Een sirene loeit. Wie zich nog niet bewust is van de urgentie van de boodschap wordt het alsnog. We hebben geen keus meer óf we aan social media doen, de keus is alleen nog hoe goed we dat doen. In hoog tempo en op een strakke beat worden de laatste feiten over het gebruik van smartphones en tablets, internet en social media op de kijker afgevuurd. Als Facebook een land zou zijn, dan heeft het op basis van zijn gebruikers na China en India de meeste inwoners. 53 Procent van de millennials verliest liever zijn reukvermogen dan zijn technologische gadgets. 1 Op de 5 stellen leert elkaar online kennen. Mensen baseren hun koopbeslissing eerder op de mening van anderen op social media dan op advertenties.
Het is een video waarbij je achterblijft met enerzijds het opwindende gevoel in een spannende, snel veranderende tijd te leven en anderzijds met de vertwijfeling of je de technologische ontwikkelingen nog wel allemaal kunt bijhouden.
Welkom in de wereld van Jack Neele en Richard Speetjens, waar het draait om de digitale consument, de opkomende consument en sterke merken. Zij beheren Robeco Global Consumer Trends Equities. Een beleggingsfonds dat wereldwijd trends bij consumenten probeert te onderscheiden, zoals de voortschrijdende digitalisering en opkomende middenklasse, en dat vertaalt naar beleggingsmogelijkheden. Bij de digitale consument gaat het om verschuiving in bestedingspatroon. Niet om wat mensen kopen, maar hoe ze kopen: op smartphone of tablet winkelen op internet. De opkomende consument woont in opkomende markten. Bij hem verandert het bestedingspatroon ook, maar als gevolg van een hoger besteedbaar inkomen. Deze consument koopt meer luxe-artikelen. Die producten zijn vaak van merken die een bepaald imago hebben: wereldwijd bekend zijn, status geven of worden gekocht ongeacht de economie omhoog of omlaag gaat.
Het gaat Neele (39, foto rechts) en Speetjens (38, foto links) om “structurele winnaars”. “Ondernemingen die de trends omarmen, daar met hun producten en diensten op inspelen en een vooraanstaande positie opbouwen waardoor ze overleven. Met hun business model creëren ze een voorsprong op hun concurrenten en beschermen hiermee hun omzet en winstgevendheid op lange termijn”, definieert Neele.
Gezondheid en voeding
De kern van de portefeuille van Robeco Global Consumer Trends Equities wordt gevormd door het thema sterke merken. Denk aan Nike, Starbucks, Estee Lauder, Victoria’s Secret en Nestlé. De afgelopen jaren is dit thema iets belangrijker geworden en neemt momenteel 40 procent van de posities voor zijn rekening. Neele: “We beschouwen het als een defensieve basis, omdat de andere twee trends volatieler zijn.”
Binnen de trend digitale consument hebben de beheerders het zwaartepunt verlegd van hardware naar internettoepassingen, wat resulteert in posities als Google, Priceline, Amazon en eBay. Speciale aandacht is er voor social media waar Neele en Speetjens overtuigt zijn van het succes van Facebook, Twitter en TripAdvisor.
Voor de opkomende consument heeft het fonds niet alleen blootstelling aan de eerdergenoemde luxemerken, maar ook aan casino's met aandelen als Sands China en Wynn Macau.
Met Novo Nordisk en Whole Foods Market lijkt zich een vierde trend af te tekenen in de portefeuille: gezondheid en voeding. “Demografische ontwikkelingen zoals een ouder wordende bevolking, een groeiende groep mensen met diabetes als welvaartsziekte en de toenemende vraag naar biologische voeding is iets waar we al langer naar kijken”, erkent Speetjens. “Novo Nordisk, dat de leidende producent van insuline is, en de keten van biologische supermarkten Whole Foods Market passen perfect in ons plaatje van structurele winnaars in een aantrekkelijke, groeiende markt. We gaan komende maanden mogelijkerwijs meer van dit soort bedrijven in de portefeuille opnemen.”
Apple is een opvallende afwezige in de portefeuille van het fonds. “Op het gebied van innovatie is Apple verworden van leider tot volger”, verklaart Neele het ontbreken van het meest waardevolle merk ter wereld (volgens Interbrand). “Het volgt met de iPhone 6 Samsung, dat al telefoons met grote schermen had. En bij de Apple Watch zie je dat andere bedrijven al een dergelijk horloge op de markt hebben gebracht. We hebben Apple in portefeuille gehad, maar die positie is eind 2012-begin 2013 verkocht. We zagen toen de innovatie afnemen. Wij hebben twijfels of nieuwe producten van Apple nog een enorme impact op de omzet en winst zullen hebben. Apple is slachtoffer van zijn eigen grootte en succes.”
Alibaba en Zalando
Met Alibaba en Zalando zijn er recent twee beursgangen geweest die zich op het terrein van Robeco Global Consumer Trends Equities bevinden. Bij zowel Alibaba als Zalando hebben Neele en Speetjens aandelen gekocht, maar die van Alibaba zijn al weer verkocht. “We hadden een kleine positie in Alibaba toegewezen gekregen waardoor het niet de moeite waard was en we wilden ook niet echt bijkopen”, legt Neele uit. Speetjens valt zijn collega bij: “Alibaba past wat betreft alles in onze trendslijst. Er is geen e-commerce bedrijf dat op zijn thuismarkt zo dominant is als Alibaba. Maar we vinden Alibaba nu overgewaardeerd. We wilden vanwege zijn de bekende historie en kwesties rond de corporate governance niet uitbreiden in Alibaba. Ik wil toch eerst zien hoe ze gaan rapporteren. Iedereen wacht nu op de eerste cijfers. Het staat op de watchlist, maar we kijken de kat uit de boom.”
Bij Zalando kan de vraag worden gesteld of dat nu al een winnaar is te noemen. Neele en Speetjens zien de snelle groei van de internetretailer, maar erkennen ook dat Zalando misschien wel te veel moet investeren om zijn groei in stand te houden. Toch vinden ze het een interessante onderneming om te volgen, maar vooralsnog beleven ze weinig plezier aan het aandeel dat sinds zijn beursintroductie alleen maar is gedaald.
Verbeelding
Dit jaar tot en met september boekt Robeco Global Consumer Trends Equities 3,5 procent rendement, waar de Morningstar-categorie ‘Aandelen sector consumentengoederen en diensten’ een plus van 5,9 procent noteert en de benchmark MSCI ACWI 9,7 procent wint. Het resultaat steekt schamel af tegenover de 32,5 procent winst in 2013. “Misschien is het de afgelopen jaren wel iets te hard gegaan. De meeste bedrijven in portefeuille laten goede resultaten zien, maar hun aandelenkoers doet niets omdat die vorig jaar al hard is gestegen. Veel bedrijven groeien nu in hun waardering. Starbucks is een goed voorbeeld van”, verklaart Neele het achterblijven van zijn fonds bij de categorie en de index.
Robeco Global Consumer Trends Equities belegt voornamelijk in grotere aandelen, maar kleintjes als Yelp staan ook op de radar. Er is een duidelijke neiging naar groei-aandelen. De portefeuille van het fonds spreekt tot de verbeelding, want iedereen kent wel ondernemingen waarin is belegd en heeft er een mening over.
(klik op afbeelding voor vergroting)
Sillicon Valley is voor jullie een bedevaartsoord?
Speetjens: “We proberen 1 tot 2 keer per jaar naar Sillicon Valley te gaan. Daar zit een belangrijk deel van onze beleggingen. We proberen de ondernemingen in onze portefeuille te zien en daarnaast bedrijven die een interessante toevoeging zouden kunnen zijn. Het leuke is dat je in contact komt met niet-beursgenoteerde ondernemingen die een voorloper zijn van wat gaat komen, zoals AirBnB en Uber die nu de trend zetten.
Ik voel me na een week Sillicon Valley heel erg dom. Zie je als veertiger allemaal gastjes van in de twintig die het helemaal voor elkaar hebben, met allerlei interessante dingen bezig zijn op het gebied van internet en technologie. Dat is indrukwekkend. Het is altijd weer mooi om daar te zijn.”
Wat zijn interessante start ups op jullie radar?
Neele: “Bij AirBnB en Uber zal het geen jaren duren voordat die naar de beurs gaan, die houden we in de gaten. Dat geldt ook voor Lendingclub en Square.”
Kunnen jullie als bijna veertigers, representanten van de generatie X, nog bijhouden waar jongeren van de generaties Y en Z mee bezig zijn?
Neele: “Vooralsnog gaat het goed. Het wordt wel steeds moeilijker om het te volgen naarmate we ouder worden. Bijvoorbeeld iets waar niemand een jaar geleden nog van had gehoord en dat nu 200 miljoen volgers heeft, daarvan moeten we wel op de hoogte zijn.”
Speetjens: “Het is dat ik het vanuit mijn werk volg, maar het zal niet makkelijker worden. Ik merk het hier bij oudere mensen in het gebouw. Die zeggen, dat ze niet snappen waarom jongeren de hele tijd foto’s maken en naar elkaar versturen. Er zal ook bij ons een generatiekloof komen.
Ik merk wel, dat sinds ik het fonds doe ik anders door een winkelstraat loop. Ik let erop welke merken worden gedragen. Waarom zag ik opeens iedereen met een tas van Michael Kors lopen. Mijn vrouw wordt er soms gek van.”
Het gaat om het vinden van structurele winnaars. Maar in de technologiesector en bij consumentenmerken kan de winnaar van vandaag de verliezer van morgen zijn. Wat is jullie grootste beleggingsblunder?
Speetjens: “Waar we dit jaar ontzettend op verloren hebben is Asos, een Britse online retailer in vrijetijdskleding met klanten wereldwijd. Asos richt zich op twintigers, verkoopt naast merken van derden ook een eigen kledingmerk en is populair in China, Australië en de Verenigde Staten. Dat liep allemaal goed, maar Asos verkoopt vanuit één distributiecentrum in Engeland en prijst alles in Britse ponden. Je ziet nu, dat het dure pond tegen Asos begint te werken.
Jonge mensen zijn heel prijsgevoelig en waar Asos in het verleden bij een zwakke Britse pond goedkoop was, worden ze nu te duur gevonden. Je ziet de omzet op buitenlandse markten enorm afnemen. We dachten altijd dat Asos geliefd was vanwege zijn merk, maar nu blijkt prijs ook heel belangrijk. Dat hebben we onderschat. Hieruit blijkt dat het onderliggende business model steunde op een zwak pond en dat is natuurlijk geen business model.”
Wie of wat heeft de grootste invloed op jouw carrière als belegger gehad?
Speetjens: “Toen ik bij het fonds begon ben ik biografieën van succesvolle ondernemers zoals Steve Jobs en Jeff Bezos gaan lezen. Ik was benieuwd naar wat hen drijft, waarin ze onderscheidend zijn en wat hun onderneming succesvol maakt. Ik wilde leren hoe ik de volgende Apple of Amazon kan vinden. Het gaat bij dit soort ondernemingen veel meer om groeiaandelen en dat was voor mij een openbaring. Daarvoor volgde ik als generalist Europese waarde-aandelen.”
Neele: “Ik haal inspiratie uit mensen die ontzettend goed zijn in wat ze doen. Dat zijn ondernemers als Steve Jobs, Jeff Bezos en Elon Musk, maar ook sporters als Roger Federer. Als je hem ziet tennissen dan lijkt het heel gemakkelijk, maar dat komt omdat hij heel goed is. Bij beleggers denk ik aan T. Rowe Price, één van de uitvinders van het groeibeleggen. Uit het boek ‘Common Stocks and Uncommon Profits’ van Philip Fisher heb ik veel dingen gehaald.”
Wat zou je zijn als je geen fondsmanager was geworden?
Neele: “Waarschijnlijk toch iets met beleggen. Tijdens mijn studie econometrie volgde ik een paar vakken over beleggen en ik vond dat interessant. Ook privé vond ik beleggen leuk om te doen. Ik wilde altijd al iets beleggen doen en ben na mijn studie meteen in vermogensbeheer gegaan. Ik zie het als van mijn hobby mijn beroep maken.”
Speetjens: “Het is bij mij hetzelfde als bij Jack. Tijdens mijn studie economie zat ik bij een belegggingsclub en belegde ik al voor mezelf. Dat was in die tijd gemakkelijk geld verdienen. Ik weet nog dat mijn eerste aandeel Nokia was. Daarop maakte ik midden in de technologiebubbel na twee weken al zoveel winst dat ik dacht: als dit beleggen is, dan ga ik dat fulltime doen. Ik heb altijd iets met cijfers gehad en zo is de voorliefde voor beleggen ontstaan.”
De meerderheid van de millennials zou liever hun reukvermogen verliezen dan hun technologische gadgets. Hoe is dat bij jullie?
Neele: “Ik blijf liever ruiken. Ik vind het wel slecht dat ik semiverslaafd ben aan mijn iPhone. Dat ik toch meerdere keer op een dag vanuit een reflex op dat ding zit te kijken. Ik zou hem liever minder willen gebruiken dan meer.
Speetjens: “Waar ik me aan erger is, dat ik elke 5 minuten kijk of er nog nieuws is. Vroeger deed ik dat niet en was ik net zo gelukkig. Ik vind het op vakantie soms heerlijk als er geen internetverbinding is.”
Hebben jullie vandaag al iets online besteld?
Neele: “Nee, gisteren wel een e-book”
Speetjens: “Luiers voor mijn kleine. Daarmee ga ik echt niet meer zelf lopen sjouwen.”
Even afvinken. Zit je op of maak je gebruik van:
LinkedIn?
Neele: “Ja.”
Speetjens: “Ja.”
Facebook?
Neele: “Ja.”
Speetjens: “Ja.”
Twitter?
Neele: “Ja.”
Speetjens: “Ja.””
Whatsapp?
Neele: “Ja.”
Speetjens: “Ja.”
Instagram?
Neele: “Nee. Ik heb wel een account maar doe er niets mee.”
Speetjens: “Ik ook, maar ben niet actief.”
Flickr?
Neele: “Dat heb ik pas weggegooid. Deed ik niks mee. Flickr was een voorganger van Instagram maar heeft het toch verloren.”
Speetjens: “Nee.”
Google+?
Neele: “Ik heb wel een account, maar doe er niks mee.”
Speetjens: “Nee.”
Pinterest?
Neele: “Nee. Ik heb wel eens een account aangemaakt, maar dat was vanuit zakelijke interesse. Ik vond het niks.”
Speetjens: “Het is toch vooral een vrouwending. Die delen recepten op Pinterest.”
Youtube?
Neele: “Alleen kijken, ik zet er zelf geen filmpjes op.”
Speetjens: “Dagelijks gebruiker, maar publiceer zelf niets.”
Reddit?
Neele: “Nee.”
Speetjens: “Nee.”
Tumbler?
Neele: “Nee.”
Speetjens: “Nee.”
Snapchat?
Neele: “Nee, is toch meer iets voor jongeren.”
Speetjens: Nee. Mijn nichtje gebruikt het en daarom weet ik hoe populair het is onder jongeren.”
Groupon?
Neele: “Nee.”
Speetjens: “Niet meer. Ik werd gek van al die e-mails met aanbiedingen.”
Tripadvisor?
Neele: “Ja.”
Speetjens: “Ja”
Yelp?
Neele: “Wel geïnstalleerd, maar ik doe er niets mee.”
Speetjens: “Nee, is in Nederland nog niet zo actief.”
AirBnB?
Neele: “Nee.”
Speetjens: “Ik heb al twee keer geboekt via AirBnB.”
Uber?
Neele: “Nee. Is in ons land nog maar op kleine schaal actief. Waar ik woon is Uber niet bruikbaar.”
Speetjens: “Nee.”
Nog iets vergeten?
Neele: “Yahoo Finance vind ik een mooie app. Verder gebruik ik Booking.com en PayPal.”
Speetjens: “Een leuke Nederlande app die ik veel gebruik is WappZapp. Dat zoeken allerlei leuke filmpjes op online videokanalen. Dat kijk ik vrijwel dagelijks.”
Heb je je vrouw/vriendin/partner online leren kennen?
Neele: “Nee.”
Speetjens: “Niet ontmoet, maar als internet er niet was geweest dan was ik niet met mijn huidige vrouw getrouwd. Zij komt uit Zuid-Amerika en we hadden wel internet nodig om het contact te onderhouden.”
Zoals jullie hier tegenover mij zitten zie ik weinig luxemerken. Alleen bij de horloge vermoed ik enige merkbewustzijn. Wat tikt er aan de pols?
Neele: “Ik heb een IWC Yacht Club Laureus.”
Speetjens: “Ik draag een Longines.”
(IWC is één van de merken van het Zwitserse luxehuis Richemont en Longines behoort tot de Zwitserse horlogemaker Swatch. Richemont zit ook in de portefeuille van Robeco Global Consumer Trends Equities -mvdp).
Beleggen jullie in je eigen fonds?
Neele: “Natuurlijk! Aangezien het fonds EUR 900 miljoen groot is, is het een relatief klein belang. Het is wel het grootste belang in mijn privéportefeuille”
Speetjens: “Ik beleg een substantieel gedeelte van mijn belegd vermogen in mijn eigen fonds.”
Ervaren beheerduo
Jack Neele (39) en Richard Speetjens (38) beheren met zijn tweeën Robeco Global Consumer Trends Equities. Neele (foto rechts) werkt sinds 2006 bij Robeco en begon als tweede man bij een beleggingsfonds in IT-aandelen waarvoor hij internetbedrijven en software-ondernemingen analyseerde. In 2007 kreeg hij de verantwoording voor het sectorfonds Consumer Goods Equities, het latere Global Consumer Trends Equities (zie ook de geschiedenis van het beleggingsfonds hieronder). Neele kreeg in 2010 versterking met de komst van Richard Speetjens. Dat was een welkome aanvulling, omdat het fonds geen eigen analistenteam heeft. Neele en Speetjens doen zelf het huiswerk voor hun beleggingsbeslissingen, maar kunnen wel overleggen met sectoranalisten en beheerders van andere fondsen bij Robeco zoals voor wereldwijde aandelen en opkomende markten.
Neele studeerde economie aan de Erasmus Universiteit en beheerde modelportefeuilles bij Generale Bank en Fortis MeesPierson voordat hij bij Robeco aan de slag ging. Daarvoor ging hij wereldwijd op zoek naar groeiaandelen.
Speetjens (foto links) studeerde economie aan de Universiteit van Maastricht. Voordat hij in 2010 bij Robeco Consumer Trends Equites kwam lag zijn focus als portefeuillemanager bij Robeco, Van Lanschot Bankiers en het pensioenfonds van Philips op Europese waarde-aandelen.
Morningstar over Robeco Global Consumer Trends Equities
Robeco Global Consumer Trends Equities is in 2009 ontstaan door het samenvoegen van de drie sectorfondsen Consumer Goods Equities, Telecom Services Equities en IT Equities. Het fonds kende een spetterend 2013 waarin het een rendement boekte van 32,5 procent. Maar 2014 laat zien dat de positionering van Robeco Global Consumer Trends Equities tot bovengemiddelde volatiliteit kan leiden. De blootstelling aan internet en e-commerce namen zoals Asos en Amazon pakte dit keer niet goed uit en ook het koersverloop van aandelen als Twitter en Facebook kende de nodige turbulentie.
Over 2014 heeft het fonds tot en met september 3,5 procent rendement geboekt, tegenover 5,9 procent voor het gemiddelde van de Morningstar-categorie ‘Aandelen sector consumentengoederen en diensten’ en 9,7 procent voor de benchmark MSCI ACWI.
Op langere termijn kan het fonds echter een prima track record overleggen. Zo presteert het over 5 jaar beter dan 95 procent van de fondsen in de categorie. Dit gebeurt echter wel met een naar standaarddeviatie gemeten hoger risico. Desondanks behoort Robeco Global Consumer Trends Equities tot de beste fondsen wanneer het rendement voor risico wordt gecorrigeerd. Het fonds heeft dan ook een Morningstar Analyst Rating ‘Bronze’ en een Morningstar Rating van 4 sterren. De volatiliteit en het afwijkende patroon in de prestaties in zowel 2013 (positief) als 2014 (negatief) zijn wel belangrijke factoren die beleggers bij dit fonds in ogenschouw moeten nemen. Maar voor de belegger die de risico’s goed kan inschatten is Robeco Global Consumer Trends Equities een interessante optie.
Gezien de specifieke positionering en portefeuille van Robeco Global Consumer Trends Equities zijn zowel de categorie als de benchmark in beperkte mate goede vergelijkingsmaatstaven. Morningstar vindt dan ook dat het fonds een beter passende referentie-index dan de MSCI ACWI moet gebruiken.
(klik op grafiek voor vergroting)
Lees ook het analistenrapport over Robeco Global Consumer Trends Equities.
(klik op tabel voor vergroting)
