De instroom in beleggingsfondsen in Europa lag in februari op een duidelijk lager niveau dan in januari. Beleggers zijn plotseling duidelijk minder risicobereid geworden, blijkt uit de cijfers over de fondsstromen over de maand februari.
Bij het samenstellen van het overzicht van de fondsstromen heeft Morningstar voor 2018 een belangrijke verandering aangebracht: voortaan worden niet alleen actieve open-end fondsen geïnventariseerd, maar ook exchange-traded funds. Dat geldt dus vanaf het overzicht over januari en is ook van toepassing op dit overzicht over februari.
Kijken we naar het saldo van in- en uitstroom dan boekten de Europese beleggingsfondsen en ETF's samen een netto-instroom van 27,1 miljard euro.
Opvallend is dat aandelenfondsen, ondanks de fikse correctie op de aandelenmarkten van begin februari, toch een stevige netto-instroom van 13,7 miljard euro boekten. Dat saldo is het resultaat van tegengestelde bewegingen tussen actieve en passieve fondsen, waarover verderop meer.
Obligatiefondsen hadden het van alle hoofdcategorieën het zwaarst met een netto-uitstroom van 5,4 miljard euro. Die komt voornamelijk voor rekening van high yield fondsen en EUR corporate bonds. Maar de outflow is niet volledig toe te schrijven aan toenemende risico-aversie, want een aantal andere risicovolle ctagorieën zoals opkomende markten obligaties, boekten onverminderd instroom.
Allocatiefondsen kenden een gezonde instroom van 14,6 miljard euro, het op een na hoogste maandcijfer sinds mei 2017. Flexibele en voorzichtige allocatiefondsen wisten het meeste nieuwe geld binnen te halen.
Bekijk in onderstaande tabel de fondsstromen per brede categoriegroep:
(klik op tabel voor vergroting)
Actief versus passief
De vuistregel zegt dat in stijgende markten passieve producten populair zijn, want die pakken de stijging automatisch mee. In neergaande markten zijn actieve fondsen gewild omdat die in staat zouden moeten zijn om het verlies beter te beperken dan een marktvolgend product. Maar ondanks de marktfluctuaties van februari boekten passieve fondsen nog altijd sterke instroom. Het waren juist de actieve fondsen die het qua instroom merkbaar minder deden.
Kijken we naar aandelenfondsen, dan zien we bij passief een instroom van 9,4 miljard euro, waarvan 5,3 miljard naar ETF's ging. Bij de actieve aandelenfondsen zakte de instroom vrij dramatisch in van 26,4 miljard euro in januari naar 4,3 miljard euro in februari.
Bij obligatiefondsen was het verschil tussen actief en passief nog duidelijker. Passieve obligatiefondsen haalden netto 1,7 miljard euro op, maar actieve fondsen zagen netto 7 miljard euro wegvloeien. EUR corporate bonds en EUR en USD high yield waren de gebeten hond afgelopen maand.
Bekijk in onderstaande tabel de onderverdeling van de fondsstromen tussen actief en passief:
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom op fondscategorie-niveau
Bij de categorieën met de hoogste instroom gaat EUR flexible allocation aan kop. Verder valt op dat ondanks de risico-aversie die de kop opstak toch de wereldwijde opkomende-markten fondsen goed scoren. De twee fondsen die in deze categorie het meeste geld aantrokken zijn beide ETF's: Amundi ETF MSCI Emerging Market met 370 miljoen instroom en iShares Core MSCI EM IMI ETF met 336 miljoen.
De marktcorrectie bleek voor veel beleggers een kans om in te stappen in US large cap aandelenfondsen met het oog op aanstaande nieuwe belastingwetgeving en ook vanwege het algemene gunstige economische klimaat in de Verenigde Staten. Daarbij geven ze de voorkeur aan passieve boven actieve producten. Er was grote vraag naar producten die de S&P 500 volgen, zoals Vanguard S&P 500 ETF en de iShares Core S&P 500 ETF die respectievelijk 938 en 773 miljoen euro ophaalden. Passieve producten waren goed voor 95% van de instroom in de categorie US large cap blend.
Bekijk hier de cijfers per fondscategorie:
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom op fondscategorie-niveau
De obligatiecategorieën high yield en corporate bond hadden het zwaar te verduren in februari en zij bevolken dan ook de lijst met hoogste uitstroom. Op categorieniveau hadden individuele beleggingsfondsen grote invloed. De uitstroom uit USD high yield obligatiefondsen was voor een belangrijk deel te wijten aan Neuberger Berman High Yield Bond Fund USD, dat 304 miljoen dollar zag wegstromen en aan de passieve kant iShares $ High Yield Corp Bond UCITS ETF die 457 miljoen uitstroom noteerde.
Bekijk hier de uitstroom per fondscategorie:
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom per fondshuis
UBS valt op omdat het aan kop gaat bij de actieve fondshuizen die het meeste nieuwe geld ophaalden, en tegelijk ook bovenaan staat bij de uitstroom bij passieve huizen. De instroom in actief was te danken aan obligatieproducten.
Hetzelfde patroon van tegengestelde actieve en passieve ontwikkelingen is te zien bij BlackRock. Het BGF Dynamic High Income Fund haalde 1.4 miljoen euro op, terwijl het passieve fonds Blackrock ACS World ex UK Equity Tracker kampte met 110 miljoen euro uitstroom.
In het actieve landschap wist Baillie Gifford met afstand de hoogste instroom binnen te halen. Ook BlackRock deed het goed met zijn actieve fondsen, terwijl dit fondshuis vooral bekend staat om zijn passieve producten. Die deden het juist slecht met uitstroom van per saldo 140 miljoen euro in januari.
De eerder genoemde trend ten gunste van allocatiefondsen werkte goed voor Mercer Global Investments dat 2,9 miljard euro ophaalde met zijn allocatieproducten.
Bij de passieve huizen onderstreepte iShares zijn marktleiderschap met 8,9 miljard euro aan nieuwe instroom in 2018 tot dusver. In februari waren de iShares trackers op de S&P 500 de best verkochte producten.
Bekijk hier de instroom in actief en passief per fondshuis:
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom per fondshuis
KBC werd in februari zwaar getroffen door uitstroom uit twee van zijn vlaggenschipfondsen: KBC Equity Fund Strategic Cyclicals verloor 457 miljoen euro en KBC Equity Fund Strategic Finance raakte 449 miljoen kwijt. Wel moet daarbij vermeld worden dat de KBC fondsen bijna uitsluitend in België verkrijgbaar zijn.
Axa boekte stevige uitstroom bij zijn high yield obligatiefondsen die 979 miljoen euro zagen verdwijnen.
Aan passieve zijde vinden we zoals eerder genoemd UBS bovenaan vanwege uitstroom bij zijn wereldwijde large cap aandelenfondsen.
Bekijk hier de uitstroom in actief en passief per fondshuis:
(klik op tabel voor vergroting)
Grootste fondsen
Het grootste actieve fonds per eind februari blijft onveranderd Pimco GIS Income, ondanks een netto-uitstroom over februari. Dat mag gerust een trendbreuk worden genoemd na de afgelopen maanden van aanhoudende hoge instroomcijfers. Februari laat echter 611 miljoen uistroom zien. Dat is het eerste negatieve flow-cijfer sinds oktober 2014.
De groei van M&G Optimal Income Fund, dat een Morningstar Analyst Rating van Silver heeft, ging wel door, maar op een lager tempo dan in eerdere maanden. De netto-instroom van februari is het laagste maandniveau sinds december 2016.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste actieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind februari 2018:
(klik op tabel voor vergroting)
Bij de passieve fondsen blijft iShares Core S&P 500 ETF de grootste. Net als nummer twee Vanguard S&P 500 ETF keerde de trend na netto-uitstroom in januari nu naar netto-instroom die beide stevig aan kop van deze lijst houdt. Dit zijn de 5 grootste passieve Europese beleggingsfondsen:
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer:
- Fund flows januari tonen hogere risicobereidheid bij fondsbeleggers
- Fund flow report 2017: hét jaar van obligatiefondsen
- Dit zijn alle nieuwe duurzame fondsen in Nederland van 2017
