De oprichting van Robeco en Robeco NV
De oprichting van de Robeco Groep en het fonds Robeco NV is terug te voeren tot de Club Rotterdam. Deze zakenclub was het initiatief van de Rotterdamse reder J. van Hoey Smith en had haar eerste bijeenkomst op 20 september 1928. Op 3 september 1929 presenteerde de vooraanstaande Rotterdammer Karel Paul van der Mandele tegenover de clubleden het idee om een beleggingsmaatschappij op te richten.
De doelstelling was om het Rotterdamse bedrijfsleven te steunen en om het in een later stadium toegankelijk te maken voor particuliere beleggers. Die kregen zo de mogelijkheid om te beleggen in een goed gespreide, collectief beheerde portefeuille, zoals de tweede man van de maatschappij, Willem Cornelis Mees, had gewenst.
Op 4 december 1929 wordt het syndicaat Rotterdamsch Beleggingsconsortium gevormd onder leiding van secretaris Lodewijk Willem Ernst Rauwenhoff, waarmee het de eigenlijke voorloper van Robeco NV is. Het syndicaat telde 38 deelnemers, die gezamenlijk 1,8 miljoen gulden (EUR 817 duizend) hadden gestort. Het belegd vermogen is sindsdien fors gegroeid. Per 30 november 2016 had Robeco NV EUR 2,8 miljard onder zijn hoede, terwijl het moederconcern Robeco Group per september 2016 EUR 276 miljard aan beheerd vermogen had.
Deze vermogensgroei is door turbulente marktomstandigheden met hoge pieken en diepe dalen niet zonder slag of stoot gegaan. Van der Mandele presenteerde zijn idee voor Het Rotterdamsch Beleggingsconsortium op de dag dat de Dow Jones Index de stand van 381,17 punten bereikte, een stand die pas een kwart eeuw later doorbroken zou worden.
Op de top van de markt
Robeco is dus bedacht op de top van de markt, op het moment dat de grote bear market zou uitbreken en een serie van beurskrachs de wereld zou veranderen.
De Dow Jones Index daalde naar een dieptepunt van 41,22 punten in 1932, waardoor de deelnemers in het syndicaat meer dan de helft van hun inleg verloren. Desondanks overleefde het fonds en werd het syndicaat op 24 maart 1933 omgezet naar een NV, waarmee Robeco NV het levenslicht zag.
Toen Nederland gebukt ging onder de Tweede Wereldoorlog wist Robeco NV toch goede beleggingsresultaten te behalen. Dit was te danken aan de voorkeur voor Amerikaanse aandelen die sterk presteerden en daarnaast profiteerde het fonds ook nog eens van een fors oplopende dollarkoers.
Na de oorlog brak een periode aan waarin het beheerde vermogen sterk toenam. Expansie naar het buitenland en stijgende beurzen zorgden ervoor dat Robeco NV in 1969 het grootste beleggingsfonds in Europa was. In 1976 stond het genoteerd aan 22 beurzen.
Onderdeel van Robeco Groep
Robeco NV als fonds bleef bestaan, maar werd onderdeel van de Robeco Groep dat zich als vermogensbeheerder ging diversifiëren in verschillende activacategorieën. De Rabobank en de Robeco Groep zijn daarna onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wat startte met een strategische alliantie in 1990 groeide uit tot een volledige overname van de Robeco Groep door Rabobank in 2001.
In 2013 komt er een verandering in de eigendomsstructuur wanneer de Japanse vermogensbeheerder Orix 90 procent van de aandelen van de Robeco Groep inlijft. Rabobank blijft voor 10 procent aandeelhouder in het concern. Dit veranderde in 2016, toen Robeco volledig in handen kwam van Orix, waarbij tevens de organisatiestructuur werd aangepast. Per 2016 is Robeco Group de financiële holding die volledig eigendom is van Orix, en uit een vijftal vermogensbeheerentiteiten bestaat: Boston Partners, Harbor Capital Advisors, Transtrend, RobecoSAM en Robeco.
Beleggingsbeleid en portefeuille
Naast de eigendomsstructuur is er nog een aantal aspecten te noemen die in de loop van de jaren bij Robeco NV zijn veranderd. Neem het beleggingsbeleid van het fonds en in het verlengde daarvan de portefeuille. Bij oprichting van Robeco NV werd het portefeuillebeleid bepaald op basis van de economische conjunctuur, wat dus een top-down benadering impliceert. Vandaag de dag beheert Robeco NV zijn portefeuille volgens een bottom-up aanpak. Een logische stap, omdat tot het verschijnen van het boek Security Analysis van de economen Benjamin Graham en David Dodd in 1934 er eigenlijk geen eenduidige benadering was voor het doen van fundamentele bedrijfsanalyses.
Robeco NV is opgezet als actief beleggingsfonds, maar is dat niet altijd echt geweest. In 1996 werd de maximale tracking error gesteld op 3 procent, waarmee de ruimte voor echt actief beheer zeer beperkt was. Geleidelijk aan is deze bewegingsvrijheid opgeschroefd, wat in 2009 leidde tot het besluit om de tracking error te vergroten naar 5 procent en de active share te vergroten. Het onderwegen van aandelen ten opzichte van de benchmark behoort hiermee ook tot het verleden.
De portefeuille van 1930 bestond uit 160 namen: 100 aandelen en 60 obligaties. Internationale spreiding was toen al gebruikelijk. Zo bezat men naast een aantal posities in Rotterdamse bedrijven ook aandelen van Europese en Amerikaanse ondernemingen. In het vastrentende gedeelte van de portefeuille had men obligaties van een reeks internationale bedrijven en schuldpapier van wat vandaag de dag valt onder de noemer 'emerging market debt'. Door al die jaren heen hebben er voor zover bekend twee aandelen altijd deel van de portefeuille uitgemaakt: General Electric en Royal Dutch Shell. Het adagium “never sell Shell” zal dan ook waarschijnlijk uit Rotterdam komen.
De obligaties zijn na de Tweede Wereldoorlog uit de portefeuille verdwenen. In de “benchmark periode” heeft het fonds ruim 350 aandelen gehad. Per 30 november 2016 bevatte de portefeuille van Robeco NV ongeveer 80 aandelen.
Beheer en kosten
De beheerfee van Robeco NV bedroeg op het laagtepunt in 1964 slechts 0,11 procent tegenover 0,64 procent in 2016. Dat is overigens nog steeds erg laag ten opzichte van de Morningstar-categorie 'Aandelen Wereldwijd Large-Cap Gemengd'. In de eerste decennia na oprichting groeide het fonds zeer snel, terwijl de kosten veel minder sterk toenamen.
Bij aanvang was Lodewijk Rauwenhoff de enige beheerder van het fonds en deze functie was voor hem een bijbaan. Momenteel wordt Robeco NV geleid door een team van twee portefeuillebeheerders en acht aandelenanalisten. Waar Rauwenhoff in de crisisjaren startte met het beheer van Robeco NV en het onder zijn opvolgers verder groeide, is het fonds onder leiding van Mark Glazener nog steeds het vlaggenschip van de Robeco Groep en een bekende naam in het Nederlandse fondsenlandschap.
Robeco NV is nog steeds beursgenoteerd, maar inmiddels niet meer als aandeel maar als beleggingsinstelling. Het fonds verkreeg in 1938 haar beursnotering en heeft van januari 1985 tot juli 1986 ook nog deel uitgemaakt van de AEX index.
Bekijk ook de fondspagina van het Robeco NV fonds. Daar vindt u alle informatie over koersendata, portefeuille en het fondsrapport.
Lees ook:
- Morningstar plaatst Robeco NV Under Review wegens wijziging beleggingsbeleid
Eerdere artikelen over Robeco:
- Rating Robeco NV fonds verlaagd naar Neutral