Het uitkiezen van een beleggingsfonds zou u wel eens kunnen intimideren. Met een keuze van meer dan 15.000 fondsen wordt de verleiding groot om een zich door een hapklaar magazine of een website te laten vertellen in welk fonds u moet beleggen, of om eenvoudigweg het topfonds uit te kiezen in de prestatiediagrammen.
Om het fonds te vinden dat aan uw beleggingsdoelstellingen voldoet of dat bij uw profiel aansluit, zult u echter andere wegen moeten inslaan. Het volgende hoofdstuk geeft u alvast een beter beeld van hoe u de brede markt voor beleggingsfondsen kunt benaderen: de vijf vragen die u zich dient te stellen en de antwoorden die u moet kennen alvorens in een beleggingsfonds te stappen.
- Hoe heeft het fonds gepresteerd?
- Hoe risicovol is het geweest?
- Waarin belegt het?
- Wie beheert het?
- Hoeveel kost het?
Dit zijn de fundamentele vragen voor Morningstars benadering tot fondsselectie. In de volgende lessen gaan we dieper op deze vragen in, maar hier krijgt u alvast een voorsmaakje:
1. Hoe heeft het fonds gepresteerd?
Men zegt vaakt dat een fonds met een gemiddeld jaarrendement van 22 procent over de afgelopen vijf jaar over een betere beheerder beschikt dan een fonds met een jaarrendement van 20 procent over dezelfde periode. Soms klopt dat, maar niet altijd. Het fonds met 20 procent kan zijn concurrenten met dezelfde beleggingsstijl met zes procentpunten verslagen hebben, terwijl het fonds met 22 procent misschien wel kilometers achter zijn sectorgenoten lag.
Om uit te vissen hoe goed een fonds het werkelijk doet, moet u het fondsrendement dus in het juiste perspectief plaatsen. Vergelijk het rendement van het fonds met de juiste benchmarks (indices of andere fondsen die in hetzelfde type effecten beleggen).
2. Hoe risicovol is het fonds geweest?
Het spreekt voor zich dat beleggen op zichzelf al een zeker risico met zich meebrengt. U opteert er immers voor om uw geld aan een portefeuillebeheerder toe te vertrouwen in plaats van het onder uw matras te bewaren of het op een spaarrekening te plaatsen bij uw bank.
Doorgaans geldt, dat het risico (het verliespotentieel) recht evenredig stijgt met het rendement van een belegging: hoe hoger het risico, hoe groter het potentiële rendement. Beleggers die veel risico nemen, verwachten een beter rendement van hun beleggingen, ook al krijgen ze dat niet altijd. Andere beleggers zijn bereid een grotere potentiële winst op te offeren in ruil voor meer voorspelbare rendementen. Beschouw de volatiliteit van een fonds samen met de rendementen die het oplevert. Twee fondsen met identieke rendementen kunnen qua aantrekkelijkheid sterk uiteenlopen: het ene fonds kan veel volatieler zijn dan het andere.
De volatiliteit van een fonds kunnen we op een aantal manieren meten. De vier belangrijkste risicomaten die in verslagen voor aandeelhouders van beleggingsfondsen, in de financiële media en op Morningstar.nl/ Morningstar.be voorkomen, zijn: standaarddeviatie, bèta, Morningstar-risicobeoordelingen en Morningstar-bearmarktrangschikking. De kwartaal- en jaarrendementen van een fonds nagaan in verschillende marktomstandigheden is ook nuttig om hoogte te krijgen van zijn potentiële volatiliteit.
3. Waarin belegt het?
Met het oog op realistische verwachtingen over wat een fonds u kan opleveren, is het van belang te weten welke effecten de beheerder zoal aankoopt: Aandelen? Obligaties? Beide? Deze brede activaklassen hebben verschillende kenmerken. Verwacht dus niet dat zij zich op dezelfde manier zullen gedragen. Zo zullen de meeste beleggers van een obligatiefonds geen hoop koesteren op een winst van 10 procent, maar voor bepaalde aandelenfondsen is dat percentage niet onrealistisch.
Jammer genoeg kunt u niet op de naam van een fonds afgaan om er de portefeuille van te kennen. Robeco is een reus in de fondsensector, maar zijn naam laat weinig los over de soorten effecten die de beheerder aankoopt.
Zoals eerder vermeld, kunnen fondsbeheerders zich tot aandelen, obligaties of een combinatie van beide beperken. Zij kunnen uitsluitend Nederlandse bedrijven kopen of hun heil internationaal zoeken. De portefeuille kan welbekende grote bedrijven omvatten, zoals Coca-Cola KO of Gillette G, of de klemtoon leggen op bedrijven waar de meesten van ons nooit eerder van gehoord hebben . Er kunnen prijzige maar snel groeiende bedrijven worden aangekocht, maar de beheerder kan ook opteren voor goedkopere waardeaandelen met minder inkomstenpotentieel. Ten slotte kunnen beheerders zelf eigenaar zijn van 20 of 200 aandelen. Hoe een beheerder uw geld zal beleggen is doorslaggevend voor de prestaties.
Bestudeer de portefeuille van een fonds aandachtig om een beeld te krijgen van de beleggingswijze van een beheerder. U vindt deze informatie altijd in de door de fondsmaatschappij gepubliceerde financiële documenten. U kunt er ook portefeuillegegevens, waaronder topposities, sectorafsplitsingen en de (in latere lessen nader te bespreken) Morningstar X-Ray, op naslaan en ook andere websites bezoeken.
4. Wie beheert het?
Beleggingsfondsen zijn zo sterk als hun team: de fondsbeheerders die de beleggingsbeslissingen nemen. Aangezien de fondsbeheerder voor het rendement van het fonds de grootste verantwoordelijkheid draagt, is het essentieel te weten wie de lakens uitdeelt in uw beleggingsfonds. Niet te vergeten voor hoelang al. Ga na of de beheerder die het grootste deel van de samenstelling van het fonds voor zijn rekening nam, nog steeds de dienst uitmaakt. Anders kunt u wel eens voor onaangename verrassingen komen te staan. Op het fondsbeheer komen we later nog terug.
5. Hoeveel kost het?
Zoals we in het eerste hoofdstuk uitlegden, zijn beleggingsfondsen niet gratis. Indien u er baat bij heeft, is het normaal om te betalen voor professioneel geldbeheer. Maar exuberante bedragen neertellen om te beleggen is als geld uit handen geven. Elke aan fondsbeheer of makelaarsprovisies uitgegeven cent is er één minder in uw eigen rendement. Kosten behoren overigens tot de zeldzame constanten in de beleggingswereld. Ze blijven over de jaren heen doorgaans vrij stabiel, terwijl de rendementen op aandelen of obligaties zullen schommelen. De grillen van de markt controleren is een onbegonnen zaak. U kunt wel controleren hoeveel u voor uw beleggingsfonds betaalt.
Weggestopt in aandeelhoudersverslagen en afgeroomd van uw fondsgegevens zijn fondskosten jammer genoeg schier onzichtbaar. Morningstar voorziet u van een gedetailleerd overzicht van de fondskosten in de rubriek Vergoedingen en Kosten in het Fondsrapport op Morningstar.nl/ Morningstar.be.
