Begin dit jaar schreef Morningstar in samenwerking met de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) een groot aantal fondshuizen aan met het verzoek meer informatie over de mensen achter het beleggingsfonds met hun (particuliere) beleggers te delen. Vandaag een eerste tussenstand.
De ene dag kopen ze bepaalde aandelen, de volgende dag verkopen ze weer, en allemaal met geld van beleggers. Maar wie zijn eigenlijk de fondsmanagers aan wie u uw geld toevertrouwt? Hoe werken ze en met wie? Zijn ze deskundig genoeg en hebben ze dat al eerder bewezen?
Het gros van de beleggers kan op bovenstaande vragen geen antwoord geven en krijgen. En zelfs al zouden ze het willen, dan nog is het vaak een kansloze missie. Uit onderzoek dat we uitvoerden in samenwerking met de VEB blijkt, dat fondsaanbieders niet of nauwelijks informatie verstrekken over wie het geld van fondsbeleggers nu daadwerkelijk beheert.
Onderzoek
We onderzochten van 21 Nederlandse en buitenlandse fondshuizen met minimaal
één fonds genoteerd aan Euronext Amsterdam de informatie die zij publiceren over de mensen die hun fondsen beheren. Daarbij kwamen acht onderwerpen aan bod:
1. De naam van de fondsmanager
2. Ondersteuning door analisten
3. De achtergrond van de fondsmanager
4. Het moment van aantreden
5. Andere taken binnen de organisatie
6. Verantwoordelijkheden binnen het fonds
7. Beslissingsstructuur binnen het fonds
8. Beleggingen van fondsmanagers in het eigen fonds
De informatie werd gezocht op de website van de fondsaanbieder, de factsheet (het maandelijkse rapportagebericht) en in het jaarverslag (over het jaar 2011). Dit bleek maar al te vaak een vruchteloze zoektocht.
Veel onvoldoendes
Geen enkele partij biedt op alle onderdelen duidelijkheid en behaalt dus een honderd procent score. De meest transparante partijen zijn ASN, de duurzame dochter van SNS Reaal, en Keijser Capital, dat het Nederlandse mid- en smallcapfonds Add Value Fund aanbiedt. Zij zijn transparant op vijf van de acht onderwerpen. Terwijl BNP Paribas, De Grote Voskuil Capital, Insinger de Beaufort Asset Management en Robeco over vier onderwerpen informatie verstrekken.
Vier fondsen scoren een nul. Achmea Beleggingsfondsen Beheer, Aegon Asset Management, Allianz Nederland Asset Management en Wijs & Van Oostveen bieden op geen enkel onderwerp informatie (zie de score hiernaast, op klikken voor een vergroting).
Weinig meer dan de naam
De naam van de fondsbeheerder vinden we in meeste gevallen wel. Zeventien van de 21 fondshuizen geven beleggers in ieder geval de naam van de fondsmanager die hun geld beheert. Veel minder vaak wordt deze informatie aangevuld met gegevens over de achtergrond en de aanvangsdatum van de betreffende fondsbeheerder. Slechts acht partijen verstrekken deze informatie.
Of een fondsbeheerder andere taken uitvoert binnen de organisatie of nog andere fondsen onder beheer heeft, wordt door zes fondsaanbieders geopenbaard. Evenveel als het aantal keren dat duidelijk wordt gemaakt of de fondsbeheerder ondersteuning krijgt van analisten bij het maken van beleggingsbeslissingen.
Hoe de verantwoordelijkheden en de beslissingsstructuur binnen een beheerteam zijn vormgegeven, krijgt nauwelijks tot geen aandacht. Terwijl het gegeven of de fondsbeheerders zelf in het fonds beleggen slechts twee maal publiek wordt gemaakt.
Websites vooraan
Veruit het meest informatief blijkt de website van de fondsaanbieder te zijn. Daar is dan vaak ook de achtergrond en de aanvangsdatum van de fondsbeheerder te vinden, evenals informatie over ondersteuning door analisten en andere verantwoordelijkheden binnen de organisatie. Veel minder informatief zijn de factsheets die beleggingsfondsen vaak bieden, ook digitaal. In veel gevallen is alleen de naam van de fondsbeheerder op deze maandelijkse maandelijkse informatiepagina’s terug te vinden. Verdere informatie wordt nauwelijks verstrekt.
Het jaarverslag kan daarentegen nog wel een bron zijn voor aanvullende informatie. Onder andere ten aanzien van de aanvangsdatum, achtergrond van de fondsbeheerder, andere verantwoordelijkheden binnen de organisatie en belangen van de fondsbeheerders
in het eigen fonds.
Waarom belangrijk
De acht kenmerken die wij onderzochten zijn stuk voor stuk zaken die, vooral in samenhang, belangrijk zijn voor beleggers. Er zijn onderzoeken die aantonen dat beleggers beter presteren als ze de informatie gebruiken (en dus kunnen vinden) bij hun keuze voor bepaalde fondsen. Studies naar het effect van ervaring en opleiding van de persoon die de beslissing neemt zijn nauwelijks voorhanden.
Maar beleggers moeten in ieder geval de kans krijgen om te overwegen of ze hun geld toevertrouwen aan een oude rot in het vak of een jong talent. In het voordeel van de meer ervaren fondsbeheerder spreekt, dat hij al meerdere marktcycli heeft meegemaakt, minder snel meegaat met de waan van de dag en langer aan zijn posities durft vast te houden als hij daarin gelooft, ook als deze contrair zijn.
Ook het takenpakket van een fondsbeheerder is relevant. Een fondsbeheerder die zich uitsluitend op één specifiek fonds richt, heeft de voorkeur boven een fondsbeheerder die verantwoordelijk is voor meerdere fondsen. Zeker als die fondsen sterk van elkaar verschillen, bijvoorbeeld wanneer hij een Nederlands en een Amerikaans aandelenfonds moet beheren. Daarnaast is het wetenswaardig welke rol hij vervult. Of hij zich vooral richt op de selectie van
aantrekkelijke aandelen of zich met name bezig houdt met het construeren van de portefeuille, is voor de belegger nuttige informatie.
Nog belangrijker voor beleggers is de tijd dat een fonds beheerd wordt door een en dezelfde fondsbeheerder. Daarbij geldt:hoe langer, hoe beter. Onderzoek van Morningstar in de Verenigde Staten leert dat naarmate een fondsbeheerder langer een fonds beheert, zijn kosten laag weet te houden en ook nog eens substantieel in zijn eigen fonds belegt, de kans op een beter dan gemiddeld rendement significant toeneemt.
Het is dan ook niet voor niets dat fondsbeheerders in de Verenigde Staten al jaren verplicht zijn de belangen in het eigen fonds te openbaren.
Blind vertrouwen
Het onderzoek is duidelijk. Er is nog een wereld te winnen op het gebied van transparantie over wie nu eigenlijk een beleggingsfonds beheert. Dat vier fondsaanbieders zelfs geen enkele informatie verstrekken over wie hun fondsen leidt is volstrekt onacceptabel. Beleggers tasten feitelijk in het duister over de mensen waaraan ze hun geld toevertrouwen. En vertrouwen is mooi, maar kennis en controle zijn voor beleggers vaak beter
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Ronald van Genderen van de VEB.
Lees ook
Belegger wil weten wie bij fondsen aan de knoppen draait
