Samenvatting
Exchange-traded products (ETPs of –vaker- ETFs genoemd) bieden beleggers verschillende voordelen ten opzichte van andere actief beheerde beleggingsproducten, zoals lagere kosten, een grotere transparantie en meer handelsflexibiliteit. Uit onderzoek van Morningstar is gebleken, dat fondsen met lage kosten in elke onderzochte periode en categorie beter presteren dan fondsen met hoge kosten. Aangezien ETPs gemiddeld doorgaans minder kosten dan traditionele fondsen, verdienen ETPs het om door beleggers in overweging te worden genomen.
Bovendien hebben beleggers die gebruikmaken van ETPs in vergelijking met traditionele fondsen meer controle over het diversificatieniveau en de activaspreiding van hun portefeuille, omdat ze doorgaans transparanter zijn. De meeste ETP-aanbieders publiceren hun portefeuilles gratis en regelmatig op hun website, wat impliceert dat beleggers hun risicoblootstelling gemakkelijker en met meer vertrouwen kunnen beheren dan ooit tevoren. Tot slot bieden ETPs fondsbeleggers een ongeëvenaarde flexibiliteit, omdat ze binnen één dag op een beurs kunnen worden verhandeld en short kunnen worden verkocht. Veel aanbieders van ETPs staan op bepaalde producten ook futures en opties toe.
Voordeel 1 van ETFs: lagere kosten
Lage kosten zijn het belangrijkste voordeel van een positie in een ETP. Beleggers die de aankoop van een actief beheerd fonds overwegen, zouden ernstig moeten nadenken over de kosten die met die aankoop gepaard gaan. Hoewel het rendement niet nauwkeurig kan worden voorspeld, zijn de kosten duidelijk bepaald en worden ze (gewoonlijk) aangerekend ongeacht de behaalde resultaten. Hogere kosten zouden logischerwijs moeten leiden tot lagere gerealiseerde rendementen.
Dat is meer dan alleen een gevoelsmatig verband. Het blijkt effectief waar te zijn. In elke periode en in elke beleggingscategorie blijkt uit gegevens uit het verleden, waarvoor Morningstar's Russ Kinnel een tabel heeft opgesteld, dat fondsen met hoge kosten slechter presteren dan fondsen met lage kosten. Ook is deze verhouding in brede zin door academici bevestigd. In zijn vaak aangehaalde paper, 'On Persistence in Mutual Fund Performance', heeft Mark Carhart aangetoond dat kostenratio's en lasten een sterke en negatieve correlatie vertonen met de prestaties. Er zijn empirische bewijzen dat kosten de belangrijkste voorspeller van het fondsrendement zijn.
Gegevens over de kostenratio bewijzen de bewering van de ETP-sector over lagere kosten. Blackrock, eigenaar van iShares en 's werelds grootste aanbieder van ETPs, raamt de gemiddelde kostenratio voor aandelen-ETFs op 0,41 procent, in vergelijking met 0,92 procent voor traditionele aandelenindexfondsen. De hogere gemiddelde kostenratio van 1,86 procent voor actief beheerde aandelenfondsen is dan ook geen verrassing. Voor vastrentende-ETFs dalen de gemiddelde kosten tot 0,19 procent, in vergelijking met 0,39 procent voor indexfondsen en 0,99 procent voor actieve fondsen die vastrentende effecten volgen. Over activaklassen heen rekenen ETFs gemiddeld minder kosten aan dan vergelijkbare fondsen. Hoe zijn ETFs in staat om minder aan te rekenen?
ETPs zijn gemiddeld goedkoper dan concurrerende traditionele fondsen, omdat ETPs gewoonlijk beschikken over: 1) een laag verloop, 2) een soepele administratiestructuur en 3) beurshandel.
Ten eerste volgen ETPs doorgaans een index, wat impliceert dat het verloop aanzienlijk lager zal liggen dan in een traditioneel actief fonds. Het verloop verwijst naar de praktijk van het verkopen van effecten en het aankopen van vervangende effecten. Fondsen die een index volgen, kennen een minder groot portefeuilleverloop omdat de meeste indices gebaseerd zijn op marktkapitalisatie, wat op zich leidt tot een relatief statische samenstelling. Actieve fondsen die gebruikmaken van actieve aandelenselectie verhandelen hun portefeuille-effecten echter frequenter, waardoor ze meer transactiekosten moeten betalen.
Aangezien transactiekosten meestal aan de belegger worden doorgerekend, leiden hogere transactiekosten tot hogere vergoedingen. En bijgevolg impliceert een lager verloop ook lagere kosten. De verhouding tussen verloop en kosten wordt ook benadrukt door Morningstar's Chris Traulsen en in talrijke studies van academici (bijv. Carhart 1997). Het verloop is echter niet de enige factor die bijdraagt tot de lagere kosten van ETPs, want ETPs zijn doorgaans ook goedkoper dan vergelijkbare indexfondsen.
ETPs hebben naast een lager verloop vaak ook een flexibelere administratiestructuur en dus lagere overheadkosten. Actief beheerde fondsen doen normaliter een beroep op analisten om jaarrekeningen van ondernemingen en grafieken uit te pluizen, of om economische vooruitzichten op te stellen waarop beleggingsbeslissingen worden gebaseerd. ETP-aanbieders hoeven echter slechts een relatief geringe licentievergoeding te betalen om een index te repliceren, zodat ze geen behoefte hebben aan een leger hoogopgeleide analisten. De kosten voor het beheer van een ETP in vergelijking met een actief beheerd fonds, liggen dan ook aanzienlijk lager. Als de kosten lager zijn, kunnen ETPs lagere vergoedingen in rekening brengen, wat gunstig is voor beleggers.
Tot slot zijn ETPs doorgaans goedkoper dan unit trusts, open-end beleggingsvennootschappen en zelfs indexfondsen, omdat ze op de beurs worden verhandeld. Omdat ze aan een openbare beurs genoteerd zijn, valt een aantal in het traditionele fondsdistributiekanaal overvloedig aanwezige tussenpersonen weg tussen de provider en de eindbelegger. Door de distributie te stroomlijnen, worden de kosten van een belegging in een ETP ten opzichte van een traditioneel fonds, voor de eindbelegger verder beperkt.
Het is belangrijk om op te merken dat de lagere kosten die gepaard gaan met ETPs volledig te danken zijn aan hun structuur en aan het feit dat ze aan de beurs genoteerd zijn. Tenzij de wetgeving wordt gewijzigd of er nieuwe producten worden geïntroduceerd, zouden ETPs daarom één van de goedkoopste beschikbare beleggingsopties moeten blijven.
Voordeel 2 van ETFs: transparantie
Een ander voordeel van ETPs ten opzichte van andere beleggingsproducten is de grotere transparantie. Traditionele fondsen en ETPs, zoals bepaald volgens de UCITS-richtlijn, hoeven slechts jaarlijks of halfjaarlijks verslag uit te brengen over hun volledige portefeuilleparticipaties. Deze lakse informatievereisten kunnen negatieve gevolgen hebben voor de activaspreiding van beleggers.
Deze 'zwarte-doosstructuur' zou er meer in het bijzonder toe kunnen leiden dat er in bepaalde effecten, sectoren, bedrijfstakken, stijlen enzovoorts onbedoeld een grotere of kleinere positie wordt genomen dan aanvankelijk beoogd. Zo kan een belegger die zijn posities wil diversifiëren over verschillende sectoren, activaklassen en bedrijfstakken, uiteindelijk achterblijven met een extreem geconcentreerde portefeuille, afhankelijk van de beslissingen van de fondsbeheerders die hij heeft geselecteerd. Door een gebrek aan transparantie heeft de belegger misschien nooit het besef van de ongewenste portefeuilleconcentratie, en neemt hij onbedoeld hogere risico's.
Ondanks het feit dat ETPs ook onder deze soepele informatievereisten vallen, ontwijken ze dit probleem wegens hun enorme neiging tot transparantie. De overgrote meerderheid van ETP-providers publiceert zijn participaties elke handelsdag op zijn website, zodat beleggers precies zien wat ze kopen en welke posities ze momenteel aanhouden. Er moet echter worden gemeld dat dit louter praktijken zijn die binnen de sector gebruikelijk zijn, en dat dit niet vereist is volgens de UCITS-richtlijn.
In Europa publiceren ETPs die gebruikmaken van synthetische replicatie hun portefeuilleparticipaties bijvoorbeeld niet even vaak of uitgebreid als hun broertjes die gebruikmaken van fysieke replicatie, ofschoon de meeste wel dagelijks volledige informatie verstrekken over hun zakelijke zekerheden of vervangende beleggingskorven. Dankzij portefeuilletransparantie kunnen beleggers beoordelen hoe nauwgezet een ETP zijn onderliggende referentie-index volgt. Zo kan een belegger zelf beslissen over activaspreiding.
Voordeel 3 van ETFs: handelsflexibiliteit
Een ander potentieel voordeel van ETPs ten opzichte van traditionele fondsen, is handelsflexibiliteit. ETPs kunnen de hele dag door worden verhandeld, en kunnen dus op elk moment tijdens de openingsuren van de markt worden gekocht en verkocht. Net als aandelen en in tegenstelling tot traditionele fondsen, kunnen ETPs short worden verkocht. Hoewel er voor short-selling bepaalde extra vereisten en risico's gelden (bijvoorbeeld het plaatsen van een margin, margin calls, theoretisch onbeperkte verliezen enzovoorts), worden de beleggingsopportuniteiten van beleggers door deze mogelijkheid in wezen verdubbeld.
Tot slot zijn er steeds meer opties en futures op bepaalde ETPs beschikbaar, waardoor beleggers over meer mogelijkheden beschikken om risico's te hedgen, om een blootstelling aan nieuwe markten te verkrijgen en om de kosten te verlagen. Kortom: ETPs zijn ontworpen om een ongeëvenaarde handelsflexbiliteit te bieden in vergelijking met andere beheerde producten.
Lees ook
Het geschikte ETP/ETF uitkiezen
De drie belangrijkste criteria voor de vergelijking van ETPs.
Nadelen van ETFs
ETFs zijn goedkoop, maar als beleggers er verkeerd mee omgaan kunnen ze hun kostenvoordeel al snel verliezen.
Bezoek ook Morningstar's ETF Center met artikelen over ontwikkelingen op de ETF-markt en ETF-strategieën. De ETF Bibliotheek staat vol artikelen over beleggen in en met ETFs.
