Morningstar
AanbevolenNieuws Whats New IconProfessionele beleggers Whats New IconAwards for Investing Excellence Whats New Icon
News

Cruciale tijd voor actieve beleggingsfondsen door sterke opkomst ETFs en indexfondsen

Beleggers kiezen steeds meer voor ETFs en indexfondsen ten koste van actief beheerde beleggingsfondsen. Dat maakt onderzoek van Morningstar duidelijk. “Deze opmars verandert de verhoudingen in fondsenland. Het vergroot de concurrentie tussen 'actief' en 'passief' en zet actieve fondsen onder druk om aan de verwachtingen te voldoen. Een kwaliteitsimpuls van het fondsenaanbod is onvermijdelijk.”

Maarten van der Pas 09 april, 2015 | 9:23
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

In het kort

  • Amerikaanse beleggers beleggen steeds meer in ETFs en indexfondsen. In Europa tekent deze ontwikkeling zich ook af, maar nog in kleinere mate.

  • Beleggers tonen duidelijke voorkeuren voor bepaalde beleggingscategorieën als ze passief beleggen. Amerikaanse aandelen en staatsobligaties worden met ETFs en indexfondsen bespeeld. Dividend, high yield obligaties en emerging market debt vinden beleggers geschikter voor actief fondsbeheer

  • Door de opkomst van passief beheerde beleggingsfondsen breken er cruciale tijden aan voor actief beheerde fondsen waarin deze hun bestaansrecht moeten bewijzen. Actieve fondsen zullen ook echt actief moeten gaan beleggen.

  • De kosten van actief beheerde beleggingsfondsen moeten verder omlaag en het aanbod van beleggingsfondsen moet worden verkleind.


Als de Verenigde Staten – zoals vaker - het voorland zijn van beleggingstrends in Europa, dan zullen Europese beleggers de komende jaren steeds meer in passief beheerde beleggingsfondsen als ETFs en indexfondsen investeren. In de afgelopen zeven jaar zijn Amerikaanse beleggers meer en meer in passieve aandelen- en obligatiefondsen gaan beleggen. In Europa tekent begint deze ontwikkeling zich voorzichtig af te tekenen. Dat blijkt uit onderzoek van Morningstar naar de kapitaalstromen van en naar actieve en passief beheerde beleggingsfondsen.

In de VS groeide in de periode 2008-2014 het vermogen onder beheer van ETFs en indexfondsen die een aandelen- of obligatie-index volgen met 217 procent van USD 1.283 miljard naar USD 4.065 miljard.
Actief beheerde concurrenten zagen in de afgelopen zeven jaar hun beheerde vermogen met ‘slechts’ 56 procent toenemen.

Actief domineert weliswaar in omvang nog steeds het Amerikaanse fondsenlandschap met een vermogen onder beheer van USD 8.423 miljard per december 2014, maar cumulatief stroom er slechts USD 595 miljard naar actief beheerde fondsen in tegenstelling tot USD 1.733 miljard naar passief beheerde fondsen. Passief wist in de afgelopen zeven jaar zijn marktaandeel te laten stijgen met 13,4 procentpunt tot 32,6 procent (zie tabel).

(Klik op tabel voor ware formaat)


“Passief beheerde aandelen- en obligatiefondsen in Amerika noteerden in 2014 een instroom van USD 467 miljard. Dat is meer dan hun passieve tegenhangers in deze twee beleggingscategorieën zagen binnenkomen in 2010, 2011, 2012, 2013 én 2014 samen”, illustreert Jeffrey Schumacher, analist bij Morningstar en uitvoerder van het onderzoek, de sterke trend. “Vorig jaar namen passieve fondsen 99 procent van de geschatte netto-instroom bij beleggingsfondsen voor hun rekening. In de afgelopen zeven jaar of 84 maanden was er bij passieve fondsen maar zeven maanden sprake van een netto-uitstroom. Actieve fondsen zagen 27 maanden meer geld uitgaan dan binnenkomen.”

Europa aan het begin
In Europa is deze ontwikkeling ook gaande, maar – nog – niet zo sterk als in de VS. In de periode 2008-2014 nam het vermogen onder beheer van passieve fondsen met EUR 510 miljard toe van EUR 195 naar EUR 705 miljard: een stijging van 261,5 procent.

Europese beleggers steken echter nog steeds meer geld in actief dan in passief. In de afgelopen zeven jaar was de cumulatieve netto-instroom voor actief beheerde beleggingsfondsen EUR 518 miljard tegenover EUR 328 miljard voor passieve fondsen. Het marktaandeel van ETFs en indexfondsen nam toe tot 15,3 procent, een stijging van 6.5 procentpunt. Passief is daarmee in Europa half zo klein als in de VS.

Uit het onderzoek blijkt, dat Amerikaanse beleggers begin 2008 22 procent van het belegde vermogen in aandelen aanhielden in passieve fondsen. Eind 2014 is dit percentage opgelopen naar 37,7 procent. Bij obligaties was ook een indrukwekkende groei te zien, maar op een lager niveau dan voor aandelen: 9,2 procent begin 2008 tegenover 19,5 procent eind 2014.

Europa laat hetzelfde beeld zien, maar het marktaandeel van passief is lager. Daar groeide het marktaandeel van passieve fondsen bij aandelen van 11 procent begin 2008 naar 20,6 procent eind 2014. Voor passieve obligatiefondsen waren deze cijfers 4,7 procent en 8,3 procent.

Duidelijke voorkeuren
Beleggers hebben bij hun keus voor passieve beleggingsfondsen wel duidelijke voorkeuren voor bepaalde beleggingscategorieën. Zo laten beleggers in Amerika en Europa voor Amerikaanse aandelen actieve fondsen steeds vaker links liggen en kiezen ze voor ETFs en indexfondsen. In de periode 2008-2014 stroomde er in de VS USD 636 miljard naar passieve fondsen in Amerikaanse aandelen waar actieve fondsen juist USD 516 zagen wegstromen (zie grafiek). In Amerika zit per eind december 2014 38,7 procent van het beheerde vermogen in Amerikaanse aandelen in ETFs en indexfondsen.


Cumulatieve kapitaalstromen naar beleggingsfondsen in Amerikaanse aandelen: actief versus passief


(Klik op grafiek voor ware formaat)

Europa volgt de Vs wederom, maar op kleinere schaal. Europese beleggers staken de afgelopen zeven jaar EUR 45 miljard in passieve beleggingsfondsen in Amerikaanse aandelen tegenover EUR 30 miljard voor actieve varianten. Het marktaandeel van passief beleggen in Amerikaanse aandelen is in Europa 32,7 procent (per december 2014).

“De Amerikaanse aandelenmarkt is waarschijnlijk de meest efficiënte markt ter wereld waardoor het voor actieve fondsbeheerders moeilijk is om de benchmark te verslaan. Daarnaast zijn de kosten voor grote passieve indexfondsen en ETFs tot een minimum gedaald. iShares rekent 0,09 procent voor zijn S&P 500 ETF en Vanguard bewijst met 0,07 procent dat het nog lager kan. Deze kosten staan in schril contrast met de gemiddeld 1,04 procent die beleggers voor een actief beheers fonds in Amerikaanse aandelen betalen. Hierdoor zijn ETFs en indexfondsen voor beleggers een aantrekkelijke en goedkope optie”, licht Schumacher toe. Hij maakt wel een belangrijke nuancering bij de cijfers: “Passieve fondsen domineren vooral het type fondsen dat zowel in Amerikaanse waarde als groeiaandelen belegt. Bij fondsen die zich specifiek richten op waarde-aandelen of groeiaandelen voert actief beheer de boventoon.”

Een andere beleggingscategorie waar actieve fondsen zowel in de VS als Europa kampen met uitstroom en passieve concurrenten geld zien instromen zijn staatsobligaties. Kosten spelen een belangrijke rol bij staatsobligatiefondsen en dan staan goedkopere ETFs en indexfondsen er beter voor bij beleggers.

Sectorfondsen vormen een categorie waar de actieve variant onder druk staat. Het vermogen onder beheer van sectorfondsen neemt nog steeds toe, maar actief beheerde sectorfondsen profiteren daar steeds minder van. Europese beleggers hebben nog het gros van hun vermogen in sectorfondsen belegd via actieve strategieën, maar de verhouding tussen actief en passief zou in dit segment weleens snel kunnen veranderen. In de periode 2008-2014 zagen actief beheerde sectorfondsen EUR 2,6 miljard uitstromen waarbij er sinds 2011 jaar op jaar per saldo geld is onttrokken. Passief beheerde sectorfondsen daarentegen realiseerden een netto-instroom van EUR 6,6 miljard. Overigens is in Europa het marktaandeel van passief beheerde sectorfondsen met 11,7 procent nog klein in vergelijking met de VS waar dat al 47,4 procent is.

Drie beleggingscategorieën waarbij beleggers duidelijk meer fiducie hebben in actief dan in passief fondsbeheer zijn dividend, high yield obligaties en obligaties uit opkomende markten (emerging market debt of emd). Morningstar heeft eerder al eens uiteengezet dat het geen voorstander van passieve dividendstrategieën is. Voor meer exotische beleggingscategorieën als high yield en emd kiezen beleggers toch voor een actieve fondsbeheerder.
Voor aandelen uit opkomende markten kiezen Europese beleggers nog voor actief beheerde fondsen. In Amerika is het percentage beheerd vermogen dat via passieve fondsen in deze markt wordt belegd met 45 procent (per eind 2014) veel hoger.

Cruciale tijden
De brede trend van een verschuivende voorkeur van beleggers van actief beheerde naar passief beheerde fondsen vindt Schumacher begrijpelijk. “Met de wetenschap dat 80 procent van de actief beheerde fondsen niet in staat is om de benchmark te verslaan en deze ook nog eens duurder zijn dan ETFs en indexfondsen is het niet vreemd dat beleggers naar deze laatste kijken. Met een passief fonds is hun rendement ook niet hoger dan de index, maar ze betalen in dat geval niet voor een beheer- en analistenteam om de index juist te verslaan.”

Hoewel Europa nu nog achterloopt op de VS als het gaat om de toepassing van passieve beleggingsfondsen is het volgens Schumacher een kwestie van tijd voordat indexfondsen en ETFs een grotere rol gaan spelen in de portefeuilles van Europese beleggers. “Europese beleggers worden zich steeds meer bewust van de relatie tussen kosten en rendement. De geschetste ontwikkeling dwingt aanbieders en beheerders van actieve fondsen om eens goed in de spiegel te kijken en een kritische zelfevaluatie toe te passen. Actieve fondsen zijn zeker niet ten dode opgeschreven en er zijn wel degelijk actieve fondsen die voor beleggers waarde weten toe te voegen. Maar door de opkomst van passief breken er cruciale tijden aan voor actief waarin het zijn bestaansrecht moet bewijzen.”

Fondshuizen zullen volgens Schumacher een aantal gevoelige zaken voortvarend moeten aanpakken. “Ten eerste dient actief fondsbeheer ook echt actief te worden. Zogenaamde ‘indexhuggers’, actief beheerde fondsen die nauwelijks afwijken van de benchmark, hebben geen toekomst. Ten tweede zullen de kosten van actief fondsen verder omlaag moeten om concurrerend te kunnen zijn met ETFs en indexfondsen. En ten derde moet het aanbod van beleggingsfondsen drastisch op de schop. Fondshuizen moeten zich focussen op die beleggingsstrategieën waarin ze het verschil kunnen maken en niet langer een breed palet van fondsen aanbieden. Het is een stap achteruit om er uiteindelijk twee vooruit te kunnen zetten.”


Morningstar en Fondsnieuws vroegen beleggingsprofessionals naar hun mening over de conclusies uit bovenstaand onderzoek. Lees het artikel 'Enquête: aanbod beleggingsfondsen is te groot’ voor de resultaten van deze peiling.

 

TAGS
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Over de auteur

Maarten van der Pas

Maarten van der Pas  is Financial Markets Editor bij Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten

De Star Rating voor aandelen van Morningstar wordt toegekend op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Morningstar kent Star Ratings toe op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. De Star Rating wordt door vier componenten bepaald: (1) ons oordeel over de economische slotgracht van het bedrijf, (2) onze raming van de reële waarde van het aandeel, (3) onze onzekerheid met betrekking tot die raming van de reële waarde, en (4) de huidige marktprijs. Die criteria samen leiden tot een unieke rating die elke dag wordt geüpdatet. Een rating van vijf sterren betekent dat het aandeel een goede waarde vertegenwoordigt tegen zijn huidige koers; een rating van één ster niet. Als ons uitgangspunt correct is, dan zal de marktprijs in de loop van de tijd, doorgaans binnen de drie jaar, gaan samenvallen met onze raming van de reële waarde. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de Morningstar Star Rating voor aandelen, ga naar

De raming van de kwantitatieve reële waarde is de door Morningstar uitgevoerde raming van het bedrag per aandeel uitgedrukt in USD dat het eigen vermogen van een bedrijf vandaag waard is. De raming van de kwantitatieve reële waarde is gebaseerd op een statistisch model afkomstig van het analistenteam van Morningstar gespecialiseerd in de raming van de kwantitatieve reële waarde van bedrijven, en omvat een financiële prognose van het bedrijf. De raming van de kwantitatieve reële waarde wordt dagelijks berekend. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de raming van de kwantitatieve reële waarde, ga naar

De Morningstar Medalist Rating is de samenvattende weergave van Morningstar’s vooruitkijkende analyse van beleggingsstrategieën zoals die worden aangeboden via specifieke instrumenten met een beoordelingsschaal van Gold, Silver, Bronze, Neutral en Negative. De Medalist Ratings geven aan welke beleggingen naar het oordeel van Morningstar waarschijnlijk in staat zijn om in de loop van de tijd een relevante index of peer group gemiddelde te verslaan op voor risico aangepaste basis. Beleggingsproducten worden beoordeeld op drie belangrijke pijlers (People, Parent en Process) die, als ze gekoppeld worden aan de beoordeling van kosten, de basis vormen voor Morningstar’s overtuiging op de verdiensten van die producten en die hun Medalist Rating bepalen. De pijler ratings kennen de gradaties Low, Below Average, Average, Above Average en High. Pijlers kunnen beoordeeld worden via de kwalitatieve beoordeling van een analist (ofwel direct aan een instrument dat de analist volgt, ofwel indirect als de pijler ratings van een gevolgd instrument toegepast worden op een verwant niet-gevolgd instrument), of via het gebruik van algoritmische technieken. Instrumenten worden aan de hand van hun verwachte prestatie gesorteerd in rating groepen die worden gedefinieerd door hun Morningstar Categorie en hun actieve of passieve status. Als analisten een instrument direct volgen, kennen ze de drie pijler ratings toe op basis van hun kwalitatieve beoordeling, getoetst door het Analyst Rating Committee, en monitoren en evalueren deze ten minste iedere 14 maanden. Als de instrumenten ofwel indirect door analisten worden gevolgd, ofwel door algoritme, dan worden de ratings maandelijks toegekend. Voor gedetailleerde informatie over deze ratings en hun methodologie kunt u terecht op: here

The Morningstar Medalist Ratings zijn geen feiten en het zijn ook geen credit of risico ratings. De Morningstar Medalist Rating (i) moet niet worden gebruikt als de enige basis bij het beoordelen van een beleggingsproduct, (ii) omvat onbekende risico’s en onzekerheden die verwachtingen kunnen doorkruisen en tot andere dan verwachte uitkomsten kunnen leiden, (iii) is niet gegarandeerd gebaseerd op volledige of accurate aannames of modellen als ze algoritmisch zijn bepaald, (iv) bevat het risico dat het rendementsdoel niet wordt gehaald vanwege zaken als onverwachte wijzigingen in beheer, technologie, economische ontwikkeling, rentebewegingen, kosten, concurrentiedruk, wetgeving, wisselkoersen, belastingen en wijzigingen in politiek of sociaal klimaat, en (v) moet niet worden gezien als een aanbeveling om beleggingsproducten te kopen of verkopen. Een verandering in de fundamentele factoren achter de Morningstar Medalist Rating kan betekenen dat de rating niet langer accuraat meer is.

Voor informatie over de historische Morningstar Medalist Rating voor beleggingsfondsen die Morningstar volgt, kunt u terecht bij uw lokale Morningstar kantoor.

Gedetailleerde informatie over belangenconflicten, waaronder EU MAR publicaties, leest u in het document “Morningstar Medalist Rating Analyst Conflict of Interest & Other Disclosures for EMEA” dat u hierkunt vinden.

Selecteer de website van uw keuze Om te weten of deze website relevant voor u is, vernemen we graag of u een particuliere of een professionele belegger bent.