Als actieve beheerder kan je aandelen kopen verkopen naar eigen inzicht. Als je het niet eens bent met het beleid van een bedrijf, dan verkoop je dat aandeel. Een passieve beheerder kan dat niet. Die moet zo'n bedrijf in portefeuille houden conform de index.
Dus moet de passieve beheerder op zoek naar andere wegen om zijn invloed te doen gelden. Dat kan via consequent uitoefenen van het stemrecht dat de beheerder als aandeelhouder heeft, of door 'engagement', ofwel actieve betrokkenheid door in gesprek te gaan met bedrijven waar aandeelhouders veranderingen willen zien. Dat kan gaan over transparantie, beloning, of risico's die de onderneming aangaat.
Hortense Bioy, director passive strategies Europe bij Morningstar, onderzocht 12 aanbieders van indexfondsen en ETF's in de drie regio's VS, Europa en Azië. Die 12 zijn niet alleen de grote fondshuizen, zoals BlackRock en Vanguard, maar ook kleinere en regionaal georiënteerde huizen zoals Schwab en Lyxor. Samen hebben ze zo'n 20 biljoen (20.000 miljard) dollar aan vermogen onder beheer. Onderstaande tabel geeft de onderzochte partijen en hun beheerd vermogen weer:
(klik op tabel voor vergroting)
De eerste conclusie van Bioy is dat de opkomst van passief beleggen niet heeft geleid tot minder aandacht voor 'stewardship' omtrent ESG, ofwel environmental (milieu), social (sociaal beleid) en governance (goed ondernemingsbestuur). Integendeel, stelt Bioy vast, zeker de grote huizen zoals BlackRock, Vanguard en SSGA nemen in toenemende mate een actieve rol op zich in het speelveld van verantwoordelijkheden.
Ze maken daarin geen onderscheid tussen hun actieve en hun passieve fondsen. Met andere woorden: ze maken net zoveel werk van actieve als van passieve fondsen als het gaat om hun verantwoordelijkheid. Dat heeft als voordeel dat de fondsbeheerders de volledige schaalgrootte van hun fondshuis in het spel brengen en dat vergroot hun invloed.
Onderstaande twee grafieken geven een overzicht van de opkomst van passief beleggen aan de hand van de groei van het beheerd vermogen en van de marktaandelen in de drie belangrijkste regio's:
(klik op grafieken voor vergroting)
Inhaalslag
Wel zijn er enkele verschillen te noteren in het onderzochte speelveld. Een van de conclusies is de inhaalslag die de Verenigde Staten en Azië maken op het gebied van governance (goed ondernemingsbestuur). In Europa nemen fondsbeheerders de bedrijven in hun portefeuille al jaren de maat als het gaat om governance, maar in de VS en Azië was dat tot voor kort veel minder gebruikelijk.
Maar daar is verandering in gekomen, concludeert Bioy. Vooral op het gebied van samenstelling van het bestuur en klimaatverandering roeren de fondsbeheerders zich veel meer richting de bedrijven waarin ze beleggen.
Méér interactie
Uit het onderzoek komt naar voren dat 9 van de 12 fondshuizen in de komende jaren méér interactie met hun bedrijven van plan zijn en dat ze de kwaliteit van die interactie willen opkrikken.
Van de 12 zijn er momenteel 3 die niet actief betrokken zijn, maar 2 daarvan, namelijk Fidelity-dochterbedrijven Geode en Lyxor gaan de komende maanden een strategie voor actieve betrokkenheid opstellen en uitvoeren. Schwab blijft bij zijn huidige standpunt dat het niet investeert in engagement.
Inhoudelijk faciliteren
De fondshuizen die al een actief betrokken rol speelden, doen dat met behulp van een structuur waarin beleggingsteams en gespecialiseerde analisten de beheerders inhoudelijk faciliteren. Dat gebeurt vooral bij fondshuizen waar de nadruk ligt op actief beheerdere producten, zoals Amundi en UBS.
Onderstaande grafiek geeft voor de 12 onderzochte fondshuizen de verdeling naar actieve en passieve producten weer op basis van de omvang van hun beheerd vermogen:
(klik op grafieken voor vergroting)
De toegenomen betrokkenheid is des te opvallender omdat de investeringen en inspanningen op dat vlak niet automatisch tot een meetbaar resultaat leiden. De potentiële voordelen zijn lastig in cijfers te vangen. Er is geen garantie dat actieve betrokkenheid op lange termijn tot een beter beleggingsresultaat leidt. Maar niettemin zijn de ESG-factoren belangrijk genoeg voor de fondshuizen om daar een grotere inspanning op te leveren.
Meer weten over duurzaam beleggen?
Wilt u meer weten over duurzaam beleggen? Bekijk dan deze verzamelpagina waarin u alle artikelen en video's over de Morningstar Sustainability Rating bij elkaar vindt:
Lees meer over duurzaam beleggen:
- Nieuwe duurzame fondsen groeien flink in 2017
- Alle nieuwe duurzame fondsen van eerste halfjaar 2017
- Morningstar Sustainability Indexes bewijzen dat duurzaam beleggen geen rendement kost
Lees meer over ETF's:
- Strategic beta ETF's kiezen steeds vaker voor multi-factor strategie
- Beheerders van passieve fondsen maken zich sterk voor duurzaamheid