Life cycle fondsen, ook wel bekend als target date fondsen, zijn beleggingsstrategieën waarmee u vermogen kunt opbouwen voor een specifiek vermogensdoel tegen een vooraf vastgelegde einddatum. Hierbij kunt u denken aan pensioensopbouw maar ook aan het aflossen van uw hypotheek of zelfs voor die cruise om de wereld waar u altijd al van gedroomd heeft. Het ‘target date’ fonds past zijn asset allocatie (de verdeling tussen aandelen, obligaties en liquiditeiten) aan naarmate de looptijd verstrijkt. Hoe dichter de einddatum nadert, hoe belangrijker het wordt om het potentiële risico’s te beperken. Het risicoprofiel van het fonds zal conservatiever worden en het belang in obligaties en liquiditeiten neemt dan toe ten koste van het belang in aandelen. De meeste aanbieders ontwerpen hun ‘target date’ fondsen zodanig dat deze fondsen als enige financiële instrument in een portefeuille aangehouden kunnen worden.
Populariteit
Hoewel ‘target date’ fondsen minder bekend zijn in Nederland, zijn ze in de Verenigde Staten bijzonder in trek bij beleggers. Per eind 2014 was maar liefst USD 706 miljard in dit soort fondsen belegd. De reden hiervoor is tweeledig. Enerzijds is de collectieve pensioenvoorziening in de Verenigde Staten beduidend minder ruimhartig dan in Nederland. Amerikanen zijn grotendeels zelf verantwoordelijk voor hun pensioensopbouw. Ook in Nederland zal men, door de aanhoudende vergrijzing en de daarmee gepaarde druk op het sociale stelsel, steeds meer zelf moeten zorgen voor een aanvullend pensioen. Een andere factor die de populariteit verklaart van life cycle fondsen is het gemak van deze fondsen: de belegger kiest de tijdshorizon van zijn belegging en het fonds doet de rest. Dit wil echter niet zeggen dat ieder willekeurig life cycle fonds per definitie de beste oplossing biedt.
Selectie
Bij de uiteindelijke keuze voor een specifiek fonds staan (pensioen)beleggers diverse afwegingen te wachten. Zo kan men life cycle fondsen aankopen als onderdeel van een verzekeringsproduct waarbij u vaak gebonden bent aan de fondsen van uw verzekeraar. Voordeel hierbij is wel dat u doorgaans een fiscaal voordeel geniet, mits uw jaarruimte dit toelaat. Zie ook belastingdienst.nl voor meer informatie over uw mogelijke jaarruimte. Een alternatief is om de fondsen direct aan te kopen bij een bank of vermogensbeheerder. Op deze manier heeft u wel de vrije keuze qua aanbieder maar geniet u doorgaans geen fiscaal voordeel. In Nederland bestaan de aanbieders van deze vrij verkrijgbare fondsen uit BNP Paribas Investment Partners, Robeco, Fidelity en ABN AMRO. Gemakshalve beperken wij ons tot deze groep fondsen aangezien Morningstar onvoldoende datagegevens heeft van verzekeringsfondsen. De rendementen verschillen nogal per aanbieder. In de onderstaande grafiek zijn fondsen van verschillende aanbieders met de zelfde afloopdatum, variërende van 2015 tot en met 2045, afgezet tegen elkaar. Zowel de fondsen van Fidelity als ABN AMRO presteren op 5-jaars basis doorgaans bovengemiddeld ten opzichte van de BNP Paribas en Robeco fondsen. Deze vergelijking is echter vrij beperkt. Het corrigeren van de rendementen voor risico om vervolgens af te zetten tegen hun respectievelijke Morningstar categorieën biedt een betere vergelijkingsbasis. Uit deze exercitie blijkt dat de fondsen van BNP Paribas IP ten opzichte van hun categorieën gemiddeld tot boven gemiddeld presteren en de Robeco fondsen beneden gemiddelde tot gemiddelde rendementen boeken. De ABN AMRO fondsen behalen gemiddelde tot boven gemiddelde resultaten evenals de fondsen van Fidelity.
Actief vs. Passief
Een andere keuze waar beleggers zich in dienen te verdiepen is die tussen passief en actief beheerde fondsen. Passieve fondsen winnen in de Verenigde Staten enorm aan populariteit. Eind 2014 was ruim 1/3 van het belegde vermogen belegd in life cycle fondsen die passief van aard zijn. In Nederland is het wat moelijker om actieve van passieve fondsen te onderscheiden. Zo blijkt doorgaans niet direct uit de naam van het fonds op te maken of het in actieve of in passieve fondsen belegt. Van de bovengenoemde fondsen bestaan alleen de life cycle fondsen van ABN AMRO volledig uit passieve fondsen. De fondsen van BNP en Robeco bestaan slechts voor een beperkt deel uit een passieve component. Terwijl de Fidelity fondsen voor zover wij kunnen nagaan vrijwel uitsluitend actief beheerd worden. Onderzoek van Morningstar in de Verenigde Staten concludeert overigens dat passieve life cycle fondsen niet per definitie beter presteren dan actieve fondsen. Het gemiddelde aandelengewicht lijkt hier een belangrijkere factor in te zijn. Wel toont Amerikaanse data aan dat fondsen met een passieve component overwegend goedkoper zijn dan actief beheerde fondsen. De kostenverschillen tussen passieve life cycle fondsen kunnen echter substantieel zijn.
Kosten
Beleggers dienen zich ook bewust te zijn van de kosten van lifecycle fondsen. In de onderstaande grafiek zijn de lopende kosten ratio’s van de target date fondsen van diverse aanbieders met dezelfde looptijd met elkaar vergeleken. Opvallend hierbij is dat de fondsen van Fidelity (die bovengemiddeld presteren) veruit het duurst zijn. Ook lopen de kosten van Fidelity en in iets mindere mate die van BNP Paribas iets op naarmate de einddatum verder in de toekomst ligt en het aandelenbelang groter is. De vergelijking tussen Fidelity en BNP Paribas enerzijds en Robeco en ABN AMRO anderzijds gaat echter mank, aangezien de laatste fondsen vrij zijn van distributievergoeding en die van Fidelity en BNP Paribas niet. De life cycle fondsen van Robeco zijn veruit het goedkoopst, ondanks het feit dat zij vrijwel uitsluitend uit actieve fondsen bestaan. De kosten voor de Robeco fondsen zijn bovendien redelijk constant ongeacht de looptijd van de fondsen, evenals die van ABN AMRO.
Conclusie
Voor beleggers met een specifiek vermogensdoel met een vooraf vastgelegde einddatum zijn life cycle fondsen zeker het overwegen waard. Of het nu voor uw aanvullende pensioensopbouw is of voor consumptieve doeleinden, deze fondsen bieden u een relatief eenvoudige oplossing. Het loont echter om vooraf goed uw huiswerk te doen. Maak een wel afgewogen keuze tussen een life cycle fonds als verzekerings- of als bankproduct (afhankelijk van uw fiscale situatie) en tussen een actieve of een passieve oplossing. Wees bovendien bewust van de kosten. Het voert te ver om u op basis van onze eenvoudige analyse een specifieke aanbieder of fonds aan te bevelen maar het moge duidelijk zijn dat er wel degelijk verschillen bestaan tussen de diverse aanbieders van life cycle fondsen.