Forse maar noodzakelijke veranderingen bij Delta Lloyd Deelnemingen Fonds

In het kort
Het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds gaat haar puur Nederlandse karakter verliezen, zo maakte Delta Lloyd Asset Management dinsdag 26 mei nabeurs bekend. De portefeuille van het Nederlandse mid- en small-cap fonds zal in de toekomst bestaan uit een mix van Europese mid- en small-cap aandelen, al zullen Nederlandse aandelen ook binnen de nieuwe opzet nog wel hun plek krijgen. Bovendien verliest het fonds wederom een beheerder in de persoon van Geert-Jan Hoppers. Daarnaast zet de in oktober 2014 aangetreden CEO/CIO Jacco Maters de organisatie meer naar zijn hand met een aantal ingrepen.


Verruiming beleggingsbeleid
Delta Lloyd AM verruimt het beleggingsbeleid van het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds ingrijpend. Van oudsher belegt dit fonds in Nederlandse mid- en small-caps. Daarbij richt het fonds zich op belangen in de betreffende bedrijven van 5 procent of meer van het aandelenkapitaal. Zodoende kan het gebruik maken van de zogenaamde deelnemingsvrijstelling, waardoor er geen vennootschapsbelasting over het resultaat van de beleggingen hoeft te worden betaald.

De komende tijd periode zal Delta Lloyd AM de portefeuille van het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds geleidelijk wijzigen. Nu bestaat deze nog volledig uit middelgrote tot kleine Nederlandse ondernemingen. Het is de bedoeling om de portefeuille een Europees karakter te geven, waarbij Nederlandse aandelen nog wel hun plek zullen hebben. Hoewel de portefeuille in theorie volledig uit Europese aandelen kan gaan bestaan, is het eerder waarschijnlijk dat er sprake zal zijn van een home bias, aldus Delta Lloyd AM tegen Morningstar.

Niettemin verandert het profiel van het beleggingsfonds in een Europees mid- en small-cap fonds. Delta Lloyd AM kan vooralsnog niet zeggen hoe lang het zal duren voordat de wijzigingen in de portefeuille zijn geïmplementeerd. Het fonds bezit immers relatief grote posities in aandelen die minder liquide zijn. Deze posities afbouwen kost tijd, net als dat het opbouwen van nieuwe posities in Europese mid- en small-caps tijd zal vergen. Wel duidelijk is dat zodra de portefeuille van het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds haar gedaanteverwisseling heeft ondergaan er een fusie zal plaatsvinden met het Delta Lloyd Europees Deelnemingen Fonds, dat nu al belegt in middelgrote en kleine Europese ondernemingen.

Ingrijpen noodzakelijk
De wijziging van het beleid komt niet geheel uit de lucht vallen. De prestaties van Delta Lloyd Deelnemingen Fonds vallen al enkele jaren tegen. Zeker vergeleken met het rendementsgeschiedenis op lange termijn, dat tot en met 2010 tot de beste behoorde in de Morningstar-categorie 'Aandelen Nederland'. Vanaf 2011 is daar danig de klad in gekomen.

Volgens Delta Lloyd AM hebben haar klanten wel interesse in de Europese en Aziatische aandelenfondsen die het aanbiedt. Het Nederlandse aandelenfonds is daarentegen steeds minder geliefd. Dat laatste is duidelijk zichtbaar bij de netto in- en uitstroom van vermogen in het fonds. Over 2013 onttrokken beleggers al aanzienlijke bedragen uit het fonds, een bedrag dat over 2014 EUR 95 miljoen bedroeg. Voor het lopende jaar staat de teller na vier maanden inmiddels al op bijna EUR 102 miljoen aan netto uitstroom. Van het fondsvermogen, dat op de top in juli 2007 nog EUR 1,19 miljard bedroeg, is per eind april 2015 nog maar EUR 456 miljoen over.

Ondanks die uitstroom is het overigens nog altijd veruit het grootste Nederlandse mid- en small-cap fonds. De ontwikkeling van het beheerd vermogen geeft enerzijds aan dat beleggers weinig interesse hebben in een puur Nederlands aandelenfonds. Anderzijds lijken beleggers in recente jaren minder fiducie in het fonds te hebben. Beide onderliggende oorzaken noopten Delta Lloyd AM tot ingrijpen.

Wederom beheerder weg
Naast de beleidswijziging maakte Delta Lloyd AM bekend dat Geert-Jan Hoppers (foto) de organisatie zal verlaten. Het vertrek van Hoppers volgt na, wat zich nu lijkt af te tekenen als, een ware leegloop van het Nederlandse Deelnemingen-team. In iets meer dan een jaar tijd is vrijwel het gehele beheerteam dat in meer of mindere mate verantwoordelijk was voor het beheer van dit fonds vertrokken. Alleen hoofd deelnemingen Angus Steel is nog aan boord.

Het fonds maakt in de afgelopen periode dan ook een turbulente tijd door. Los van de tegenvallende prestaties lijken de ontwikkelingen sinds vorig jaar in een stroomversnelling te zijn gekomen. In februari 2014 kondigde Delta Lloyd AM aan dat Alex Otto (foto) de onderneming zou verlaten om per 1 juni van dat jaar als CEO in dienst te treden bij HB Capital, het investeringsbedrijf van de familie Blokker. Het vertrek van 'Mr. 5%' werd door Morningstar geduid als een groot en wellicht onvervangbaar verlies. Vooral voor het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds, gezien zijn kennis van en ervaring en contacten met het (Nederlandse) bedrijfsleven.

Hoewel Delta Lloyd AM met het, per 1 oktober 2014, aantrekken van Jacco Maters (foto) een ervaren plaatsvervanger in huis haalde, bleek hij minder kennis van en ervaring met het Nederlandse mid- en small-cap segment te hebben. Dat is niet persé verkeerd, maar zijn invulling van zijn rol en betrokkenheid bij de Deelnemingen-strategieën, is mede om die reden begrijpelijkerwijs dan ook van een andere aard.

Nadat het fonds door de analisten van Morningstar Under Review was geplaatst na het vertrek van Otto, kreeg het in februari 2015 weer een Morningstar Analyst Rating toebedeeld. In plaats van de waardering Silver die het fonds voorheen kreeg, waardeerden de analisten van Morningstar het fonds inmiddels op Neutral. Belangrijke drijfveer achter de verlaging was het oordeel over het beheerteam. Met twee beheerders verantwoordelijk voor het dagelijkse leiding, Geert-Jan Hoppers en Sandra van der Meer-De Brouwer, en de ervaren Angus Steel (Hoofd Deelnemingen) en Jack Jonk (Hoofd Aandelen) op relatief grote afstand van het beheer van het fonds, achten de Morningstar-analisten de kwaliteit van het team niet bovengemiddeld.

Het bleef niet bij het vertrek van Otto, want in februari van dit jaar kondigde Delta Lloyd AM het vertrek van Sandra van der Meer-de Brouwer per 1 april 2015 aan. Daarop volgde de aankondiging eind april 2015 van het vertrek van Jack Jonk de onderneming per 1 juli 2015 zal verlaten. Nu volgt daarbij de eveneens per 1 juli vertrekkende Hoppers.

Under Review
Opvallend is het feit dat van het viertal dat vertrokken is of gaat vertrekken, alleen Otto vervangen is. De overige drie worden niet opgevolgd. Het beheer van Delta Lloyd Deelnemingen Fonds wordt overgenomen door het Europese aandelenteam. Om de nieuwe situatie te analyseren en evalueren plaatsen de analisten van Morningstar het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds, Delta Lloyd Europees Deelnemingen Fonds en Delta Lloyd L European Participation Fund Under Review.

Meer veranderingen
Het wekt geen verbazing dat Delta Lloyd AM de ontwikkelingen niet op zijn beloop laat en heeft besloten tot ingrijpen. Het blijft daarbij niet tot alleen de wijziging van het beleid bij het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds. Onder het nieuwe bewind van Maters worden ingrijpende wijzigingen in de organisatie aangebracht. Die betreffen met name het aandelenteam.

Na het aangekondigde vertrek van Jack Jonk werd al duidelijk dat Sandor Steverink tijdelijk het stokje van hem zou overnemen. Delta Lloyd AM heeft nu kenbaar gemaakt dat Steverink, die tot nu toe leiding gaf aan het renteteam van Delta Lloyd AM, permanent de leiding krijgt over alle fondsbeheerders, zowel die van de obligatie- als de aandelenfondsen. Ondanks zijn nieuwe taken zal hij belangrijk blijven voor de vastrentende fondsen. Om tijd vrij te maken zal hij (een deel van) zijn operationele taken overdragen aan andere medewerkers.

De keuze voor Steverink (foto) is te verklaren uit de succesvolle structuur van het obligatieteam van Delta Lloyd AM en de door hem opgezette processen. Hij hanteert een teambenadering waarbij veel meer samenwerking tussen alle vastrentende beleggingsfondsen is dan bij de aandelenfondsen. Bij de aandelenfondsen was tot op heden is veel meer sprake van één team per fonds. Het is dan ook de bedoeling dat de verschillende aandelenteams meer als één team gestructureerd worden.

Maters heeft te kennen gegeven dat de eerste focus zal liggen op het opnieuw structureren van het aandelenteam en pas daarna te kijken of er sprake zal zijn van uitbreiding. Zo zal in eerste instantie het vertrek van Jack Jonk, Geert-Jan Hoppers en Sandra van der Meer-De Brouwer niet worden opgevangen met het aantrekken van nieuwe personeelsleden.

Een andere stap, die inmiddels al genomen is, vormt het instellen van een investment committee waarbij een drietal regimes zijn te onderkennen. Een licht regime geldt voor zeer liquide effecten, waarbij de besluitvorming binnen de verantwoordelijke teams komt te liggen. Eens in de zoveel tijd worden deze posities besproken in een beleggingsoverleg. Een middelregime is er voor minder liquide effecten en een zwaar regime is ingesteld voor illiquide effecten, zoals deelnemingen. Voor deze laatste twee regimes komt het besluitvormingsproces te liggen bij het nieuwe beleggings comitee.

Een aansprekend beleggingsfonds gaat verloren
Ondanks het feit dat de Morningstar-analisten recentelijk hun waardering voor het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds mettwee stappen verlaagden van Silver naar Neutral (en nu dus weer Under Review) gaat naar hun mening met de voorgenomen wijziging van het beleid één van de meest aansprekende beleggingsfondsen in de Morningstar-categorie 'Aandelen Nederland' verloren.

Dit is echter wellicht tekenend voor de tanende interesse van beleggers (institutionele en waarschijnlijk ook in toenemende mate particulieren) voor Nederlandse aandelen, want over een brede linie kampen Nederlandse aandelenfondsen met afnemende belangstelling. In dat kader is de beleidswijziging van Delta Lloyd Deelnemingen Fonds goed te plaatsen. Hoe deze wijziging en de overige veranderingen uiteindelijk zullen uitpakken, moet nader worden beschouwd. De Morningstar-analisten zullen in de komende periode de voortgang en de implicaties van de wijzigingen nauwlettend in de gaten houden en analyseren, maar op dit moment is het nog te vroeg om te komen tot een wijziging van hun oordeel.

Historie
Het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds werd in 2000 opgericht als een samenwerkingsverband tussen Delta Lloyd AM en Dresdner VPV (tegenwoordig Hof Hoorneman Bankiers). Vanaf het allereerste begin had het fonds tot doel om te beleggen in ondergewaardeerde Nederlandse aandelen.

Daarbij richten de beheerders zich op belangen van 5 procent of meer in het aandelenkapitaal van de ondernemingen die in portefeuille werden opgenomen. Dat leverde een vrijstelling op voor de vennootschapsbelasting. Daarnaast kochten de beheerders daarmee een figuurlijke plek aan de bestuurstafel van de ondernemingen. Door de grote aandelenbelangen werd het fonds een belangrijke aandeelhouder en werd het zodoende een serieuze gesprekspartner voor het bedrijfsmanagement en kreeg het invloed op bijvoorbeeld de strategie van een onderneming.

De samenwerking tussen Delta Lloyd AM en Dresdner VPV eindigde in 2010. In februari van dat jaar kocht Delta Lloyd AM haar partner uit voerde het volledig zelfstandig het beheer over het fonds. Hoewel Delta Lloyd AM in 2007 ook al op eigen kracht het Delta Lloyd Europees Deelnemingen Fonds oprichtte, kan wel gesteld worden dat met deze transactie de Deelnemingen-strategie echt één van de pijlers onder Delta Lloyd AM werd.

Lees alles over het Delta Lloyd Deelnemingen Fonds

Sandor Steverink: obligatiespecialist in aandelen
Ook ik was in eerste instantie verbaasd toen ik hoorde dat Sandor Steverink, toch vooral een obligatiebelegger, de aandelenteams bij Delta Lloyd Asset Management gaat aansturen. Maar ik kan me er wel wat bij voorstellen. Mits de aandacht voor de obligatiefondsen niet verslapt.