Januari betekende een ommekeer na de turbulente laatste maanden van 2018. De koersen voor met name de risicovollere assetcategorieën veerden weer op en dat trok fondsbeleggers weer naar de markt toe. Het optimisme resulteerde in een netto-instroom van 6,6 miljard euro in Europese beleggingsfondsen, waar december 2018 nog een netto-uitstroom van 46 miljard euro had laten zien.
Wel waren er nog verschillen tussen de assetcategorieën. Aandelenbeleggers waren nog afwachtend na de afstraffing eind 2018, zodat aandelenfondsen nipt break-even draaiden met hun flow-cijfers. Allocatiefondsen deden het nog slechter.
Obligatiefondsen deden het juist goed met 15,5 miljard euro netto-instroom, de hoogste inflow in een maand sinds januari 2018. Die instroom kwam vooral voor rekening van de risicovollere typen obligaties. Wereldwijde opkomende-markten obligaties en ook gediversifieerde en flexibele obligaties waren erg in trek. Die laatste twee zijn bij uitstek het domein van actieve fondsbeheerders.
De instroom in grondstoffondsen, gedreven door edelmetalen, weerspiegelt de wens naar bescherming die er nog altijd is. Hoewel beleggers dus weer bereid zijn tot wat meer risico, zoeken ze daarnaast ook naar veilige havens om een deel van hun assets onder te brengen. Zodoende stroomde er ruim 1 miljard euro naar fondsen in edelmetalen.
(klik op tabel voor vergroting)
Actief versus passief
Bij de ommekeer in de markt bleef één ding toch hetzelfde: de groei van passieve fondsen ten koste van actieve fondsen gaat gewoon door, zowel bij aandelen als bij obligaties. Passieve obligatiefondsen haalden 8,7 miljard euro op en actieve deden 6,9 miljard. De actieve obligatiefondsen profiteerden van toegenomen vraag naar gediversifieerde en flexibele obligaties.
Bij aandelenfondsen was het contrast sterker: passieve aandelenfondsen zagen 5,1 miljard euro binnenkomen, terwijl actieve fondsen eenzelfde bedragen zagen wegstromen. De uitstroom kwam grotendeels voor rekening van fondsen in Britse en Europese large-cap aandelen. Wereldwijde en opkomende-markten aandelenfondsen kenden instroom bij zowel passief als actief, maar bij passief in veel grotere mate dan actief.
Ook bij allocatiefondsen delft actief het onderspit: zij moesten 3,1 miljard euro prijsgeven. Opvallend was dat juist de defensief georiënteerde allocatiefondsen het slecht hebben gedaan, ook vorig jaar, toen beleggers bescherming nodig hadden. Dat is veelzeggend over hoezeer deze categorie uit de gratie is.
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom op fondscategorie-niveau
Op categorieniveau gaan de opkomende-markten obligatiecategorieën aan kop. Na een slecht 2018 zijn deze categorieën weer gevraagd, hoewel de risico's nog niet verdwenen zijn, zoals stijgende Amerikaanse rente en dollar, inflatie en politieke instabiliteit. De hoogste instroom op fondsniveau viel te noteren bij iShares JP Morgan USD EM Bond ETF die 1,1 miljard euro ophaalde.
Ook aandelenfondsen in opkomende markten deden het goed. Dat geldt ook voor wereldwijde aandelen, die voor de derde maand op rij in positief terrein zitten. In januari prefereerden beleggers indexfondsen, maar kijken we terug naar heel 2018, dan hebben over die periode actieve wereldwijde aandelenfondsen dubbel zoveel vermogen opgehaald als hun passieve concurrenten.
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom op fondscategorie-niveau
De categorie die bij beleggers het meest uit de gratie was in januari, is gediversifieerde korte-termijn euro-obligaties. Het is al de achtste maand op rij van uitstroom voor deze categorie. De hernieuwde risicobereidheid werkte nog eens extra nadelig voor deze categorie die 2,4 miljard euro zag wegstromen. Carmignac Sécurité werd geraakt met 700 miljoen euro aan uitstroom.
Ook multistrategie fondsen hadden het moeilijk, een trend die we ook al langer zien.
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom per fondshuis
De vermogensbeheerder met de hoogste instroom in het actieve segment is Pimco, dat weer op positief terrein komt na vijf maanden van netto-uitstroom. Dat is met name te danken aan Pimco's wereldwijde flexibele dollar-hedged obligatiefondsen, die 2 miljard euro ophaalden, en dan in het bijzonder het Pimco GIS Income Fund.
Bij de passieve aanbieders staat iShares bovenaan. De ETF-aanbieder van BlackRock boekte forse instroom in zijn opkomende markten en Europa-fondsen.
Amundi deed het goed met zijn opkomende-markten aandelenfondsen die 571 miljoen euro binnenbrachten.
Bekijk hier de instroom in actief en passief per fondshuis:
(klik op tabellen voor vergroting)
Uitstroom per fondshuis
Bij de actieve fondsen moest M&G het meeste terrein prijsgeven met 2,3 miljard euro uitstroom. De wereldwijde large-cap aandelenfondsen zagen 1,3 miljard euro wegstromen en dat kwam bijna allemaal voor rekening van het M&G Global Dividend Fund.
Aan passieve zijde verloor Xtrackers het meest doordat de X Euro Stoxx 50 ETF 366 miljoen euro kwijtraakte.
(klik op tabel voor vergroting)
De grootste actieve en passieve fondsen
Pimco GIS Income is nog altijd het grootste fonds, ondanks de gigantische uitstroom in de loop van 2018. Nu het tij voor dit fonds in januari is gekeerd, versterkt het zijn koppositie weer. Rivaal Allianz Income and Growth, op plek drie, raakte juist verder achterop bij zijn twee grotere concurrenten omdat er 631 miljoen euro uit het fonds wegstroomde.
Ook M&G Optimal Income deed het slecht en zette daarmee de trend uit de eerdere maanden voort. Nu moet erbij gezged worden dat een deel van de stromen verklaard kan worden uit de overheveling van in het Verenigd Koninkrijk gevestigde fondsen naar Europese fondsvarianten, ter voorbereiding op de aanstaande Brexit.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste actieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind januari 2019:
(klik op tabel voor vergroting)
Bij de passieve fondsen kampten de twee grootste ETF's opnieuw met fikse uitstroom: iShares Core S&P 500 ETF en de Vanguard S&P 500 ETF hadden last van de naweeën van de afstraffing van de aandelenbeurzen in december 2018. Beleggers die laat waren met uitstappen, dus toen de correctie al op een dieptepunt was, hebben het herstel van januari dus volledig gemist. Dit toont eens te meer aan dat laag instappen, ofwel 'buying the dip', een betere strategie is dan risico's proberen te vermijden op het verkeerde moment.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste passieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind januari 2019:
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer:
- Fund flows december: uitstroom over een breed front
- Fund flows november: nervositeit houdt aan