Morningstar
AanbevolenNieuws Whats New IconProfessionele beleggers Whats New IconAwards for Investing Excellence Whats New Icon
Commentary

Frontier markets: de grenzen opzoeken hoeft niet risicovoller te zijn

Het opzoeken van grenzen betekent vaak het aangaan van risico’s. Veel beleggers zijn bekend met het beleggen in emerging markets, maar veel minder met frontier markets. De perceptie is dat hoe minder ontwikkeld een land is, hoe risicovoller het beleggen is. Toch hoeft dat niet helemaal op te gaan voor frontier markets, want ze bieden een aantal aantrekkelijke risicokarakteristieken. Wel moeten beleggers zich er bewust van zijn dat de samenstelling van de groep frontier markets niet stabiel is.

Ronald van Genderen 18 december, 2018 | 13:45
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Veel beleggers zijn tegenwoordig wel bekend met beleggen in emerging markets, ofwel de opkomende landen. Denk daarbij aan bijvoorbeeld de vier BRIC landen, Brazilië, Rusland, India en natuurlijk China. Landen die zich over het algemeen snel ontwikkelen en waar de welvaart van de inwoners stijgt richting die van de ontwikkelde Westerse wereld.

Veel minder bekend zijn de zogenaamde frontier markets, oftewel landen die nog een trede lager op de ladder van economische ontwikkeling staan dan opkomende landen. Nu is de perceptie vaak dat beleggen in opkomende landen met een aanzienlijk hoger risico gepaard gaat dan in ontwikkelde landen. Als we kijken naar de volatiliteit van de representatieve indices, dan klopt dat beeld ook. Over zowel kortere als langere periodes kent de MSCI Emerging Markets index een aanzienlijk hogere standaarddeviatie dan de MSCI World index.

Voor frontier markets is dat veel minder het geval. Dergelijke landen hebben, gemeten aan hand van de MSCI Frontier Market index, weliswaar een hogere standaarddeviatie dan ontwikkelde landen. Echter, de volatiliteit ligt aanzienlijk lager dan die voor opkomende landen. Volatiliteit zegt bovendien niet alles, zeker niet in een portefeuille context. Als twee hele volatiele beleggingen niet synchroon met elkaar bewegen, maar tegengesteld, dan bieden die twee beleggingen gecombineerd in een portefeuille toch een relatief veel stabielere belegging.

Niet synchroon
De mate waarin beleggingen ten opzichte van elkaar bewegen noemen we correlatie, waarbij een correlatie van 1 aangeeft dat de twee volledig synchroon bewegen en -1 duidt op precies tegengestelde bewegingen. En precies hier bieden frontier markets een aantrekkelijk risico-aspect. Frontier markets bewegen namelijk niet in sterke samenhang met ontwikkelde landen (correlatie van circa 0,50 over 5 en 10 jaar) en opkomende landen (correlatie van circa 0,45). Door het toevoegen van frontier markets aan een gespreide portefeuille, wordt het risico van deze portfeuille verlaagd.

Een andere defensief aspect van frontier markets is mogelijk net zo verrassend. Frontier markets kennen net als emerging markets een hogere groei dan ontwikkelde landen. Toch liggen de waarderingen van aandelen voor beide type groeilanden op een aanzienlijk lager niveau dan voor ontwikkelde landen. Zo noteert de MSCI Emerging Markets index per november 2018 een koers/winstverhouding van 12,5 en de MSCI Frontiers Markets 13,1.

Daarmee zijn aandelen in beide indices een stuk aantrekkelijker gewaardeerd dan die in de MSCI World index, waar de verhouding tussen koers en winst op 17,5 ligt. Bovendien, en daar onderscheiden ze zich echt, ligt het dividendrendement voor frontier markets met 3,9% veel hoger dan de 2,5% voor de MSCI World index en 2,9% voor de MSCI Emering Markets index.

Geen sinecure
Beleggen in frontier markets is echter geen sinecure. Zo is de de toegang tot de effectenbeurzen en de liquiditeit van aandelenmarkten een hindernis die beleggers dienen te nemen. Daarnaast zullen beleggers rekening moeten houden met bepaalde concentraties.

Zo zijn er veel landen waar één of enkele sectoren dominant zijn en vanzelfsprekend kunnen zorgen voor sectorconcentraties.Tot slot is op landenniveau sprake van een hoge mate van concentratie in enkele landen.

Universum wijzigt regelmatig
Bovendien wijzigt het universum regelmatig omdat landen het predikaat frontier market ontgroeien. Zo besloot indexsamensteller MSCI om in 2014 Qatar en de Verenigde Arabische Emirated te promoveren van frontier market naar emerging market. Gezamenlijk waren de twee landen tot dat moment goed voor 30-40% van de MSCI Frontier Market index. Hetzelfde geldt voor Pakistan, dat in 2017 promoveerde en tot die tijd een weging had van 10%.

Beleggers in frontier markets verliezen daarmee iedere keer een belangrijk gebied om in te beleggen, landen bovendien die vaak relatief liquide en makkelijk toegankelijk zijn. Waar landenuniversa voor wereldwijde aandelen en opkomende landen aandelen relatief stabiel zijn, dienen frontier market beleggers zich met grote regelmaat aan te passen.

Volgend jaar kunnen zij zich wederom opmaken voor een aanzienlijke wijziging. Argentinië, ooit een opkomend land, maar in 2009 door MSCI gedegradeerd tot frontier market als gevolg van de crisis in het land, zal per juni 2019 weer promoveren naar de emerging market index. Bovendien zal MSCI volgend jaar de afweging maken of Koeweit eenzelfde stap zal maken. Daarmee worden beleggers opnieuw met aanzienlijke wijzigingen geconfronteerd, aangezien Argentinië voor 19% deel uitmaakt van de frontier market index en Koeweit 20%.

Passief in frontier markets
Dergelijke wijzigingen hebben directe gevolgen voor beleggers die besluiten om op passieve wijze te beleggen in frontier markets, al is hun keuze daarmee wel beperkt tot slechts één ETF, namelijk de X S&P Select Frontier Swap ETF. Beheerders van actieve fondsen zijn er steeds meer toe over gegaan om meer stabiliteit te brengen in hun universum. Zo hanteert menig beheerder tegenwoordig een aangepaste benchmark die hun beleggingsuniversum dicteert. Daarbij wordt vaak gekozen om een limiet te zetten op de zwaar wegende landen in de frontier market index.

De ruimte die daarna overblijft, wordt gebruikt om blootstelling te krijgen aan zogenaamde crossover landen, dit zijn landen die weliswaar in de emerging market index zijn opgenomen, maar volgens de beheerders nog karakteristieken van frontier makets bezitten. Veelal betreft het hier landen als Colombia, Egypte, de Filipijnen en Peru. Het biedt hen bovendien de mogelijkheid om te blijven beleggen in landen die de overstap maken van frontier naar emerging market.

Twee actieve fondsen
Onder de actieve fondsen volgen de analisten van Morningstar een tweetal fondsen. Beide hebben een Morningstar Analyst Rating van Neutral. Voor HSBC GIF Frontier Markets wordt de convictie van de analisten met name beperkt door de wisselingen die we hebben gezien in het beheerteam over de afgelopen jaren. Tot augustus 2015 werd het fonds beheerd door hoofdbeheerder Andrew Brudenell en medebeheerder Christopher Turner. Nadat Brudenell vertrok, kwam Ramzi Sidani aan het roer te staan in juni 2016. Turner had het fonds in de tussentijd beheerd, maar hij vertrok kort na het aantreden van Sidani.

Voor Templeton Frontier Markets geldt een soortgelijk verhaal. Hier vertrok hoofdbeheerder Carlos Hardenberg in maart 2018. Hij werd vervangen door Bassel Khatoun, die ondersteund zal blijven worden door medebeheerders David Haglund en Ahmed Awny. Zij zijn beide sinds 2008 actief op het fonds en brengen dus ervaring en stabiliteit in, maar de wijziging van hoofdbeheerder is een beperking op de convictie van de Morningstar analisten.

Beide fondsen hebben tevens gemeen dat zij niet de MSCI Frontier Markets index in hun proces gebruiken, maar hun universum verbreden en stabiliseren door het gebruik van een aangepaste index.

 

Lees ook eerdere columns van Ronald van Genderen:

- Deal or no deal, onrust en onzekerheid alom

- Duurzame fondsen in waarde aandelen zijn zeldzaam

- Rendement is geen ultiem selectiemiddel voor fondsen

- Dit zijn drie Europese aandelenfondsen met een waarde-stijl

TAGS
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Over de auteur

Ronald van Genderen

Ronald van Genderen  is fondsanalist bij Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten

De Star Rating voor aandelen van Morningstar wordt toegekend op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Morningstar kent Star Ratings toe op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. De Star Rating wordt door vier componenten bepaald: (1) ons oordeel over de economische slotgracht van het bedrijf, (2) onze raming van de reële waarde van het aandeel, (3) onze onzekerheid met betrekking tot die raming van de reële waarde, en (4) de huidige marktprijs. Die criteria samen leiden tot een unieke rating die elke dag wordt geüpdatet. Een rating van vijf sterren betekent dat het aandeel een goede waarde vertegenwoordigt tegen zijn huidige koers; een rating van één ster niet. Als ons uitgangspunt correct is, dan zal de marktprijs in de loop van de tijd, doorgaans binnen de drie jaar, gaan samenvallen met onze raming van de reële waarde. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de Morningstar Star Rating voor aandelen, ga naar

De raming van de kwantitatieve reële waarde is de door Morningstar uitgevoerde raming van het bedrag per aandeel uitgedrukt in USD dat het eigen vermogen van een bedrijf vandaag waard is. De raming van de kwantitatieve reële waarde is gebaseerd op een statistisch model afkomstig van het analistenteam van Morningstar gespecialiseerd in de raming van de kwantitatieve reële waarde van bedrijven, en omvat een financiële prognose van het bedrijf. De raming van de kwantitatieve reële waarde wordt dagelijks berekend. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de raming van de kwantitatieve reële waarde, ga naar

De Morningstar Medalist Rating is de samenvattende weergave van Morningstar’s vooruitkijkende analyse van beleggingsstrategieën zoals die worden aangeboden via specifieke instrumenten met een beoordelingsschaal van Gold, Silver, Bronze, Neutral en Negative. De Medalist Ratings geven aan welke beleggingen naar het oordeel van Morningstar waarschijnlijk in staat zijn om in de loop van de tijd een relevante index of peer group gemiddelde te verslaan op voor risico aangepaste basis. Beleggingsproducten worden beoordeeld op drie belangrijke pijlers (People, Parent en Process) die, als ze gekoppeld worden aan de beoordeling van kosten, de basis vormen voor Morningstar’s overtuiging op de verdiensten van die producten en die hun Medalist Rating bepalen. De pijler ratings kennen de gradaties Low, Below Average, Average, Above Average en High. Pijlers kunnen beoordeeld worden via de kwalitatieve beoordeling van een analist (ofwel direct aan een instrument dat de analist volgt, ofwel indirect als de pijler ratings van een gevolgd instrument toegepast worden op een verwant niet-gevolgd instrument), of via het gebruik van algoritmische technieken. Instrumenten worden aan de hand van hun verwachte prestatie gesorteerd in rating groepen die worden gedefinieerd door hun Morningstar Categorie en hun actieve of passieve status. Als analisten een instrument direct volgen, kennen ze de drie pijler ratings toe op basis van hun kwalitatieve beoordeling, getoetst door het Analyst Rating Committee, en monitoren en evalueren deze ten minste iedere 14 maanden. Als de instrumenten ofwel indirect door analisten worden gevolgd, ofwel door algoritme, dan worden de ratings maandelijks toegekend. Voor gedetailleerde informatie over deze ratings en hun methodologie kunt u terecht op: here

The Morningstar Medalist Ratings zijn geen feiten en het zijn ook geen credit of risico ratings. De Morningstar Medalist Rating (i) moet niet worden gebruikt als de enige basis bij het beoordelen van een beleggingsproduct, (ii) omvat onbekende risico’s en onzekerheden die verwachtingen kunnen doorkruisen en tot andere dan verwachte uitkomsten kunnen leiden, (iii) is niet gegarandeerd gebaseerd op volledige of accurate aannames of modellen als ze algoritmisch zijn bepaald, (iv) bevat het risico dat het rendementsdoel niet wordt gehaald vanwege zaken als onverwachte wijzigingen in beheer, technologie, economische ontwikkeling, rentebewegingen, kosten, concurrentiedruk, wetgeving, wisselkoersen, belastingen en wijzigingen in politiek of sociaal klimaat, en (v) moet niet worden gezien als een aanbeveling om beleggingsproducten te kopen of verkopen. Een verandering in de fundamentele factoren achter de Morningstar Medalist Rating kan betekenen dat de rating niet langer accuraat meer is.

Voor informatie over de historische Morningstar Medalist Rating voor beleggingsfondsen die Morningstar volgt, kunt u terecht bij uw lokale Morningstar kantoor.

Gedetailleerde informatie over belangenconflicten, waaronder EU MAR publicaties, leest u in het document “Morningstar Medalist Rating Analyst Conflict of Interest & Other Disclosures for EMEA” dat u hierkunt vinden.

Selecteer de website van uw keuze Om te weten of deze website relevant voor u is, vernemen we graag of u een particuliere of een professionele belegger bent.