Opkomende markten ESG-filters helpen beleggers om hun asset allocatie parallel te maken met de waarden die zij huldigen. De keerzijde van die aanpak is dat er behoorlijke afwijkingen op regio- of landniveau kunnen optreden in de portefeuille van de belegger in vergelijking met de benchmarks. Hiervoor waarschuwt Morningstar-fondsanalist Monika Dutt.
Om dat te illustreren, geeft Dutt twee ETF’s als voorbeeld: de UBS MSCI Emerging Markets SRI ETF en de iShares MSCI Emerging Markets SRI ETF. De analist laat zien hoe het beleggingsbeleid van beide fondsen leidt tot afwijkingen ten opzichte van de benchmark. Dit om beleggers bewust te maken van die afwijkingen, zodat zij bij het nemen van hun beleggingsbeslissingen goed geïnformeerd zijn over de gevolgen van hun keuzes.
Beide ETF’s bieden blootstelling aan bedrijven in opkomende markten die een beperkt negatief effect hebben op het milieu, diversiteit bevorderen en goede banden onderhouden met hun belangrijkste stakeholders, waaronder hun werknemers, en tevens beschikken over goed functionerende corporate governance. Bovendien sluiten ze bedrijven uit in bepaalde bedrijfstakken uit, zoals tabak, alcohol en gokken.
Dat betekent dat duurzaam gerichte opkomende markten ETF’s onderwogen zijn in hun blootstelling aan China en Rusland, maar overwogen in Zuid-Afrika, Zuid-Korea en Taiwan, in vergelijking met de MSCI Emerging Markets Index. De grootste afwijking betreft China, dat goed is voor meer dan een kwart van de MSCI Emerging Markets Index, maar slechts 3-4% uitmaakt van de portefeuilles van beide ETF’s.
Waarom zakt China door het ijs?
De snelle groei van zowel de economie als de bevolking in China doet een fikse aanslag op het milieu. Uit onderzoek van Sustainalytics, de dataleverancier die Morningstar voorziet van duurzaamheidsgegevens op bedrijfsniveau, blijkt dat Chinese bedrijven de laagste scores halen op het gebied van milieu van alle bedrijven in opkomende markten.
(klik op tabel voor vergroting)
Tegelijk is het op sociaal gebied ook niet voor elkaar, want China ontbeert adequate standaarden en maatregelen voor arbeidsomstandigheden. Daardoor vinden in China veel vaker bedrijfsongevallen plaats dan in andere BRIC-landen. Bijvoorbeeld Foxconn Technology, dat voor Apple, Hewlett-Packard en Dell elektronische apparaten in elkaar schroeft, leed ernstige reputatieschade doordat in zijn vestigingen meerdere dodelijke ongevalsslachtoffers vielen, en daarnaast waren er berichten over pogingen tot zelfmoord onder werknemers. Die kwesties hadden duidelijk merkbare negatieve invloed op de aandelenkoers van het bedrijf.
Op het gebied van corporate governance, ofwel goed ondernemingsbestuur, vormen het magere karakter van financiële en operationele publicaties een probleem voor buitenlandse investeerders om het veiligheidsrisico te kunnen beoordelen. Het ondernemingsklimaat is bovendien omgeven door corruptie.
Daar komt nog bij dat de meeste bedrijven onder controle staan van de overheid. Zulke staatsgerelateerde bedrijven zijn gevoelig voor belangenconflicten tussen de overheid enerzijds en minderheidsaandeelhouders anderzijds. Zo heeft de Chinese overheid bijvoorbeeld in de afgelopen jaren onverwacht de CEO’s van de drie grootste telecombedrijven China Mobile, China Unicorn en China Telekom onderling gewisseld om de industrie gelijk te trekken en kennis uit te wisselen.
Hoogst scorende opkomende markten
India en Zuid-Afrika zijn de landen met de meeste overweging in de opkomende markten ETF’s, met overwegingen van 6-7% in vergelijking met de MSCI Emerging Markets Index. In het geval van India is dat voor een groot deel te danken aan de grote en groeiende IT-sector. Omdat veel grote Indiase IT-bedrijven zoals Tata Consultancy Services het merendeel van hun omzet uit Europa halen, moeten ze voldoen aan Westerse ESG-standaarden.
Ook India’s groeiende bevolking belast het milieu, maar de regering heeft tal van maatregelen genomen om de CO2 uitstoot te verminderen, energiezuinigheid te bevorderen en klimaatverandering tegen te gaan. Tegelijk is het zo dat India een historie heeft van kinderarbeid, uitbuiting en corruptie.
In Zuid-Afrika is de King III code van kracht die bedrijven verplicht om hun ESG-inspanningen publiek te maken. Deze mate van transparantie zorgt ervoor dat Zuid-Afrika zich onderscheidt van andere opkomende markten, en zelfs van sommige volwassen markten. De controverses in het land concentreren zich rond de mijnbouwsector, die sterk milieuvervuilend is, en de mensenrechten schendt.
Interessant aan Taiwan is dat het overwogen is in de MSCI Emerging Markets SRI Index met zo’n 11% in vergelijking met de MSCI Emerging Markets Index, terwijl de MSCI Emerging Markets SRI 5% Issuer Capped Indexin lijn is met de moeder-benchmark. Dit komt omdat Taiwan Semiconductors MFG een gewicht van 16% heeft in de MSCI Emerging Markets SRI Index. Ter vergelijking: het aandeel heeft een gewicht van slechts 3,5% in de MSCI Emerging Markets Index.
Naast China zijn de duurzame opkomende markten ETF’s ook onderwogen in hun blootstelling naar Rusland. Ze zitten 1-2% minder in dat land dan de MSCI Emerging Markets Index om dezelfde redenen als hun onderweging in China. Russische bedrijven hebben doorgaans geen solide aanpak van milieu, sociaal beleid en ondernemingsbestuur. Ook behoren zij tot de minst transparante binnen de opkomende markten.
Ruslands milieuvervuiling nam flink toe tijdens de expansie gedurende de Sovjet-periode. De infrastructuur in het land is bovendien verouderd en heeft al geleid tot meerdere gezondheids- en veiligheidsincidenten. Intussen blijven staatsgeleide bedrijven zich schuldig maken aan corruptie en marktverstoring.
Kiezen tussen duurzaam en China
Gezien het huidige aanbod van duurzame ETF’s moeten duurzaam bewogen beleggers die in opkomende markten willen beleggen een keus maken: willen ze puur duurzaam gericht beleggen of willen ze blootstelling aan China? Die twee gaan niet samen, zo hebben we uiteengezet.
Maar zo’n grote onderweging in China, de tweede economie ter wereld, kan beleggers met een wereldwijde blik danig parten spelen.
Duurzame beleggers die toch in China willen beleggen, kunnen kiezen voor indexfondsen die de MSCI Emerging Markets ESG Index volgen, of varianten daarop. Maar deze kennen minder stringente ESG-vereisten.
Wilt u meer weten over duurzaam beleggen? Bekijk dan deze verzamelpagina waarin u alle artikelen en video's over de Morningstar Sustainability Rating bij elkaar vindt:
Meer over de duurzame prestaties van opkomende-markten ETF's vertelt Monika Dutt u in een interview met Morningstar's Emma Wall. Bekijk hier de video:
Lees meer over duurzaam beleggen:
- 7 manieren om duurzaam te beleggen
- Duurzaamheid bij Europese large cap aandelenfondsen
- Deze fondsen scoren op Morningstar Analyst én op Sustainability Rating
- Beleggen in een toekomst van aanhoudende klimaatverandering