Morningstar
AanbevolenNieuws Whats New IconProfessionele beleggers Whats New IconAwards for Investing Excellence Whats New Icon
External Content

Wat is risico? En hoe beheers je dat?

Het grootste risico voor beleggingsportefeuilles van klanten zijn die dingen waaraan een financieel adviseur nog niet had gedacht, nadat hij dacht met alles rekening te hebben gehouden. Hoe met verwachte en onverwachte risico's om te gaan.

Carl Richards, 08 juli, 2015 | 14:06
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Risico’s en het beheersen ervan is voor mij altijd wat problematisch geweest. Want ik heb eigenlijk nooit goed begrepen hoe we stellig kunnen beweren, dat we risico’s kunnen beheersen. Volgens mij is het per definitie altijd erg moeilijk om grip te krijgen op risico’s.

In mijn beleving is risico datgene dat overblijft nadat je hebt nagedacht over alles wat mogelijk kan gebeuren. Ik wil dat jij, net als ik, even je gedachten hierover laat gaan. En omdat ik het onderwerp beter wil begrijpen, heb ik een aantal voorbeelden die misschien helpen bij je gedachtenvorming of een aanzet kunnen zijn voor een goede discussie.

Het risico in de bergen
Ik verblijf veel in de bergen en word dan geconfronteerd met situaties die risico’s met zich meebrengen. Ik ben me er volledig van bewust dat die activiteiten risicovol zijn en denk er dan ook serieus over na hoe ik die risico’s kan beheersen. Ik doe er alles aan wat ik me kan voorstellen om deze risico’s te mitigeren. En toch als ik terugkijk op wat voor risico’s ik genomen heb en aan hoeveel risico's ik ben blootgesteld, dan realiseer ik me dat ik eigenlijk heel veel geluk heb gehad dat ik nog leef. Maar hier komt het probleem. Ik wist en besefte me dat toen niet. Ondanks dat ik er op basis van mijn kennis en ervaring aales aan deed om dit risico te beheersen, bleek het grootste risico datgene te zijn wat ik NIET wist of wat ik me niet kon voorstellen.

Zelfs als je als bergbeklimmer alles zo goed mogelijk doet en alle regels en veiligheidsmaatregelen opvolgt, heeft hetgeen wat je niet aanziet komen mogelijk de dood tot gevolg.

Het risico van oorlog
Begin 2002 was heel de Verenigde Staten onzeker over de oorlog in Afghanistan en Irak. Donald Rumsfeld, toenmalig minister van Defensie, stond bekend om zijn vastberadenheid en zelfvertrouwen - volgens sommigen teveel zelfvertrouwen - zelfs wanneer hij geconfronteerd werd met extreme onzekerheid. Op 12 februari 2002, zei Rumsfeld: "There are known knowns”. Dit zijn dingen waarvan we weten dat ze bestaan. “There are known unknowns.” Er zijn ook dingen waarvan we weten dat we niet weten dat ze bestaan. “But there are also unknown unknowns.” Er zijn dingen waarvan we niet weten of we weten dat ze wel of niet bestaan.

Denk ook hier eens over na. Dit zijn woorden van een man die verantwoordelijk is voor oorlogsvoering wat gepaard gaat met tijden van onzekerheid en instabiliteit. Hij zegt dat er risico’s zijn die we kennen (beheersbaar), maar ook dat er zoiets is als een andere categorie risico die we niet kennen. Sterker nog we weten niet eens dat we er niets van weten.

Financiële risico’s
In 1916 was Frank Knight een doctoraalstudent aan Cornell University. Hij werkte aan zijn dissertatie die later gepubliceerd werd met de titel Risk, Uncertainty and Profit. Knight maakte het onderscheid tussen wat nu bekend staat als risico en onzekerheid. Volgens Knight is risico een kans met bekende waarschijnlijkheden. Risico kan gemeten worden en waarschijnlijk beheerst. Knight definieerde onzekerheid als een kans met onbekende waarschijnlijkheden. Kans is dan alles wat overblijft als we denken dat we met alle dingen die kunnen gebeuren rekening hebben gehouden. Omdat we onbekende dingen niet kunnen meten, kunnen die dingen ook niet beheerst worden. Het werk van Knight vormt het fundament van hoe wij denken over risico in onze wereld.

Hoe omgaan met risico en onzekerheid
Als we ons baseren op het werk van Knight, dan kunnen we voor wat betreft kansen omgaan met risico’s waarvan we weten dat ze bestaan. In het “moderne maar steriele laboratorium” van de financiële wereld, staat risico nog steeds gelijk aan volatiliteit of standaarddeviatie. En vanuit de statistiek gaan er veel mensen vanuit dat je uitkomsten enigszins normaal kunt verdelen op de zogenaamde bell curve. En dan denken velen dat je, omdat we dit weten en we het kunnen meten, risico’s kunt managen.

In de echte wereld is er echter onzekerheid. Ook hier kun je stellen dat het grootste risico voor portefeuilles van klanten die dingen zijn waaraan we nog niet gedacht hebben, nadat we dachten dat we met alles rekening hadden gehouden. Je hoort vaak succesvolle beleggers zeggen: "Deze keer is het anders". Maar geloof je echt dat met beperkte historische data een complete set met mogelijke uitkomsten representatief is? Of is er toch misschien nog iets als de “unknown unknowns”?

Mensen denken dat risico en onzekerheid dezelfde dingen zijn. Als we het over risicobeheer hebben, dan moeten we het hebben over echte risico’s en niet alleen maar in algemene zin en zeker niet alleen over de abstracte academische termen. Om ook zo het verschil te kunnen maken in hoe de financiële wereld over risico’s met klanten communiceert. Anders leidt het tot verwachtingen die niet waargemaakt kunnen worden.

We moeten zeker niet de prudente gereeedschappen voor risicomanagement en raamwerken links laten liggen die we in het verleden gebruikt hebben. We moeten wel constant blijven nadenken over de rol van onzekerheid en het blootstaan aan risico’s wanneer we beleggingsportefeuilles beheren. En hoe realistisch gecommuniceerd wordt over rendementen, risico’s en waarschijnlijkheden. Door open, eerlijk en helder te communiceren over risico en onzekerheid bij beleggingsbeslissingen, kunnen realistische verwachtingen en inzichten worden worden.

Terwijl iedereen weet en moet begrijpen dat - nadat we er alles aan gedaan hebben - de toekomst nog steeds onzeker is. De taak van een financieel planner, adviseur of vermogensbeheerder is niet het exact voorspellen van wat er gaat gebeuren, maar er te zijn als dingen gebeuren en hoe daar vervolgens mee om te gaan.


Disclaimer - Op verzoek van Morningstar schrijft Carl Richards over het gedrag van beleggers en over financieel advies. Deze columns helpen beleggers om betere beleggingsbeslissingen te maken. Richards is auteur van het recent verschenen boek ‘The One Page Financial Plan’ dat binnenkort eveneens verschijnt onder de titel 'Eenvoudig en slim omgaan met je geld' (vertaling Robert van Beek). Richards is ook auteur van het boek 'The Behavior Gap: Simple Ways to Stop Doing Dumb Things with Money' ('Doe niet langer domme dingen met je geld') en levert bijdragen aan The New York Times en Morningstar Advisor.

TAGS
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Over de auteur

 

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten

De Star Rating voor aandelen van Morningstar wordt toegekend op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Morningstar kent Star Ratings toe op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. De Star Rating wordt door vier componenten bepaald: (1) ons oordeel over de economische slotgracht van het bedrijf, (2) onze raming van de reële waarde van het aandeel, (3) onze onzekerheid met betrekking tot die raming van de reële waarde, en (4) de huidige marktprijs. Die criteria samen leiden tot een unieke rating die elke dag wordt geüpdatet. Een rating van vijf sterren betekent dat het aandeel een goede waarde vertegenwoordigt tegen zijn huidige koers; een rating van één ster niet. Als ons uitgangspunt correct is, dan zal de marktprijs in de loop van de tijd, doorgaans binnen de drie jaar, gaan samenvallen met onze raming van de reële waarde. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de Morningstar Star Rating voor aandelen, ga naar

De raming van de kwantitatieve reële waarde is de door Morningstar uitgevoerde raming van het bedrag per aandeel uitgedrukt in USD dat het eigen vermogen van een bedrijf vandaag waard is. De raming van de kwantitatieve reële waarde is gebaseerd op een statistisch model afkomstig van het analistenteam van Morningstar gespecialiseerd in de raming van de kwantitatieve reële waarde van bedrijven, en omvat een financiële prognose van het bedrijf. De raming van de kwantitatieve reële waarde wordt dagelijks berekend. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de raming van de kwantitatieve reële waarde, ga naar

De Morningstar Medalist Rating is de samenvattende weergave van Morningstar’s vooruitkijkende analyse van beleggingsstrategieën zoals die worden aangeboden via specifieke instrumenten met een beoordelingsschaal van Gold, Silver, Bronze, Neutral en Negative. De Medalist Ratings geven aan welke beleggingen naar het oordeel van Morningstar waarschijnlijk in staat zijn om in de loop van de tijd een relevante index of peer group gemiddelde te verslaan op voor risico aangepaste basis. Beleggingsproducten worden beoordeeld op drie belangrijke pijlers (People, Parent en Process) die, als ze gekoppeld worden aan de beoordeling van kosten, de basis vormen voor Morningstar’s overtuiging op de verdiensten van die producten en die hun Medalist Rating bepalen. De pijler ratings kennen de gradaties Low, Below Average, Average, Above Average en High. Pijlers kunnen beoordeeld worden via de kwalitatieve beoordeling van een analist (ofwel direct aan een instrument dat de analist volgt, ofwel indirect als de pijler ratings van een gevolgd instrument toegepast worden op een verwant niet-gevolgd instrument), of via het gebruik van algoritmische technieken. Instrumenten worden aan de hand van hun verwachte prestatie gesorteerd in rating groepen die worden gedefinieerd door hun Morningstar Categorie en hun actieve of passieve status. Als analisten een instrument direct volgen, kennen ze de drie pijler ratings toe op basis van hun kwalitatieve beoordeling, getoetst door het Analyst Rating Committee, en monitoren en evalueren deze ten minste iedere 14 maanden. Als de instrumenten ofwel indirect door analisten worden gevolgd, ofwel door algoritme, dan worden de ratings maandelijks toegekend. Voor gedetailleerde informatie over deze ratings en hun methodologie kunt u terecht op: here

The Morningstar Medalist Ratings zijn geen feiten en het zijn ook geen credit of risico ratings. De Morningstar Medalist Rating (i) moet niet worden gebruikt als de enige basis bij het beoordelen van een beleggingsproduct, (ii) omvat onbekende risico’s en onzekerheden die verwachtingen kunnen doorkruisen en tot andere dan verwachte uitkomsten kunnen leiden, (iii) is niet gegarandeerd gebaseerd op volledige of accurate aannames of modellen als ze algoritmisch zijn bepaald, (iv) bevat het risico dat het rendementsdoel niet wordt gehaald vanwege zaken als onverwachte wijzigingen in beheer, technologie, economische ontwikkeling, rentebewegingen, kosten, concurrentiedruk, wetgeving, wisselkoersen, belastingen en wijzigingen in politiek of sociaal klimaat, en (v) moet niet worden gezien als een aanbeveling om beleggingsproducten te kopen of verkopen. Een verandering in de fundamentele factoren achter de Morningstar Medalist Rating kan betekenen dat de rating niet langer accuraat meer is.

Voor informatie over de historische Morningstar Medalist Rating voor beleggingsfondsen die Morningstar volgt, kunt u terecht bij uw lokale Morningstar kantoor.

Gedetailleerde informatie over belangenconflicten, waaronder EU MAR publicaties, leest u in het document “Morningstar Medalist Rating Analyst Conflict of Interest & Other Disclosures for EMEA” dat u hierkunt vinden.

Selecteer de website van uw keuze Om te weten of deze website relevant voor u is, vernemen we graag of u een particuliere of een professionele belegger bent.