In reactie op de financiële crisis is de laatste jaren een beweging op gang gekomen waarin de financiële industrie in toenemende mate wordt geconfronteerd met nieuwe of veranderde regelgeving. Voor de fondsenindustrie geldt dit evenzeer als bijvoorbeeld voor het bank- en verzekeringswezen. Toezichthouders en regelgevers halen steeds vaker en meer de teugels aan als gevolg van onvoldoende zelfregulering.
Binnen het veranderende regelgevingslandschap is transparantie een centraal en terugkerend thema. Dat is niet verwonderlijk, want de financiële crisis was, of wellicht beter is, voornamelijk een vertrouwenscrisis. Daarbij speelde vooral de onduidelijkheid over beleggingsproducten een belangrijke rol. Onvoldoende, en in sommige gevallen verkeerde of zelfs misleidende, informatie over beleggingsproducten hebben beleggers forse verliezen opgeleverd.
De eis voor meer en betere informatie is daarom niet verwonderlijk. Toch zijn er nog veel terreinen voor verbetering denkbaar, ondanks de in recente jaren afgekondigde regelgeving. Dat geldt ook op het gebied van beleggingsfondsen. En verrassend genoeg liggen die mogelijke verbeteringen zeer dicht bij de kern van de dienst die beleggingsfondsen aan beleggers bieden.
Zo zou bijvoorbeeld de informatie over het beleggingsbeleid van een beleggingsfonds aan beleggers beter moeten. Uit eigen ervaring durf ik te stellen dat de omschrijving van het beleggingsbeleid te vaak beperkt blijft tot een vage omschrijving van waarin het beleggingsfonds mag beleggen. Een obligaat en vaag omschreven mandaat als “dit fonds belegt wereldwijd in financiële markten” vertelt een belegger weinig over het beleggingsbeleid van een wereldwijd beleggend aandelenfonds. Een belegger heeft juist behoefte aan een concrete omschrijving van waar, waarin en hoe het fonds belegt. Wat gebeurt er met zijn geld?
De fondsenindustrie lijkt nog onvoldoende doordrongen van de informatiebehoefte van beleggers. Morningstar deed, in samenwerking met de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), begin 2013 onderzoek onder Nederlandse fondshuizen naar transparantie op het gebied van beheerteams. De resultaten waren schokkend. Het bleek voor beleggers in de meeste gevallen zeer moeilijk te achterhalen wie nu werkelijk het fonds beheerde en wat de achtergrond van deze mensen was.
De oproep van Morningstar en de VEB vo or meer transparantie op dit gebied werd in eerste instantie met terughoudendheid ontvangen door de Nederlandse fondsenindustrie, verenigd in DUFAS. Beleggers zouden niet op nog meer informatie zitten te wachten en moeite hebben om de informatie te interpreteren. Daar zit wel een kern van waarheid in, hoewel beleggers op grond daarvan geen belangrijke en relevante informatie mag worden onthouden. De fondsindustrie dient dus niet alleen na te denken over welke informatie aan beleggers wordt aangeboden. De wijze van informatiedeling is minstens zo belangrijk. Bijvoorbeeld, een gemiddeld prospectus staat boordevol informatie, maar is voor particuliere beleggers een ondoorgrondelijk document en geeft daarmee geen invulling aan de informatiebehoefte.
We kunnen overigens vaststellen dat diverse partijen, waaronder SNS (inmiddels ACTIAM) en Kempen, de handschoen wel hebben opgepakt en beleggers inmiddels van verbeterde informatie voorzien over hun beheerders.
Een belegger kan in Nederland kiezen uit duizenden fondsen. Om in dit overweldigende aanbod een juiste en gedegen keuze te maken heeft hij behoefte aan relevante en concrete informatie. Een fondshuis heeft waarschijnlijk goud in handen als het een formule weet te vinden voor de beantwoording van de vragen over waar, waarin, hoe, wie en de kosten. Zeker als die informatieverstrekking op een voor beleggers toegankelijke en begrijpelijke manier plaatsvindt. Beleggers zullen in toenemende mate makkelijker hun vermogen aan dergelijke fondshuizen toevertrouwen. Transparantie wordt op die manier geen last maar een lust en de sleutel voor toekomstig succes.
Deze column verscheen eerder in Eye on Finance.
