Onrust op de financiële markten, gevoed door opkomende landen, scherp stijgende yields in de Verenigde Staten en de escalerende handelsoorlog tussen de VS en China, maakte beleggers in Europese beleggingsfondsen kopschuw. Ze namen een voorzichtiger houding aan ten aanzien van de meeste vermogenscategorieën en dat leidde tot uitstroom over een breed front.
Niet alles draaide echter om risico-averse bewegingen. Want achter de hoofdtrend van uitstroom zijn interessante deelontwikkelingen waar te nemen. Zo kenden alternatives de hoogste uitstroom in één maand ooit, met 7,4 miljard euro.
Allocatiefondsen kenden ook uitstroom en dat was voor het eerst sinds januari 2016. Grondstoffen kenden hun slechtste maand sinds december 2016.
Vastgoedfondsen daarentegen kenden juiste de hoogste instroom in 12 maanden. Deze fondsen beleggen in direct vastgoed en worden voornamelijk in Duitsland verkocht. De afgelopen jaren staan ze sterk in de belangstelling van fondsbeleggers.
Een belangrijk thema was wederom de verschuiving van actieve naar passieve fondsen. Binnen de categorieën aandelen en obligaties leidt dat tot uiteenlopende ontwikkelingen. Want terwijl obligatiefondsen als geheel 5,1 miljard euro aan uitstroom kenden, boekten de passieve obligatiefondsen netto-instroom. Dat betekent dat de actieve fondsen een fikse uistroom te verduren kregen. Bij aandelenfondsen was het al niet anders.
(klik op tabel voor vergroting)
Actief versus passief
Actieve fondsen kenden in september de hoogste uitstroom in één maand sinds januari 2016, terwijl open-end indexfondsen en exchange traded funds de hoogste instroom boekten sinds februari van dit jaar. Daardoor steeg het marktaandeel van indextrackers van 15,5% naar 16,7% over de voorafgaande 12-maands periode, waarbij het beheerd vermogen steeg van 1,24 biljoen (1.240 miljard) naar 1,44 biljoen (1,440) miljard euro.
Ook het beheerd vermogen van de actieve fondsen steeg, dankzij de koersstijgingen op de beurzen, van 6,77 biljoen (6.770 miljard) naar 7,19 biljoen (7.190) miljard euro.
Kijken we naar aandelenfondsen, dan kenden de passieve aandelenfondsen de hoogste instroom sinds februari en de actieve fondsen kempten met uisttrom, zij het op een geringer niveau dan in het tweede kwartaal.
Bij de obligatiefondsen haalden passieve producten 3,98 miljard op en dat is het hoogste niveau in een maand sinds november 2017. Actieve fondsen daarentegen zagen 9,1 miljard euro wegstromen. De meeste uitstroom kwam voor rekening van gediversifieerde en flexibele obligatieproducten, hetgeen indiceert dat beleggers de voorkeur geven aan goedkope trackers boven alpha-gerichte producten die veel duurder zijn, maar waarvan de uitkomst ongewis is.
Opvallend is verder dat allocatiefondsen veel terrein moeten prijsgeven, terwijl die juist de afgelopen jaren sterk in trek waren. De opmerkelijk grote uistroom uit de categorie EUR Cautious Allocation komt deels doordat meerdere aanbieders fondsen in deze categorie hebben geliquideerd, waaronder Invesco, CaixaBank en Amundi.
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom op fondscategorie-niveau
Bij de categorieën met de hoogste instroom gaat de categorie Global Large-Cap Blend aandelen aan kop. Wat Amerikaanse aandelen betreft, geven beleggers nog steeds de voorkeur aan passieve fondsen, hoewel daar actieve fondsen ook instroom wisten te boeken. De categorie US Large-Cap Blend actieve aandelenfondsen kende de hoogste instroom sinds juli 2015.
De categorie Emerging Markets Bond herstelde na een slechte augustusmaand door in september 1,3 miljard euro aan netto-instroom te boeken. Zulke fondsen beleggen in olbigaties in harde valuta, en dat kan de interesse van beleggers verklaren, zeker gezien de argumentatie van Morningstar Investment Management voor dit type obligaties. Lees daarover meer hier [link]
De stijgende rentes hebben de vraag naar hoog-inkomen obligaties aangewakkerd en daardoor is september de eerste positieve maand voor EUR high yield obligaties sinds oktober 2017. Voor USD high yield moeten we zelfs terug naar mei 2017.
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom op fondscategorie-niveau
Bij uitstroom hadden fondsspecifieke kwesties grote invloed op de bwegingen van de categorieën. Zo kan de uitstroom uit multi-strategiefondsen grotendeels worden verklaard door de aanhoudende onderprestatie van enkele grote fondsen. Bijvoorbeeld het SLI Global Absolute Return Strategies fonds, dat een Morningstar Analyst Rating van Bronze heeft, kende 1,8 miljard euro uitstroom.
Evenmin populair waren de wereldwijde opkomende-markten aandelenfondsen. Beleggers verwachten na een volatiel kwartaal nog mee narigheid in opkomende markten, gezien de stijgende yields op staatsobligaties, een aansterkende dollar en handelsspanningen.
Maar ook daar is het verschil tussen actief en passief opmerkelijk. Zo werd het passieve, Bronze rated Vanguard Emerging Markets Stock Index fonds getroffen door 422 miljoen euro uitstroom.
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom per fondshuis
De vermogensbeheerder met de hoogste instroom in het actieve segment is wederom Allianz Global Investors, net als vorige maand. En opnieuw is dat te danken aan de allocatiefondsen die 1,3 miljard euro instroom binnenbrachten. Net als in augustus komt de instroom bijna geheel voor rekening van het Allianz Income and Growth fonds.
UBS is tweede doordat zijn Multi Manager Access II Emerging Markets Debt fonds mijna 900 miljoen euro aan nieuw geld wist aan te trekken. Credit Suisse deed in september goede zaken met zijn wereldwijde large-cap aandelenfondsen.
Bij de passieve aanbieders staat iShares bovenaan, met name dankzij zijn wereldwijde en US large-cap gemengd aandelenfondsen. Ook Amundi ontving veel instroom in zijn aandelenproducten. Zo haalde Amundi Index Solutions S&P 500, dat een gold-rating heeft, ruim 500 miljoen euro op.
Bekijk hier de instroom in actief en passief per fondshuis:
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom per fondshuis
GAM had het, net als een maand eerder, weer moeilijk en kampte met 4,4 miljard euro aan uitstroom. In drie maanden tijd is er 6,7 miljard euro weggestroomd en daardoor is het beheerd vermogen gedaald van 71,47 miljard euro per eind juli naar 64,28 miljard per ultimo september. Na de schorsing van fondsbeheerder Tim Haywood verloren de unconstrained en de absolute return obligatiestrategieën ruim 3 miljard euro in september.
Garmignac zag uitstroom uit zijn opkomende markten obligatie en allocatie producten. De vlaggenschipfondsen Carmignac Sécurité en Carmignac Patrimoine verloren respectievelijk 1,1 miljard en 717 miljoen euro. Oprichter, naamgever en chief investment officer Edouard Carmignac heeft aangekondigd dat hij een stap terug doet en de dagelijkse leiding van het internationala aandelenfonds Carmignac Investissement na drie decennia overdraagt. Ook legt hij het aandelenbeheer van Carmignac Patrimoine neer. Dat roept vragen op op de opvolging, aangezien Edouard Carmignac en zijn familie 70% van het fondshuis bezitten.
Aan passieve zijde had Credit Suisse het lastig bij de indexfondsen in wereldwijde large cap aandelen die voornamelijk in Zwitserland worden verkocht.
(klik op tabel voor vergroting)
De grootste actieve en passieve fondsen
De uitstroom uit Pimco GIS Income blijft maar aanhouden. In augustus stroomde er 1,47 miljard euro uit dit fonds. Desondanks blijft het de grootste.
Het verschil met Allianz Income and Growth wordt steeds kleiner, want dat boekte opnieuw behoorlijke instroom. De grootste instroom vond plaats bij de in dollars genoteerde aandelenklassen en de aandelenklassen die wereldwijd gedistribueerd worden.
M&G Optimal Income ervoer uitstroom uit aandelenklassen die in Europa zijn genoteerd en dat kan te maken hebben met het feit dat beleggers voorsorteren op de Brexit en vermogen overhevelen van in het Verenigd Koninkrijk gevestigde fondsen naar europese fondsvarianten.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste actieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind september 2018:
(klik op tabel voor vergroting)
Bij de passieve fondsen blijft iShares Core S&P 500 ETF (Gold rated) de grootste dankzij een instroom van 415 miljoen euro. Nummer twee, de Vanguard S&P 500 ETF, vertoonde een totaal ander beeld dan een maand eerder; er ging 238 miljoen euro uit, waar het fonds in augustus nog 600 miljoen euro instroom wist te boeken.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste passieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind september 2018:
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer:
