Passieve aandelenfondsen zagen per eind oktober per saldo juist een instroom van 12 miljard euro. Ook hier gaan wereldwijde emerging markets fier aan kop, echter op de voet gevolgd door Amerikaanse en wereldwijde large-cap fondsen. Het is het derde achtereenvolgende jaar dat passief actief verslaat als het gaat om netto-instroom in aandelenstrategieën.
Opmars passief
De uitstroom bij actieve aandelenfondsen en de opmars van passieve concurrenten heeft te maken met het slechte imago waar actief beheerde fondsen mee kampen. Criticasters van actieve fondsen wijzen er (terecht) op dat actieve fondsen te duur zijn, te veel naar de index neigen, en veelal hun goedkope passieve concurrenten underperformen over de langetermijn. De combinatie van diversificatie, lage kosten en de historisch gezien grote kans op succes maken breed-gespreide marktindex-trackers een aantrekkelijke belegging.
Belangrijke rol
Betekent dit dan dat actieve fondsen nutteloos zijn en dat een belegger zijn gehele portefeuille maar moet omzetten naar uitsluitend passieve alternatieven? Dat lijkt ons niet het geval. Actief beheerde fondsen kunnen namelijk nog steeds een belangrijke rol vervullen in de portefeuille van een belegger, bijvoorbeeld wanneer:
- Het passieve alternatief een index volgt die kampt met methodologische tekortkomingen of een bepaalde beleggingsstijl niet op een gewenste manier volgt. Een voorbeeld hiervan zijn dividendindices, waarin aandelen veelal worden geselecteerd op basis van de hoogte van hun dividendrendement. Hierdoor kunnen sommige regio’s en sectoren een grote positie innemen, terwijl elementen als waardering en de focus op de houdbaarheid van het dividend doorgaans ontbreken. De selectiemethodiek, de regels voor indexsamenstelling en concentratierisico’s kunnen beleggers ertoe bewegen om te kiezen voor een actief beheerd fonds.
- Sommige actieve strategieën niet makkelijk na te bootsen zijn via een passief alternatief, bijvoorbeeld als gevolg van beperkte investeerbaarheid van de benchmark. Dit speelt onder andere mee bij indices op frontier markets, waar de beperkte liquiditeit een rem kan zetten op de mate waarin een passief fonds de index kan volgen. Daarnaast kunnen er restricties zitten op het aandeelhouderschap van buitenlandse investeerders in indexnamen, wat het volgen van een benchmark verder bemoeilijkt. Het zorgt ervoor dat deze passieve fondsen doorgaans een hogere tracking error en tracking difference kennen dan beleggers gewend zijn bij indexproducten die de liquide mainstream indices volgen.
- Een belegger engagement belangrijk vindt. Deze vorm van actief aandeelhouderschap heeft als doel om goed ondernemerschap en duurzaamheid bij ondernemingen waarin wordt belegd te stimuleren en hen te bewegen zich hierop te verbeteren. Wanneer een onderneming hier onvoldoende progressie in boekt kan een actieve belegger zijn belang verkopen. Dat is iets wat een passieve belegger, die gedwongen is om de aandelen in de index aan te houden, niet kan doen. Dat betekent niet dat een passieve belegger niet actief aan engagement kan doen, maar het ultieme pressiemiddel ontbreekt.
- Hoewel schaars, zijn er fondsbeheerders die op basis van hun talent in staat zijn om op langetermijn outperformance ten opzichte van hun benchmark te genereren. Een punt dat zelfs de meest fervente aanhangers van indexbeleggen moeten erkennen.
Deze argumenten onderschrijven niet de toegevoegde waarde van actief beheer in het algemeen. Ze laten echter wel zien dat er actieve fondsen zijn die een positieve invloed kunnen hebben op een beleggingsportefeuille waarin ook passieve fondsen zijn opgenomen. Hiervoor moeten de fondsen voldoen aan (een van) de volgende criteria:
- Het actieve fonds moet een relatief lage correlatie hebben met brede marktindices, of superieure bescherming bieden in neergaande markten.
- Het actieve fonds moet een onderscheidende, relatief geconcentreerde portefeuille hebben. Fondsen met een portefeuille die niet te veel afwijkt van de benchmark zijn namelijk niet complementair aan indexfondsen.
- Het actieve fonds combineert een degelijk en betrouwbaar proces met een bewezen langetermijn track record van het benutten van kansen buiten de benchmark, of het succesvol benutten van kansen die de gebreken van marktindices bieden.
- Het fonds belegt in illiquide, ongewone, of andere moeilijk te indexeren vermogenstitels.
- Lage kosten vormen een extra voordeel.
De onderstaande fondsen met een positieve Morningstar Analyst Rating hebben één of meerdere van de hiervoor genoemde eigenschappen.
DWS Top Dividende - Silver
Dit wereldwijde dividendfonds kenmerkt zich door zijn focus op kwaliteitsaandelen die een betrouwbaar en het liefst groeiend dividend uitbetalen, terwijl het neerwaartse risico’s zorgvuldig beheerst. Het gedegen proces wordt sinds 2005 consistent toegepast, waarbij hoofdbeheerder Thomas Schüssler vertrouwt op de grote namen in het universum. De sterk defensieve positionering, de forse onderweging van banken en andere cyclische sectoren in combinatie met een kaspositie van ruim 12 procent karakteriseren het fonds. De behoudende strategie zorgt ervoor dat het fonds in stijgende markten doorgaans iets achter blijft, maar in neergaande markten maar 70 tot 75 procent van de daling meemaakt die de gemiddelde concurrent realiseert.
Kempen Orange – Silver
Dit fonds heeft een sterk fundamenteel bottom-up proces dat zich al in geruime mate heeft bewezen. De relatief geconcentreerde portefeuille met doorgaans 20 tot 25 namen bevat vooral stabiele groeibedrijven met een waarde karakter, maar de beheerders hebben ook oog voor kansen onder bedrijven van mindere kwaliteit of die actief zijn in meer cyclische industrieën. De geconcentreerde portefeuille kan leiden tot moeilijkere jaren zoals 2011 en 2016, maar de prestaties van de strategie zijn over de lange termijn ten opzichte van zowel het categoriegemiddelde als de MSCI Netherlands Small Cap Index zeer overtuigend.
Robeco BP Global Premium Equities – Silver
Veel wereldwijde beleggingsfondsen hebben moeite om de MSCI World Index structureel te verslaan, maar de consistentie waarmee Robeco BP Global Premium Equities dit doet is indrukwekkend. Sinds Christopher Hart aan het roer staat heeft het fonds de benchmark in 99 procent van de 3-jaarlijkse voortschrijdende perioden verslagen. Aan het succes van dit fonds ligt een bewezen raamwerk ten grondslag waarmee de beheerders een uitermate effectieve aandelenselectie hebben weten te realiseren. Het fonds kent dynamische allocaties naar regio’s sectoren en marktkapitalisaties en benut daarmee de kansen die de markt biedt.
Comgest Growth Emerging Markets - Gold
Dit fonds legt zich toe op kwaliteitsaandelen die een hoge winstgevendheid kennen ongeacht de economische cyclus. De strenge bottom-up aandelen analyse zoekt naar dominante spelers met solide balansen, terwijl de waardering niet uit het oog wordt verloren. De strikte toepassing van deze belegginsdiscipline laat weinig ruimte over voor een portefeuille die zijn benchmark kopieert. De geconcentreerde portefeuille heeft sterke regionale en sectorale voorkeuren, terwijl de positionering vaak contrair is. Het kan ervoor zorgen dat de prestaties van het fonds tijdelijk uit de pas lopen met die van de bredere markt, maar over de lange termijn heeft dit fonds zijn meerwaarde voor beleggers duidelijk bewezen.
Lees ook andere columns van Jeffrey Schumacher:
- Waarom 2017 niet belangrijk is
