Bij beleggen, zoekt iedereen in tijden van onzekerheid naar zekerheid. We denken alleen maar aan risico’s en proberen er alles aan te doen om deze risico’s niet te lopen. Niets is minder menselijk. Maar het gevolg is dat we uit angst helemaal niets meer durven te doen en bang blijven afwachten met ons geld op een weinig tot niets renderende spaarrekening.
Wat ook uit de historie blijkt, is dat wanneer we keer op keer positieve rendementen realiseren, dat we dan totaal niet meer aan risico’s en mogelijke koersdalingen denken. Herkenbaar? Ons beleggingsgedrag, nee beleggersgedrag, speelt ons wederom parten! Onzekerheid en onwetendheid leiden vaak tot verkeerde beslissingen.
Technisch weten we perfect de beweeglijkheid van koersen te meten. De volatiliteit op basis van de historie te berekenen. Maar wat zegt deze volatiliteit of standaarddeviatie ons? Wat zegt een concreet getal, zoals bijvoorbeeld 22 procent volatiliteit voor bepaalde aandelen? Als ik voor mijn eerste conclusie, mag terugkijken naar het verleden: helaas bitter weinig… Deze parameter, hoe belangrijk ook, beïnvloedt het gedrag van de belegger blijkbaar weinig. Er staat op dit moment heel veel geld liquide te wachten om opnieuw belegd te gaan worden. Er is massaal afscheid genomen van aandelenbeleggingen. En nog niet opnieuw hierin geïnvesteerd.
Misschien is het juist nu dan ook het moment om rond de parameter volatiliteit eens anders te gaan communiceren. Om zo ook beter begrip bij beleggers te creëren. Bijvoorbeeld met een sketch waarin we de uitslagen en dus beweeglijkheid van rendementen weergeven… Uit ervaring weet ik dat deze manier van presenteren meer zegt dan alleen getallen. Zijn de getallen dan niet zinvol meer? Absoluut nog wel, maar door juist de getallen te combineren met een grafische weergave, creëren we een beter begrip.
Op basis van realistische historische rendementen wordt in deze grafiek de beweeglijkheid en volatiliteit weergegeven van de drie meest klassieke beleggingscategorieën, aandelen, obligaties en liquiditeiten. Behalve dat we perfect zien hoe de koersen kunnen bewegen is er nog een voordeel wanneer je deze grafiek bekijkt. De grafiek sluit ook perfect aan bij ons gevoel. De aandelengrafiek geeft ons op het eerste zicht een veel onrustiger gevoel dan liquiditeiten.
Maar deze liquiditeiten hebben geven ook veel lagere uitslagen naar boven, met andere woorden dus ook lagere mogelijke rendementen. Daarentegen ook geen negatieve uitslagen, lees rendementen onder 0 procent. Let op: Voor degene met een scherpe blik, vermeld ik even dat de paar kleine streepjes die onder 0 gaan bij Cash, geen negatieve rendementen zijn maar kleine uitschieters van de minder scherpe sharpie… We hebben in Europa en de VS nog geen negatieve rendementen gekend in tegenstelling tot Japan.
We moeten bij beleggen er altijd rekening mee houden dat er zo nu en dan iets gebeurt, waardoor er een probleem kan ontstaan. Risico management is het natuurlijk niet zover te laten komen en altijd proberen het probleem te voorkomen. Door op voorhand na te denken, en deze situaties te herkennen, voorkomen we dat we te snel en irrationeel of te impulsief beslissen en handelen. Een plan met concrete doelstellingen, daarbij rekening houdend met ook mogelijke negatieve scenario’s en koersontwikkelingen, kan ervoor zorgen dat we niet altijd direct, impulsief reageren, maar de tijd nemen en een goede afweging maken op het moment dat we ons onzeker voelen.
En misschien door ook zo te handelen in goede tijden, wanneer we al meer rendement gerealiseerd hebben dan we eigenlijk nodig hebben of voorzagen in ons plan, we ook op dat moment dit rendement realiseren en zo het risico wat we lopen door mogelijke koersdalingen te voorkomen. Dus al wat posities verkopen en zo dus het risico afbouwen. Is risico dus beperkt tot standaarddeviatie of volatiliteit? Nee, u weet nu beter!
Disclaimer - Op verzoek van Morningstar schrijft Carl Richards over het gedrag van beleggers en over financieel advies. Deze columns helpen beleggers om betere beleggingsbeslissingen te maken. Richards is auteur van het boek 'The Behavior Gap: Simple Ways to Stop Doing Dumb Things with Money' en levert ook bijdragen aan The New York Times en Morningstar Advisor. Richard's boek is in Nederland en België verschenen onder de titel 'Doe niet langer domme dingen met je geld' in een vertaling van Robert van Beek.