Het is ongetwijfeld dé gebeurtenis van het jaar in beleggingsfondsenland. Bill Gross die Pimco verlaat en aan de slag gaat bij concurrent Janus Capital. Gross richtte vermogensbeheerder Pimco in 1960 op. Hij ontdekte dat de sleutel tot rendement bij beleggen in obligaties is, om er in te handelen en ze niet te kopen en in portefeuille te houden tot de vervaldatum. Gross (foto) wás Pimco en wás Pimco’s vlaggenschipfonds Total Return Bond Fund. Hij bouwde het uit tot ‘s werelds grootste obligatiefonds met USD 220 miljard onder beheer en boekte goede resultaten. Dat maakte hem tot een gelauwerd fondsbeheerder die veel prijzen won en hem de eretitel ‘Bond King’ opleverde.
Onder vuur
Pimco Total Return Bond Fond lag het afgelopen jaar echter onder vuur. Het fonds kende een grote uitstroom als gevolg van tegenvallende resultaten. Vorig jaar boekte Total Return Bond een verlies van 1,92 procent. Dit jaar tot en met augustus bedraagt de winst 4,31 procent, maar dat is altijd nog een fractie slechter dan de categorie en de index. Hierdoor zakt het fonds gestaag weg in de categorie.
In 2013 onttrokken beleggers USD 41,4 miljard aan Total Return Bond, zo blijkt uit gegevens van Morningstar. Tot en met augustus dit jaar haalden beleggers USD 25 miljard weg. In september kwam daar nog eens USD 23,5 miljard bij, zo maakte Pimco zelf bekend. Het merendeel daarvan werd kort na het opstappen van Gross uit het fonds weggehaald. Hierdoor kampt het fonds al zeventien opeenvolgende maanden met een netto-uitstroom waarbij investeerders meer geld ontnemen aan Pimco Total Return Bond Fund dan dat ze er naar overboeken (zie grafiek).
Amerikaanse staatsobligaties deden Pimco Total Return Bond de das om. Het fonds had een grote positie in Treasuries. Maar toen toenmalig Fed-voorzitter Ben Bernanke mei vorig jaar hintte op afbouw van het stimuleringsprogramma voor de Amerikaanse economie - waarbij maandelijks voor USD 85 miljard aan obligaties werd opgekocht - leidde dat tot een uitverkoop van Amerikaanse staatsobligaties en andere type obligaties. Gross had deze ontwikkeling verkeerd ingeschat.
Voor beleggers in Nederland is de Europese variant van het fonds relevant: Pimco GIS Total Return Bond Fund. Dat kent dezelfde ontwikkelingen als zijn Amerikaanse evenknie. Vorig jaar was er een negatief rendement van 7,1 procent (in EUR) en daarmee presteerde het een fractie slechter dan de Morningstar-categorie ‘Obligaties USD gediversifieerd’ en de benchmark Barclays US Agg Bond TR USD Index. Dit jaar tot en met augustus staat het fonds op een winst van 8 procent maar blijft daarmee 1,1 procent en 1,6 procent achter op respectievelijk de categorie en de index.
Ook Pimco GIS Total Return Bond Fund behoort hiermee steeds minder tot de best presterende fondsen in zijn categorie. Bij dit fonds is dit jaar tot en met augustus EUR 3,8 miljard weggestroomd en het heeft nu nog EUR 12,4 onder beheer tegenover EUR 15,4 miljard aan het begin van het jaar.
Geen paniek
Morningstar raakte niet in paniek door de uitstroom en tegenvallende resultaten en vond het te vroeg om Pimco GIS Total Return Bond Fund te straffen. Het fonds scoorde op basis van zijn rendementen in het verleden een Morningstar Rating van slechts 3 sterren (op een schaal van 1 tot en met 5), maar behield de hoogste Analyst Rating ‘Gold’. De fondsanalisten van Morningstar gingen er vanuit dat Pimco GIS Total Return Bond Fund op termijn, door een economische cyclus heen, de benchmark en/of de categorie zou verslaan.
Gross' vertrek bij Pimco kwam onverwacht, ofschoon hij de laatste maanden onder vuur lag. In maart stapte Mohamed El-Erian plotsklaps op bij Pimco. Hij was CEO co-CIO en beoogd opvolger van Gross. Het boterde niet meer tussen beide heren en Gross’ managementstijl zou volgens de geruchten oorzaak zijn van de breuk. Verrassend - maar misschien ook wel typerend - is dat de zeventigjarige Gross niet met pensioen gaat, maar bij Janus Capital begint. Daar gaat hij hetzelfde doen als bij Pimco, zij het op veel kleinere schaal.
Nieuw tijdperk
Voor Pimco (GIS) Total Return Bond Fund begint een nieuw tijdperk met onzekerheid maar ook een periode van belofte. Morningstar blijft in totaliteit positief over Pimco’s vlaggenschipfonds Total Return Bond Fund maar verlaagt de Analyst Rating wel met 2 stappen van ‘Gold’ naar ‘Bronze’. Deze lagere waardering wordt ingegeven door onzekerheid over beleggers die hun geld weghalen uit het fonds en de verdeling van managementtaken en verantwoordelijkheden bij het fondshuis en bij Total Return Bond.
Pimco benoemde nog op de dag van het vertrek van Gross zijn opvolgers. Dan Ivascyn (foto) is de nieuwe group chief investment officer en de drie Pimco-veteranen Mark Kiesel, Mihir Worah en Scott Mather nemen de leiding van Total Return Bond Fund over waarbij Mather de eindverantwoordelijke is.
Het zal enige tijd in beslag nemen om te zien hoe Ivascyn en de nieuwe managers als team zullen samenwerken in hun nieuwe rol, maar er zijn een aantal redenen om aan te nemen dat ze slagen als het stof is neergedaald bij Pimco. Het is een ervaren en gerespecteerde groep fondsbeheerders en zowel Kiesel als Ivascyn wonnen in recente jaren in Amerika een Morningstar Fixed-Income Fund Manager of the Year Award. Als sectorspecialisten werden ze door Gross vaak geraadpleegd om hem met hun beste bottom-up beleggingideeën te voeden.
De wijzigingen in het Investment Committee bij Pimco voorspelt ook het nodige goeds. Kiesel en Ivascyn werden eerder dit jaar aan het beleggingscomité toegevoegd na het vertrek van El-Erian en daarmee werd het versterkt met twee van de beste beleggers bij Pimco. Daarbij bieden de terugkeer van Paul McCulley van de Amerikaanse centrale bank Fed en veteraan Chris Dialynas de nodige macro-economische denkkracht.
De totale uitstroom bij Total Return Bond Fund is moeilijk in te schatten, maar het forse belang van 42 procent in een mix van Amerikaanse staatsobligaties en door hypotheken gedekte leningen samen met de kasstroom door rente-inkomsten en afgeloste bieden Morningstar een voorzichtig optimisme dat het fonds een zware storm kan doorstaan.
De nieuwe waardering ‘Bronze’ weerspiegelt Morningstars hoge mate van vertrouwen in de mensen en middelen die Pimco tot zijn beschikking heeft om het vertrek van Gross op te vangen, maar reflecteert ook de onzekerheid omtrent hoe deze radertjes in elkaar passen in het post-Bill Gross tijdperk.
Uitgebreide toelichting
(klik op grafiek voor vergroting)
Nota bene: de schone aandelenklasse van dit fonds zonder distributievergoeding is Pimco GIS Total Return Bond Fund R Acc USD.
Beheer
Bill Gross was sinds de oprichting in 1987 synoniem voor Pimco GIS Total Return Bond Fund. Dus zijn vertrek op 26 september 2014 ging dan ook als een schok door de financiële wereld. Maar hij laat een enorme staf met getalenteerde fondsbeheerders en analisten achter die hij de afgelopen jaren heeft getraind en die nu belangrijke rollen op zich hebben genomen. Daaronder Dan Ivascyn, Morningstar Fixed-Income Fund Manager of the Year 2013 in de Verenigde Staten, die nu de nieuwe group chief investment officer is.
Diverse andere Pimco-veteranen zijn gelijktijdig gepromoveerd en overzien grote delen van de markt als CIO voor hun specifieke sector. Drie van hen: Mark Kiesel (Morningstar Fixed-Income Fund Manager of the Year 2012 in de VS, Mihir Worah en Scott Mather staan als team aan het roer van Total Return Bond. Mather is daarbij lead manager en neemt de eindbeslissingen.
Over het geheel genomen heeft het personeelsbestand van Pimco enorme diepte – tegenwoordig misschien wel meer dan 18 maanden geleden – met over de hele linie eersteklas uitvoerders en intellectuelen. Zelfs ondanks enkele personen op hoog niveau die sinds 2008 zijn opgestapt. De diepe sectorkennis van Ivascyn en de nieuwe CIOs zou een groot pluspunt moeten zijn voor het Investment Committee van Pimco. Dit beslissingsorgaan profiteert ondertussen nog steeds van de aanwezigheid van experts in macro-economie zoals Andrew Balls en Saumil Parikh en van Pimco-veteranen Chris Dialnys (die terugkeert van een sabbatical) en Paul McCulley die halverwege 2014 weer terugkwam bij Pimco.
Fondshuis
Pimco's ‘new normal’, zonder oprichter en voormalig chief investment officer (CIO) William H. - Bill- Gross, rust nu op de behendige leiding van een relatief nieuwe structuur met meerdere CIOs. Daniel Ivascyn, die werd gepromoveerd tot groep-CIO, leidt ook de beleggingscommissie die Pimco's vastrentende en multi-asset portefeuilles vormgeeft. Het fondshuis benoemde in het eerste kwartaal van 2014 al zes plaatsvervangende CIOs, nadat de toenmalige CEO en co-CIO Mohamed El-Erian onverwacht vertrok. De veranderingen aan de top en bij de beleggingsfondsen zijn significant, maar Pimco blijft een toonaangevend fondshuis voor wereldwijd beleggende vastrentende fondsen met brede en diepe capaciteiten om zijn fondsen te beheren en het vertrek van Gross op te vangen.
Pimco zal ongetwijfeld worden geconfronteerd met verdere outflows bij zijn beleggingsfondsen, die impact kunnen hebben op het personeel en de prestaties. Het vlaggenschipfonds Pimco Total Return Bond Fund kende in de 16 maanden voor het vertrek van Gross al uitstroom van kapitaal. Andere bedreigingen zijn onder meer de hoge kosten van veel niet-institutionele aandelenklassen van het fonds en een onderzoek van de Amerikaanse beurswaakhond SEC naar de koersvorming van een ETF-variant van de Total Return-strategie. Deze risico's zijn niet onoverkomelijk, maar ze rechtvaardigen voorzichtigheid en de waardering 'Neutral' voor het fondshuis.
Beleggingsproces
De nieuwbenoemde beheerders van Pimco GIS Total Return Bond Fund – Scott Mather, Mark Kiesel en Mihir Worah - verwachten geen grote wijzigingen in het beleggingsproces van het fonds. Dat zal gebaseerd blijven op macro-economische voorspellingen (ondersteunt door Pimco’s Investment Committee) en bottom-up analyses om beleggingsbeslissingen met betrekking tot rentestand, yield-curve, valuta, land, sector en type effect te bepalen. De managers zijn van plan om gebruik te maken van elkaars specialisatie als ze specifieke beslissingen nemen over in welk effect te beleggen, waarbij Mather uiteindelijk de doorslaggevende stem heeft.
Na het vertrek van co-CIO Mohamed El-Erian in januari 2014 en nu na dat van Bill Gross heeft het Investment Comittee aanzienlijke veranderingen ondergaan. Met de toevoeging van enkele van Pimco’s beste fundamentele analisten, waaronder nieuwe group CIO Dan Ivascyn, is de balans van het comité verbeterd. De dominantie door macrospecialisten is afgenomen ten gunste van analisten die zijn gericht op bottom-up analyse. Daarnaast leggen de terugkeer van Pimco-veteraan Paul McCulley halverwege 2014 en de verwachte terugkeer van Chris Dialnys later dit jaar macro-economisch gewicht in de schaal na het vertrek van Gross.
Het Investment Committee is nu beter uitgerust om de expertise van Pimco’s vele getalenteerde beleggers te kanaliseren in een coherente en succesvolle beleggingsstrategie. Echter, het succes van het fonds is afhankelijk van hoe goed dit lichaam en de nieuwe managers zich verenigen en samenwerken.
Portefeuille
Gezien het abrupte vertrek van Bill Gross bij Pimco GIS Total Return Bond Fund hebben beleggers zich gericht op de mogelijke schade in de portefeuille als gevolg van de waarschijnlijke outflows. De schattingen lopen erg uiteen, maar het is aannemelijk dat tientallen miljarden dollars zullen wegvloeien.
Het is niet met zekerheid te voorspellen hoe het het fonds zal vergaan als het ergste scenario uitkomt, maar Total Return Bond lijkt goed gepositioneerd om een zware storm te doorstaan. Hoewel liquiditeit voor alle PIMCO-fondsen een aandachtsgebied is geweest, heeft hun macro-economische plaatje gezorgd voor een tilt naar meer liquide posities. Per augustus 2014 had Total Return Bond een blootstelling van 29 procent aan conventionele Treasuries en staatsgerelateerd papier, in combinatie met 13 procent blootstelling aan door hypotheken gedekte leningen. Beide zijn zeer liquide. Daarnaast bevat de portefeuille van het fonds veel kortlopend papier, waardoor 49 procent van de leningen in vijf jaar afloopt.
Het is mogelijk dat de uitstroom na Gross' vertrek nog veel erger is dan de USD 70 miljard die in de periode mei 2013 tot september 2104 uit Total Return Bond wegstroomde. Maar er zijn geen indicaties dat dit met ongebruikelijke problemen gepaard ging.
Rendement
Als beheerders vertrekken dan is het vaak zinvol om minder belang te hechten aan de in het verleden behaalde resultaten van een beleggingsfonds. De publieke optredens van Bill Gross en het feit dat hij als enige fondsbeheerder werd genoemd, doet voorkomen alsof hij eigenhandig verantwoordelijk was voor de langetermijnprestaties van Pimco GIS Total Return Bond Fund. Hij ontkende echter nooit veel hulp te krijgen. Dus het heeft zin om de historische prestaties te bekijken, die wat wispelturig zijn geweest sinds 2011. Gross hield dat jaar de blootstelling aan staatsobligaties en de duration (rentegevoeligheid) beperkt, omdat hij langjarig staatspapier te duur vond. Deze begonnen in het tweede kwartaal aan een opmars, waardoor het fonds het in het derde kwartaal slecht deed.
In 2013 werd het fonds onder meer geraakt in haar inflatiegerelateerde obligaties en de blootstelling aan emerging market debt. Alhoewel het fonds het goed deed in 2012, is het vijfjarige rendement van de dure retail-aandelenklasse achtergebleven bij de mediaan van de categorie (de goedkopere institutionele aandelenklasse bleef voor op de mediaan). De langetermijnprestaties van de oudere aandelenklassen, en van het Amerikaanse fonds, behoren tot de beste in de categorie. Niet alle bets van de nieuwe beheerders zullen goed uitpakken, maar over de lange termijn heeft PIMCO een sterk track record. Ook zonder Gross is er reden om aan te nemen dat dit ook in de toekomst het geval kan zijn.
Kosten
De totale kosten (TER) voor Pimco GIS Total Return Bond Fund zijn 20 basispunten hoger dan het gemiddelde in zijn categorie (Morningstar-categorie ‘Obligaties gediversifieerd USD’. Gezien de omvang van het fonds en de potentiële schaalvoordelen vindt Morningstar dat de managementvergoeding die aan particuliere beleggers in rekening wordt gebracht veel lager zou moeten zijn.
Rol in portefeuille
Ondersteunend. Voor beleggers in Europa en Azië kan Pimco GIS Total Return diversificatie bieden met een focus op de Amerikaanse markt.
Lees ook het fondsrapport over Pimco GIS Total Return Bond Fund E Acc USD >
Bekijk ook de top 10 beleggingsfondsen in de Morningstar-categorie 'Obligaties USD gediversifieerd’ (klik op tabel voor vergroting).
Laatste 10 beleggingsfondsen van de week
BlackRock Fixed Income Strategies D2 EUR
T. Rowe Price Global Growth Equity Fund
Robeco US Large Cap Equities
Vanguard US 500 Stock Index
Fidelity France Fund
Robeco European Conservative Equities
Invesco Euro Corporate Bond Fund
Comgest Growth Europe
