Beleggingsfonds van de week: NN Duurzaam Aandelen Fonds

Het vertrouwen in de mensen achter dit fonds is namelijk niet van de ene op de andere dag opgebouwd. Morningstar startte het volgen van dit fonds in mei 2009. De huidige hoofdbeheerder, Hendrik-Jan Boer, was destijds al ruim vijf jaar verantwoordelijk voor het fonds. Boer nam in januari 2004 het fonds onder zijn hoede, maar dat was wel zijn eerste rol als beheerder van een beleggingsfonds. Daarvoor had hij wel ruime ervaring opgedaan als analist. Inmiddels mag hij gerust een ervaren belegger worden genoemd, aangezien hij al 25 jaar in de industrie werkzaam is, waarvan bijna 12 jaar als beheerder (op dit fonds).

Lange tijd was hij de enige beheerder. Weliswaar kon hij leunen op de ondersteuning van het Global Equity Research team van NN IP (toen nog ING IM geheten), maar voor een wereldwijd beleggend aandelenfonds is een enkele beheerder wel een krappe bezetting. Niet in de laatste plaats, omdat Boer sinds 2004 tevens verantwoordelijk werd voor het beheer van een Europees duurzaam aandelen mandaat. Dit was zeker een extra werklast.

Over de jaren heen hebben de analisten van Morningstar Boer beter leren kennen. Daarbij heeft hij blijk gegeven van een gedegen en consistente uitvoering van het duurzame beleggingsbeleid. Het beeld van zijn kundige uitvoering wordt ondersteund een sterke track record dat hij over die jaren heen heeft neergezet.

Inmiddels staat Boer er niet meer alleen voor. In september 2013 werd Alex Zuiderwijk aan het team toegevoegd als medebeheerder. Net als Boer had hij wel ervaring als analist, binnen NN IP, maar was dit zijn eerste functie als beheerder. Hoewel de toevoeging van hem aan het team wel werd gewaardeerd door Morningstar analisten leidde dit niet tot een positiever oordeel over het team. Verklaarbaar gezien het gebrek aan ervaring bij Zuiderwijk als beheerder. Bovendien wilden zij ook over een wat langere periode evalueren hoe de twee beheerder zouden samenwerken.

Het team werd in april van dit jaar verder uitgebreid met Jeroen Brand als medebeheerder. Brand is geen onbekende voor de Morningstar analisten. Hij beheerde van al sinds 2006 diverse fondsen voor NN IP, waaronder sinds 2009 een drietal sectorfondsen. Zijn ervaring als beheerder gaat echter al terug tot 2001 toen hij bij Aegon beheerder van een Europese aandelenportefeuille was. Met Brand is er sprake van een sterke toevoeging. Hij heeft veel ervaring als beheerder en is bijvoorbeeld ook goed bekend met het werk van NN IP’s Global Equity Research team, hetgeen een belangrijke bron van aandelenresearch is voor het team.

De beoordeling van de kwaliteit van het team is inmiddels positief, waar het voorheen op neutraal werd ingeschat. Uiteindelijk ligt deze hogere beoordeling ook ten grondslag ook aan de upgrade van de Morningstar Analyst Rating naar Bronze. De toevoeging van Brand aan het team is niet de enige of de bepalende factor geweest in die positievere visie. Wel kan het omschreven worden als het laatste stapje dat gezet werd. Maar daar voorafgaand werden al meerdere stappen naar een toegenomen vertrouwen gezet.

Beheer
De toegenomen ondersteuning voor de ervaren hoofdbeheerder Hendrik-Jan Boer in de afgelopen jaren heeft ons vertrouwen doen toenemen. Inmiddels vinden wij het team van bovengemiddelde kwaliteit. Boer, die dit fonds al sinds januari 2004 beheert, is zeer ervaren. De meerderheid van zijn 25 jaar aan beleggingservaring is toegewijd aan aandelenanalyse en het beheer van duurzame aandelenmandaten. Tot 2013 was Boer de enige beheerder, maar in september van dat jaar werd Alex Zuiderwijk als co-beheerder toegevoegd. Meer recent was daar ook nog de sterke toevoeging als co-beheerder van Jeroen Brand in april 2015. Hij was tot dan verantwoordelijk voor het beheer van drie sectorfondsen van NN IP. Voor het fundamentele aandelenonderzoek maakt het team gebruik van het werk van de 25 analisten van het Global Equity Research team van NN IP. Het beheerderstrio is ook verantwoordelijk voor het beheer van het duurzame Europese aandelenfonds van NN IP. Sinds juni 2005 werd al een soortgelijk Europees mandaat beheerd door Boer. Het beheerteam behoort niet tot de grootsten in de categorie, maar in de huidige samenstelling en met het ondersteunende analistenteam, vinden we het ruim voldoende toegerust. Vergeleken met andere fondshuizen beschikt NN IP over een relatief klein duurzaamheidsteam bestaande uit een ESG en een corporate governance analist.

Fondshuis
NN Investment Partners (het voormalige ING Investment Management) heeft een turbulente periode achter de rug. Samen met de verzekeraar werd het op last van de Europese Commissie afgesplitst van ING Bank. Ook moest het diverse regionale onderdelen afstoten. NN Investment Partners gaat met de verzekeraar verder als NN Group. Tijdens het afsplitsingsproces was de personele omloop relatief hoog. De splitsing heeft vooral impact gehad op de regionale teams buiten Europa, zoals het Amerikaanse high yield team. Daarnaast stapte vrijwel het gehele EMD team over naar een concurrent. NN IP is echter in staat gebleken vacatures op relatief korte termijn op te vullen met gekwalificeerde mensen. Na de afgeronde afsplitsingen verwachten wij meer stabiliteit. Het kostenniveau van de fondsen is gemiddeld tot beneden gemiddeld, wat positief is. Verder is de variabele beloning van beheerders deels afhankelijk van langetermijnprestaties (3- en 5-jaars), wat wij als gunstig beschouwen. Wel zien wij nog een aantal verbeterpunten. Wij denken dat NN IP meer toegevoegde waarde kan bieden wanneer ze zich beter zouden focussen op kernstrategieën en het grote fondsenaanbod zouden rationaliseren. De informatievoorziening aan beleggers is redelijk, maar is niet voor alle fondsen even uitgebreid. Tenslotte vinden wij dat meer beheerders persoonlijk belegd zouden mogen zijn in hun eigen fondsen.

Beleggingsproces
Het duurzaamheidsbeleid van dit wereldwijd beleggende aandelenfonds combineert een best-in-class benadering met een uitsluitingsbeleid. Dit betekent dat per sector de meest duurzaam geachte aandelen in aanmerking komen voor een positie in de portefeuille. De rangschikking is gebaseerd op 150 factoren waarvoor NN IP data gebruikt van Sustainalytics. Het fonds sluit dus niet gehele sectoren uit. Wel sluit men bedrijven uit die betrokken zijn bij omstreden praktijken. Deze benadering leidt tot een gespreide portefeuille. Het beleggingsproces begint met het rangschikken van aandelen op basis van hun scores op milieubeleid, sociaal bewustzijn en corporate governance. Aandelen die zich in elke sector in de bovenste helft bevinden, kwalificeren zich voor de volgende filtering. Bedrijven die zich schuldig maken aan omstreden praktijken en/of gedrag zoals wapenhandel of mensenrechtenschendingen worden uitgesloten. Er vindt een aantal aanpassingen plaats binnen de portefeuille met het oog op de regiospreiding, omdat Amerikaanse en Aziatische bedrijven vaak lager scoren op duurzaamheid dan Europese ondernemingen. Na de duurzame filters evalueren de beheerders de overgebleven aandelen op basis van fundamentele en kwantitatieve factoren. De analisten van het Global Equity Research team stellen koersdoelen voor aandelen vast op basis van een combinatie van waarderingsmodellen en -maatstaven.

Hoewel ESG screening in het proces een belangrijke plaats inneemt, zorgt dit in de praktijk met name voor een hang naar kwaliteitsondernemingen. In tegenstelling tot duurzame aandelenfondsen die zeer strikte uitsluitingscriteria toepassen, kent dit fonds geen grote afwijkingen van de portefeuille versus de benchmark, MSCI World index, op landen- en sectorniveau. Daarentegen vertoont de, met 100 tot 120 aandelen, goed gespreide portefeuille een landen- en sectorallocatie die dicht bij de samenstelling van de benchmark blijft. Zoals van een bottom-up benadering verwacht mag worden, liggen de afwijkingen op aandelenniveau aanzienlijk hoger. Het beoogde niveau van active share is minimaal 60%, maar zit daar in de praktijk vaak ruimschoots boven (82,70% per eind augustus 2015). Individuele actieve aandelenposities mogen maximaal 3% afwijken ten opzichte van de weging in de benchmark en de beheerders houden geen onderwogen posities aan in aandelen waarin zij niet geloven. Naast in de benchmark opgenomen aandelen kan de portefeuille op beperkte schaal belegd zijn in aandelen buiten de benchmark. Daarvan zijn per eind augustus 2015 het Amerikaanse Wesco (0,79%) en het Nederlandse Arcadis (1,06%) aansprekende voorbeelden. De hang naar kwaliteit wordt wellicht goed geillustreerd door de drie grootste posities per eind augustus 2015. Deze worden namelijk gevormd door Apple (3,45%), Alphabet (3,44%) en Microsoft (2,61%).

Rendement
Dit fonds wordt sinds januari 2004 beheerd door Hendrik-Jan Boer en kent sindsdien een sterk trackrecord. Tot en met eind oktober 2015 heeft het met een gemiddeld jaarrendement van 7,44% beter gepresteerd dan de Morningstar categorie Aandelen Wereldwijd Large-Cap Gemengd (5,94%). Het bleef wel licht achter bij de benchmark, de MSCI World (7,62%). De best-in-class benadering zorgt er voor dat het risico- en rendementsprofiel redelijk in lijn is met de MSCI World. Ook vergeleken met de categorie, die vooral uit fondsen zonder een duurzame insteek bestaat, wijken de rendementen en risico’s niet sterk af. Een positieve uitzondering hierop was 2009, waarin de overwogen positie in cyclische namen, waaronder technologie namen als Apple en Samsung, tot een bovengemiddeld jaarrendement leidde. In dat jaar behaalde het fonds een rendement van 34,33% versus 28,59% voor de categorie en 25,94% voor de index. De hang naar kwaliteitsnamen kan in periodes het rendement beïnvloeden, zo was dit in 2012 en 2013 een rem op het rendement. Sinds Boer het beheer voert over dit fonds liggen de risico’s van het fonds gemeten in standaard deviatie iets hoger dan voor de categorie en de index, terwijl het maximaal verlies licht lager ligt. Op basis van risico gewogen rendementen scoort het fonds dan ook goed. Over 5- en 10-jaars perioden behoort het fonds tot het beste kwintiel binnen de categorie.

Kosten
De lopende kosten voor dit fonds bedragen 0,83% op jaarbasis. Daarmee is het fonds goedkoper dan de mediaan voor distributievergoedingvrije fondsen binnen de Morningstar categorie Aandelen Wereldwijd Large-Cap Gemengd die 1,01% bedraagt. Er is geen sprake van een prestatievergoeding.

Lees ook het fondsrapport van NN Duurzaam Aandelen Fonds.

Bekijk ook deze beleggingsfondsen in de Morningstar categorie Aandelen Wereldwijd Large-Cap Gemengd (klik op tabel voor vergroting).