De Morningstar Sustainability Rating voor beleggingsfondsen geeft beleggers een nieuwe manier om fondsen te beoordelen op basis van hun duurzaamheidsprofiel en hun onderliggende posities. De Morningstar Sustainability Rating helpt beleggers om duurzaam beleggen in de praktijk te brengen. Door de ratings te gebruiken, kunnen beleggers onafhankelijk beoordelen of een duurzaam fonds zijn belofte waarmaakt door te beleggen in bedrijven die duurzaamheid het best toepassen.
Sterker nog, omdat Morningstar de Sustainability Rating toepast op ieder fonds waarvoor voldoende data over de onderliggende posities beschikbaar zijn (op dit moment circa 20.000 fondsen), kunnen beleggers verder kijken dan alleen duurzame fondsen en ook conventionele fondsen overwegen die beleggen in bedrijven die goed scoren op ESG-factoren.
Hoe de Morningstar Sustainability Rating werkt
De Morningstar Sustainability Rating is een maatstaf voor hoe goed de bedrijven waarin een fonds belegt, omgaan met hun ESG risico’s en kansen. We gebruiken ESG-data op bedrijfsniveau van Sustainalytics, een toonaangevende aanbieder van ESG ratings en onderzoek, om onze ESG Rating te berekenen. Alle fondsen die ten minste 50 procent van hun vermogen hebben belegd in bedrijven die een ESG-rating van Sustainalytics hebben, krijgen van Morningstar een rating.
We kennen de Sustainability Rating aan een fonds toe in twee stappen: ten eerste stellen we een Morningstar Portfolio Sustainability Score vast. Die score is een activa-gewogen gemiddelde van de genormaliseerde ESG-scores op individueel bedrijfsniveau, met een aftrek voor de controverses waar de bedrijven uit de portefeuille mee te maken hebben. We normaliseren de Sustainalytics ESG scores voor de individuele bedrijven om ze vergelijkbaar te maken met bedrijven uit andere sector peer groups, hetgeen noodzakelijk is om gediversifieerde portfolio’s te beoordelen.
Vervolgens verdelen we de fondsen per Morningstar categorie in vijf normaal gedistribueerde groepen door de Portfolio Sustainability Score van een fonds te vergelijken met die van zijn categoriegenoten uit de Morningstar Categorie.
(klik op tabellen voor vergroting)
Hoe duurzaam zijn de fondsen van Nederlandse fondshuizen?
In dit artikel kijken we niet zozeer naar hoe duurzaam een enkel fonds is, maar eerder naar het gemiddelde niveau van duurzaamheid van het producten gamma van Nederlandse fondshuizen. Dit doen we door per fondshuis een gelijk gewogen gemiddelde te berekenen van alle fondsen uit het productengamma dat een Morningstar Sustainability Rating heeft ontvangen per 31 december 2015.
Duurzame Nederlandse fondshuizen
Nederland is een aantal duurzame fondshuizen rijk. Deze partijen voeren voor al hun producten strikte, en soms zelfs zeer strikte duurzaamheidscriteria. ASN, RobecoSAM en Triodos zijn het bekendst onder beleggers. Op grond van hun belofte en hun actieve duurzame aanpak mag verwacht worden dat deze fondshuizen hoog scoren als we kijken naar de gemiddelde Morningstar Sustainability Rating van hun fondsen. We zetten de belangrijkste bevindingen op een rij:
Voor ASN kent Morningstar aan een drietal fondsen een Morningstar Sustainability Rating toe. Daaronder het ASN Duurzaam Aandelenfonds dat een vijftal Globes draagt, de hoogst mogelijke rating. Gemiddeld hebben de drie ASN fondsen een rating van 4,67 Globes.
Eveneens drie fondsen van Triodos hebben een Morningstar Sustainability Rating toegekend gekregen. Hier ligt het gemiddelde aantal Globes op 4, terwijl Triodos Sustainable Equity 5 Globes heeft.
Voor de duurzame dochter van Robeco, RobecoSAM, beoordeelde Morningstar een elftal fondsen. Gemiddeld bedraagt het aantal Globes 4, waarmee ook dit duurzame fondshuis voor de test lijkt te slagen. Slechts eén fonds kent een rating van 2 Globes en twee andere fondsen 3 Globes. Alle overige fondsen hebben 4 of 5 Globes.
Al met al kunnen we stellen dat de Nederlandse fondshuizen die zichzelf duurzaam noemen, voldoen aan de verwachtingen die beleggers mogen hebben op grond van de claim die zij hun fondsengamma meegeven.
Dat komt hoofdzakelijk door de duurzame focus. Echter, ook het beperkte aantal fondsen dat wordt aangeboden, maakt het wellicht makkelijker haalbaar om een hoge gemiddelde rating te bewerkstelligen. Voor fondsenhuizen met een groot en breed aanbod zal het aanmerkelijk lastiger zijn om over de volle breedte een bovengemiddelde Morningstar Sustainability Rating te behalen.
De grote Nederlandse fondshuizen
Dat wordt duidelijk als we kijken naar de de grote Nederlandse fondshuizen. We stellen als eerste vast dat Robeco minder hoog scoort dan haar duurzame dochter RobecoSAM. Het gemiddelde aantal Globes bedraagt 3,02 voor de 43 Robeco fondsen die een Morningstar Sustainability Rating dragen. Hoewel we bij veel fondsen van Robeco in toenemende mate ESG-criteria zien terugkomen in het proces, kan de belegger eigenlijk ook niet verwachten datRobeco in gelijke mate scoort als RobecoSAM, dat een expliciet duurzaam mandaat heeft. Wel opvallend aan de negatieve kant is de ene Globe voor het fonds Rolinco, de enige Low-rating binnen Robeco.
De belangrijkste Nederlandse concurrent, NN Investment Partners, kennen we van de volledige integratie van ESG-criteria in het fundamentele aandelenonderzoek. Maar dat zien we niet echt terug in het gemiddelde aantal Globes: dat blijft steken op 2,90. Dat wellicht wat teleurstellende gemiddelde wordt niet in de laatste plaats veroorzaakt door vijf fondsen (op een totaal van 62 fondsen met een Morningstar Sustainability Rating) die de laagst mogelijke rating hebben van 1 Globe, waaronder het NN Global Real Estate Fund. Daar staan geen fondsen tegenover met de hoogste rating van 5 Globes, en dat drukt het gemiddelde omlaag. Wel biedt NN 18 fondsen aan met een rating van 4 Globes, waaronder het NN Duurzaam Aandelen Fonds.
ACTIAM, een van de middelgrote Nederlandse fondshuizen en ook een concreet duurzaamheidsbeleid kent voor (de meeste van) haar fondsen scoort een relatief goed gemiddelde rating van 3,65 Globes. Opvallend is dat geen enkel fonds een Low rating heeft en slechts twee fondsen een Below Average rating. Daar staan wel zes fondsen tegenover die een vijftal Globes dragen, waaronder het SNS Euro Aandelenfonds. Wellicht de grootste tegenvaller hier is dat de drie verantwoorde indexfondsen slechts drie Globes hebben.
Opvallende fondshuizen
Wellicht de meest opvallende gemiddelde rating in het overzicht is die voor Theodoor Gilissen. De vermogensbeheerder biedt een drietal indexfondsen (Amerikaanse, Europese en wereldwijde aandelen) die alle drie een rating van 5 Globes hebben. Minder verrassend zijn die ratings wanneer we er bij vermelden dat de indexfondsen de betreffende Dow Jones Sustainability indices volgen, waarbij SAM, onderdeel van Robeco, de duurzaamheidsscreening voor haar rekening neemt.
De enige Nederlandse ETF aanbieder Think heeft in totaal 13 ETF’s op het schap liggen, waarvan er acht een Morningstar Sustainability Rating hebben. Vijf daarvan hebben een rating van 4 Globes, maar dankzij één ETF met 2 Globes en zelfs één, de Think AMX ETF, met 1 Globe, komt het gemiddelde aantal Globes niet hoger uit dan 3,25 Globes.
Aan de negatieve kant valt op dat de gemiddelde rating voor Aegon een benedengemiddeld aantal Globes van 2,45 bedraagt. Dit komt vooral door het feit dat twaalf van twintig fondsen met een Morningstar Sustainability Rating een rating van 2 Globes hebben.
Het minst duurzaamst komt Optimix voor de dag. De drie fondsen hebben een Morningstar Sustainability Rating alle een rating van slechts 2 Globes.
Bekijk hier een overzicht van de Nederlandse fondshuizen en de gemiddelde Morningstar Sustainability Rating die zij behalen met hun beleggingsfondsen:
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer over ESG en de Morningstar Sustainability Rating:
- De Morningstar Sustainability Rating: een nieuw perspectief voor beleggers
- Fondsen die expliciet duurzaam beleggen voegen de daad bij het woord
- Waarom introduceert Morningstar de Sustainability Rating?
- Hoe werkt het? Een nadere blik op de methodologie
Bekijk hier de video waarin Morningstar's CEO Joe Mansueto ESG bij u introduceert, en hier de video waarin Haywood Kelly, Morningstar's Head of Global Research, uitleg geeft over de achtergronden van ESG.
