsfondsen met waardering 'Neutral': vlees noch vis
Van beleggingsfondsen met een Analyst Rating 'Neutral' verwacht Morningstar dat ze niet boven, maar ook niet benedengemiddeld presteren. Welke factoren maken een fonds tot een middenklasser?
Bevlogenheid gezocht!
Een fondsmanager moet een substantieel deel van zijn persoonlijke vermogen in zijn eigen fondsen beleggen. Iets wat bij ons minder in zwang is.
Rentmeesterschap gezocht!
Krijgt een fondsmanager voldoende ruimte zijn "ding" te doen? Bepaalt de commercie het aanbod of staat de belegger voorop?
Doe het wel met stijl
De goede fondsmanagers hebben een eigen, onderscheidende stijl. Die is voor een belegger moeiijk te achterhalen, maar is wel van groot belang.
Blijf niet hangen in het verleden
Een belangrijke valkuil waar veel beleggers nogal eens instappen is dat ze een fonds kiezen op basis van de prestaties uit het verleden.
Goedkoop is geen duurkoop
Wat de absolute hoogte van de TER betreft zijn is Morningstar positief gestemd over de opkomst van goedkope indexproducten als ETFs.
