Het concept van uitzendwerk is een Nederlandse uitvinding. Frits Goldschmeding begon er mee en richtte in zijn pioniersjaren Randstad op. Goldschmeding is nog altijd grootaandeelhouder van Randstad met een aandelenbelang van 30 tot 40%, dat tegenwoordig de nummer 2 ter wereld is op het gebied van uitzendwerk.
Randstad behoort tot de grootsten in een markt die tamelijk versnipperd is. De 10 grootste spelers hebben samen nog niet eens een kwart van de markt in handen. Het marktaandeel van Randstad beloopt 4%. Aangezien uitzendwerk een volumegedreven business is, hebben de grote bedrijven profijt van hun schaalvoordeel. Ze kunnen contracten sluiten met multinationals, maar tegelijk ook de middelgrote en kleinere bedrijven blijven bedienen.
Kostenefficiency door omvang en operationele souplesse door jarenlange ervaring in de branche leidt bij Randstad tot een iets hogere marge dan het gemiddelde in de sector. Maar groot-volumecontracten in generieke functies, zoals productiepersoneel, dragen het gevaar van margedruk in zich.
Randstad is sponsor van het Williams Formule 1 team en verzorgde een stageplek bij de Britse renstal. Ludo Verseveld (op de foto met bloemen en champagne) was na een serie tests de gelukkige die mocht meelopen op verschillende afdelingen van het Williams-hoofdkwartier in Groot-Brittannië en bij de Grand Prix van Abu Dhabi in november 2015.
Cyclische schommelingen
Van nature is de uitzendbranche erg gevoelig voor de schommelingen in de economische cyclus. Trekt de economie aan, dan ontstaat er vraag naar extra arbeidskracht, maar daalt de economie, dan zijn het de flexibele, tijdelijke werknemers die als eerste het veld moeten ruimen. En dat voelen bedrijven als Randstad in hun resultaten over de jaren heen. Het generieke werk was in 2015 goed voor 58% van de groepsomzet en dat blijft een risico. Door dat nog altijd grote omzetaandeel was het effect ervan in de crisis dan ook groot: in 2009 moest het bedrijf een autonome omzetdaling van 27% slikken.
Randstad is druk doende om de invloed van beide factoren, de margedruk en de cyclische gevoeligheid, te verminderen. Dat gebeurt door de activiteiten te verbreden met specialistische soorten uitzendwerk. Randstad is onder meer actief met in-house staffing, ofwel personeel voor langere tijd exclusief bij een klant plaatsen in een specialistische functie. Dat kan zelfs volledig maatwerk zijn voor die klant. Voordeel voor Randstad is dat de marges hoger zijn en de omzet zekerder is, want de klant kan zulke externe krachten niet zo makkelijk vervangen door andere mensen van een concurrerende uitzender.
Professionele segment uitbreiden
Maar het gaat verder. Randstad-ceo Jacques van den Broek (foto) wil dat professionele segment nadrukkelijk uitbreiden, zodat de omzetmix beter verdeeld wordt, zei hij onlangs in een interview met het Financieele Dagblad. Uitzendwerk is met 85% van de groepsomzet dominant, maar dat moet beter in balans komen met professionals, stelde Van de Broek. Hij streeft naar een verhouding 70%-30% tussen klassiek uitzendwerk en professionals.
De verbreding krijgt gestalte door overnames van specialistische uitzenders. Een grote klapper zoals de overname van Vedior in 2008 hoeven we niet meer te verwachten, zegt Van den Broek. De ceo wil zijn overnamemiddelen daarom inzetten voor kleinere spelers in specialistische, professionele diensten.
In de afgelopen maanden deed Randstad al een reeks van zulke overnames: Obiettivo Lavoro in Italië, de Japanse ict en engineering specialist Careo Group, de jonge talentmarktplaats Twago en recent deed Randstad een bod op de Franse technisch dienstverlener Ausy. Eind vorig jaar zette Randstad al een belangrijke stap met de overname van het Zweedse Proffice, dat meer professioneel dan generiek uitzendpersoneel kent.
Scenario’s
Morningstar hanteert bij aandelenanalyse altijd drie scenario’s. Om te beginnen een zogeheten basisscenario, ofwel base-case. Daarnaast bekijkt Morningstar de toekomst in twee richtingen, met een optimistisch (bullish) en een pessimistisch (bearish) scenario.
Morningstars aandelenanalist Michael Field calculeert in zijn base-case een omzet van 28 miljard euro in 2025, vergeleken met 19 miljard euro in 2015 en een operationele marge van 4%. Dat leidt tot een fair value waardering van 54 euro per aandeel.
Bulls
De bull-case rekent op een verder economisch herstel in Europa, de regio die nog altijd goed is voor tweederde van Randstads omzet. Dat zal leiden tot ruim 5% omzetgroei tot zo’n 32 miljard euro in 2025. Het bull-scenario gaat tevens uit van margegroei naar 5,5% operationele marge door volumegroei en efficiencyverbetering. Bij dit scenario hoort een fair value raming van 76 euro per aandeel.
Bears
Nemen we het bear-scenario onder de loep, dan zien we een verzwakking van de wereldeconomie die de omzetgroei remt en daarmee de marge afvlakt. De lage olieprijs en de druk op de grondstoffenprijzen hebben al tot het verdwijnen van werkgelegenheid in die sectoren geleid en dat voelen uitzendbedrijven ook. De operationele marge blijft in dit pessimistische scenario steken op 3,1%. De fair value raming die daar bij hoort is 33 euro.
Economic moat
Een ander belangrijk en kenmerkend Morningstar begrip bij aandelenanalyse is ‘economic moat’, ofwel concurrentievoordeel. Analist Field kent Randstad ‘no moat’ toe, omdat de uitzendbranche niet echt een drempel kent om toe te treden, ofwel de concurrentie is hoog: klanten kunnen voor hun diensten kiezen uit meerdere uitzenders en die ook naast elkaar contracteren. Datzelfde geldt voor de uitzendkrachten. In Randstads voordeel spreekt dan weer de schaalgrootte en de naamsbekendheid.
Met het oog op de toekomst is de ‘moat trend’ volgens Field ‘stable’ te noemen. Hij verwacht vooralsnog geen wijzigingen in de branche die het concurrentieveld wezenlijk zullen veranderen. De opkomst van disruptors zoals LinkedIn vormt volgens de analist geen onmiddellijk gevaar. LinkedIn is niets meer dan een database met gegevens en die moeten gefilterd en beoordeeld worden en dat is precies de taak van de werving & selectie consultants van Randstad.
Sterk genoeg voor lange termijn
Beleggers zijn volgens analist Field te zeer gericht op de korte termijn en leggen te veel nadruk op de magere economische ontwikkeling van de Europese markten, waar Randstad groot is. Maar Field is van mening dat Randstad sterk genoeg is om zo’n markt te weerstaan, juist door zijn schaalgrootte, marktposities en operationele efficiency.
De strategische beweging in de richting van margerijkere specialistische activiteiten en verdere efficiencyverbetering zal de komende jaren leiden tot verhoging van de winstgevendheid. Op de lange termijn kan Randstad profiteren van de structurele groei van de vraag naar uitzendwerk en een betere activiteitenmix die het cyclische effect meer en meer dempt.
Bekijk voor alle omzet- en winstcijfers, kwartaalrapportages en jaarverslagen op de overzichtspagina van Randstad. Daar vindt ook u de aandelenkoers, en die vindt u ook in deze grafiek over de afgelopen drie jaar:
(klik op grafiek voor vergroting)
Lees meer over bedrijven die we nader hebben bekeken in onze equity stories:
