Onzekerheid die vanzelf een nieuwe zekerheid wordt

Onzekerheid is funest voor de financiële markten. Brexit en de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China veroorzaken zulke onzekerheid. Maar het sleept zich allemaal zo lang voort dat de impact op beleggers afneemt. Het bestaan van onzekerheid wordt een soort zekerheid op zichzelf.

Robert van den Oever 21 maart, 2019 | 11:43
Facebook Twitter LinkedIn

Als de financële markten ergens gevoelig voor zijn, dan is het wel onzekerheid. Niet weten welke kant het op gaat, twijfel, getalm, daar houden beleggers niet van. Vaak wordt zulke onzekerheid veroorzaakt door politieke factoren. Het duidelijkste voorbeeld daarvan is momenteel de Brexit: welke kant gaat het op? Komt er alsnog een deal met afspraken of wordt het toch een harde Brexit zonder deal? 

Ook de schermutselingen tussen de Verenigde Staten en China over handelsbelemmeringen en importtarieven zaaien twijfel. Hoe groot is de impact? Komt er een akkoord tussen beide landen dat de scherpe kantjes er van af haalt?

De Brexit-datum is afgelopen week met drie maanden uitgesteld. Ook een ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Chinese president Xi Jinping om te komen tot een handelsakkoord die was voorzien, is voor onbepaalde tijd vooruitgeschoven tot op zijn vroegst april. Dat betekent dus nog langer durende onzekerheid.

Opmars
Dat is slecht nieuws voor de aandelenbeurzen, zou je zeggen. Het merkwaardige is dat het de laatste weken juist heel goed gaat op de beurzen. Juist terwijl de oorspronkelijke Brexit-datum van 29 maart snel naderbij kwam zonder uitzicht op een oplossing, sterker nog, het gestuntel in de Britse politiek werd alleen maar groter met een tweede stemming in het Lagerhuis over de voorgestelde Brexit-deal, liepen de aandelenmarkten op. De AEX-index bijvoorbeeld is na de correctie van eind 2018 bezig aan een flinke opmars.

Beleggers hebben er dus zin in, ondanks de onzekerheidsfactoren die toch behoorlijk manifest zijn. Dat ze er zin in hebben, blijkt ook uit de volatiliteitsindex VIX. De VIX geeft een indicatie van de verwachte volatiliteit voor de komende 30 dagen op basis van opties op de S&P 500 index. Voor de VIX geldt: hoe lager, hoe minder volatiliteit wordt verwacht. De VIX is dus een weerspiegeling van de mate van angst en onzekerheid in de markt: meer onzekerheid leidt doorgaans tot een hogere volatiliteit.

Sinds begin dit jaar is de VIX aan het dalen en schommelt inmiddels rond de 12 tot 13. Dat is het niveau dat we in de afgelopen jaren hebben gezien in (langdurige) periodes van positieve stemming op de beurs. Tijdens correcties schoot de VIX (meestal kortstondig) naar waarden boven de 20.

Langer blijven hangen
Dus de beurzen stijgen en de angstgraadmeter daalt, terwijl er majeure macro-economische politieke onzekerheden die grote gevolgen kunnen hebben, langer boven de markt blijven hangen. Beleggers lijken zich er niet zo veel van aan te trekken.

In sommige gevallen gaan de scherpe kantjes er al vanaf onder druk van de economische realiteit. China heeft last van de Amerikaanse importheffingen en ziet de economische groei belangrijk terugvallen. Dat noopt de Chinese overheid tot maatregelen om die groei weer aan te jagen. Daarom is de BTW verlaagd, om de consumptie weer op te stuwen. Ironisch genoeg profiteren Amerikaanse en andere Westerse bedrijven daar van mee, want ook hun ingevoerde producten worden goedkoper voor de Chinese consument. Waar de importtarieven omhoog gaan, gaat de binnenlandse belasting omlaag.

Het uitstel van de Brexit met drie maanden lijkt bijna te worden opgevat als de opmaat naar een veel langer durend uitstel waarbij de voortmodderende Britten maar niet tot een deal komen. Als het Britse Lagerhuis volhardt in de stem tegen een pakket afspraken en er komt verder uitstel omdat een harde Brexit ook onwenselijk is, want desastreus voor iedereen inclusief de Britten zelf, dan stevenen we af op een nieuwe realiteit: dat de Brexit helemaal niet doorgaat.

Uitstel betekent doorgaans langer durende onzekerheid. Maar er komt een punt dat uitstel ontaardt in een onvermijdelijke nieuwe realiteit: dat is een vorm van zekerheid op zich.

 

Deze column verscheen ook op Finanzen.nl

 

TAGS
VIX
Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Robert van den Oever  Robert van den Oever is research editor bij Morningstar in Amsterdam

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten