De financiële wereld heeft een reputatie dat ze over dingen communiceert op een zodanige manier, dat iemand van buiten deze wereld er niets van snapt. De financiële wereld kent een eigen taal. Misschien zelfs een dermate taal dat zelfs iemand in de financiële wereld, niet altijd begrijpt waar de ander over praat.
Dit gevoel bekroop mij toen ik recent een gesprek had met een professional uit een andere branche. Zij is gepromoveerd in computerwetenschappen aan Harvard. En ze werd door Fast Company één van de meest creatieve mensen op aarde genoemd. Mijn vertaling en beeld van deze persoon: Ze is echt slim! Ik liet haar een overzicht zien waarop vermeld stond: “Naar verwachting zal het gemiddeld rendement 6.25 procent bedragen.”
Ze vroeg mij om dit uit te leggen aan haar. Ik zei haar. “Geen probleem, ik weet wat dit betekent. Maar ik heb eigenlijk geen idee hoe ik je dit verder uit zou moeten leggen. Is het niet duidelijk?” Ze stelde dezelfde vraag aan een statisticus. Hij legde het haar uit, maar plaatste er gelijk de opmerking bij: in de echte wereld is de combinatie “verwachting en gemiddeld” eigenlijk weinig tot nietszeggend en niet echt bruikbaar.
Blijf nu even niet hangen bij dit voorbeeld. Maar deze gebeurtenis zette mij wel aan het denken over allerlei andere woorden en zinnen die we gebruiken 'risico management', 'standaarddeviatie', of ook 'volatiliteit'. Zijn dit begrippen waar jij een heel gesprek over zou willen voeren? Het verbaast mij niet echt dat mensen een beetje wazig uit hun ogen kijken na een gesprek met hun vermogensbeheerder, beleggingsadviseur of financieel planner.
Dit zijn de problemen die ik zie. Op de eerste plaats: als we deze begrippen niet kennen of goed kunnen toepassen, dan is onze uitleg uiteindelijk niet duidelijk genoeg, waardoor grote problemen kunnen ontstaan. Twee: zelfs als we deze en andere begrippen wel goed kunnen doorgronden en uitleggen, dan nog kan bij de persoon die deze woorden en de bijhorende uitleg hoort, een ander beeld ontstaan. Als we bijvoorbeeld praten over 'risico' kunnen we hiermee bedoelen dat binnen bepaalde bandbreedtes het rendement afwijkt. Wanneer mijn moeder aan dezelfde begrippen denkt, bedoelt zij misschien wel hetgeen wij 'onzekerheid' noemen. En zo kun je ook nog een andere uitleg geven aan het begrip risico, of volatiliteit of…!
Om een dergelijk probleem goed op te lossen, moeten we er zeker van zijn, dat we weten waar we over praten voordat we, als adviseur, iets bespreken met onze cliënten. Vervolgens moeten we er zeker van zijn dat de ander, de cliënt in deze, hetzelfde beeld heeft.
Een mooi voorbeeld uit het leven, wat dit probleem goed illustreert. Twee moeders stonden buiten op straat met elkaar te praten. Hun kinderen speelden in de voortuin. Een van de moeders zag dat haar kind van 3 jaar oud de tuin uitliep richting de hoek van de straat. Ze riep naar hem, dat hij niet naar de hoek van de straat mocht lopen. Maar een paar seconden later zag ze hem toch aan de hoek van de straat staan. Nadat ze hem vlug achterna gelopen was, en ze samen met hem terug in de tuin stond, vroeg ze hem: “Waarom heb je niet gedaan wat ik je vroeg en ben je niet weggebleven van de hoek van de straat?” Zijn antwoord: “Mammie, wat is een hoek?”
Neem rustig de tijd om goed uit te leggen aan mensen welke 'hoeken' ze in financiële zin tegen kunnen komen. En zo creëer je een beter begrip voor iedereen.
Disclaimer - Op verzoek van Morningstar schrijft Carl Richards over het gedrag van beleggers en over financieel advies. Deze columns helpen beleggers om betere beleggingsbeslissingen te maken. Richards is auteur van het boek 'The Behavior Gap: Simple Ways to Stop Doing Dumb Things with Money' en levert ook bijdragen aan The New York Times en Morningstar Advisor. Richard's boek is in Nederland en België verschenen onder de titel 'Doe niet langer domme dingen met je geld' in een vertaling van Robert van Beek.
