Morningstar blikt terug op de Europese ETF-stromen over het vierde kwartaal van 2016. Die wijken op belangrijke punten duidelijk af van de voorafgaande kwartalen.
Aandelen-ETF's hebben een duidelijke comeback gemaakt in het vierde kwartaal van 2016. Nadat deze categorie in de eerste drie kwartalen allesbehalve gewild was, kwam er in het laatste kwartaal een ommekeer. Er ging bijna 15 miljard euro aan nieuw geld in. Dankzij dit sterke vierde kwartaal kwam het saldo voor het hele jaar 2016 ook positief uit: 13,6 miljard euro erbij.
Reden voor de boost in het vierde kwartaal is de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten. Met name zijn uitspraken over het aanjagen van de Amerikaanse economie door investeringen in infrastructuur en bouw gaven beleggers hernieuwd vertrouwen in aandelen-ETF's.
Maar ook Europese en eurozone aandelen-ETF's deden het in het vierde kwartaal beduidend beter dan daarvoor. In het derde kwartaal werd het sentiment gedrukt door zorgen over de Duitse en Italiaanse bankensector, maar in de daaropvolgende maanden schudden beleggers die van zich af.
(klik op grafiek voor vergroting)
Stijgende rente treft obligatie-ETF's
Obligatie-ETF's waren lange tijd in trek bij beleggers, maar toen de yields begonnen te stijgen na de Amerikaanse renteverhoging, sloeg het sentiment op de obligatiemarkt snel om. En dat is terug te zien in de stromen voor obligatie-ETF's. Er ging voor het eerst in 2016 geld uit, 2,5 miljard euro om precies te zijn, waar tot dan toe louter instroom te noteren was.
Alles bij elkaar is 2016 toch een goed jaar voor Europese obligatie-ETF's. Er ging dik 20 miljard euro aan nieuw geld in en het marktaandeel steeg naar 24,1% vergeleken met 22,6% in 2015.
Bedrijfsobligaties deden het erg goed en ze waren een van de categorieën die het meeste geld aantrokken. Een sleutelfactor daarbij was de steun van de Europese Centrale Bank die investment grade bedrijfobligaties dit jaar toeliet tot zijn inkoopprogramma.
In tegenstelling tot het succes van bedrijfsobligaties waren staatsobligaties het minst gewild.
(klik op grafiek voor vergroting)
Strategic beta
Een relatief klein deel van de totale ETF-markt bestaat uit strategic beta ETF's. In het vierde kwartaal wisten die 1,3 miljard euro aan nieuw geld aan te trekken, tegen 2,4 miljard euro in het derde kwartaal. Dat betekent een marktaandeel van 11,5% in de instroom vergeleken met 13,6%. Over de eerste twee kwartalen schommelde het marktaandeel tussen 25-30%.
De afname van de instroom had dezelfde reden als bij obligaties: beleggers keerden zich af van risico-georienteerde strategieën, zoals lage volatiliteit. In plaats daarvan stond het vierde kwartaal in het teken van een 'risk-on' sentiment.
Voor heel 2016 komt de instroom voor strategic beta ETF's per saldo op 9 miljard euro, een stijging ten opzichte van de 7 miljard euro in 2015.
Per jaareinde kwam het beheerd vermogen van strategic beta ETF's uit op 43 miljard euro, waar dat ultimo 2015 31 miljard was. Dat betekent een stijging van het marktaandeel van 6,6% naar 8% ultimo 2016.
Fondshuizen
Kijken we dan naar de fondshuizen die het nieuwe geld wisten binnen te halen. De grote winnaar is iShares dat in allevier de kwartalen boven aan de lijst prijkt. iShares zag 5,8 miljard euro nieuw geld binnenkomen, waardoor het nu 26,4 miljard euro aan ETF's onder beheer heeft.
De tweede plek is voor db X-trackers, maar niet omdat zij wonnen. Integendeel, db X-trackers zag juist geld wegvloeien, zo'n 5,3 miljard euro. Daardoor kon de nummer 3, Lyxor, dichterbij komen, maar niet voldoende om van plek te wisselen. Lyxor wist een bescheiden netto instroom te realiseren, maar verloor wel iets marktaandeel.
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer over ETF's:
- November recordmaand voor Europese ETF-markt