Thema Emerging Market Debt deel 2: terugblik op de prestaties

Het thema Emerging Market Debt gaat verder met een terugblik op de prestaties van EMD-fondsen in de afgelopen jaren. EMD werd populair na de financiële crisis van 2008. De prestaties waren sindsdien niet altijd rooskleurig, maar selectief zijn loonde. In dit tweede artikel in de EMD-themareeks leggen we uit hoe dat kwam.

Niels Faassen 22 januari, 2016 | 10:53
Facebook Twitter LinkedIn

Emerging Market Debt, ofwel obligaties uit opkomende landen, hebben de afgelopen jaren enorm aan populariteit gewonnen onder beleggers. Dat komt omdat deze exotische obligaties in de jaren na de financiële crisis van 2008 profiteerden van de aanhoudende monetaire stimulansen van centrale banken wereldwijd. Daardoor waren de rentes op de kapitaalmarkten laag en dat dwong beleggers op zoek te gaan naar beleggingen met een beter rendement: de search for yield.

Zo kwamen ze uit bij EMD-fondsen. Veelgehoorde argumenten om in EMD te beleggen zijn het toenemende belang van opkomende landen in de wereldeconomie, hun relatief sterke fiscale uitgangspositie, gunstige demografische ontwikkelingen en de structurele verbetering in kredietkwaliteit.

Het effect is duidelijk terug te zien in de cijfers voor de beleggingsfondsen in Europa in de diverse Morningstar EMD-categorieën: de netto-instroom vanaf 2009 tot en met eind 2012 bedroeg maar liefst EUR 12,6 miljard. Het totale vermogen onder beheer van deze categorieën bedroeg per eind 2012 ruim EUR 152,9 miljard, een verviervoudiging ten opzichte van 2008.

EMD 1

(klik op grafiek voor vergroting)

Ontwaakt uit de droom
Maar beleggen in EMD brengt serieuze risico’s met zich mee en is zeker niet geschikt voor iedere belegger. Dat bleek wel in 2013. Toen ontwaakten veel EMD-beleggers namelijk uit hun droom. Toenmalig Fed-voorzitter Ben Bernanke schudde hen ruw wakker. Hij hintte in zijn tapering toespraak voor het Amerikaanse Congres namelijk op een geleidelijke afbouw van het soepele monetaire beleid.

Obligaties uit opkomende landen werden zwaar geraakt door dit nieuws en beleggers zochten massaal de uitgang. Gemiddelde verliezen van ruim 10% tot 13% waren het gevolg. Dat jaar onttrokken beleggers ruim EUR 2,2 miljard uit EMD-fondsen. Deze uitstroom hield aan in 2014 en 2015. Opkomende landen gingen gebukt onder tegenvallende economische groei, lagere energie- en grondstofprijzen en zorgen over de economische ontwikkelingen in China.

Nog een bewogen jaar
Na de shockwave van 2013 was het nog niet gedaan met de negatieve ontwikkelingen rond EMD. Ook 2014 was een bewogen jaar voor obligaties uit opkomende landen. Zo was er een technisch default voor Argentinië, waren er financiële problemen in Venezuela als gevolg van de dalende olieprijs en liepen de spanningen op in het door de burgeroorlog verscheurde Oekraïne.

Desondanks was 2014 over het algemeen een positief jaar voor EMD-beleggers. Dat was voornamelijk te danken aan de sterke dollar ten opzichte van de euro. Aangezien hard currency EMD voornamelijk uitgegeven wordt in dollars profiteerden Europese beleggers van de waardestijging van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro. De veelvuldig gehanteerde benchmark voor EMD, de JP Morgan EMBI Global Diversified, boekte een winst van maar liefst ruim 22 procent in euro’s. Intussen liep de spread voor EMD-papier, oftewel de risicovergoeding ten opzichte van Amerikaans staatspapier, alleen maar verder uit.

Selectief zijn loonde
Maar het lukte niet alle fondsbeheerders in de Morningstar-categorie ‘Obligaties Wereldwijd Emerging Markets’ om goed te presteren. Het gemiddelde beleggingsfonds in deze categorie bleef met een rendement van ruim 14 procent flink achter op benchmark JPM EMBI Global Diversified. Overwogen posities in slecht presterende landen als Venezuela, Oekraïne en Rusland en een verkorte duratie (dat wil zeggen een lagere rentegevoeligheid, anticiperend op een rentestijging) pakten slecht uit voor veel fondsen.

Onder de provisievrije beleggingsfondsen in de Morningstar-categorie waren er in 2014 slechts vier fondsen die de benchmark wisten te verslaan. Koploper was Neuberger Berman (Morningstar Analyst Rating Silver) met een rendement van 23,14 procent, gevolgd door JP Morgan (23,12 procent), Fidelity (23,12 procent) en Julius Bär (22,34 procent).

De koppositie van Neuberger Berman was opvallend te noemen, gelet op de overwegingen van het fonds in Venezuela en Rusland in dat jaar. Het EMD-team dat onder leiding staat van Rob Drijkoningen en Gorky Urquieta, met hoofdbeheerder Bart van der Made aan het roer van het fonds, wist echter met een gediversifieerde aanpak behendig in te spelen op onder meer de landen- en obligatieselectie en daarmee de index te verslaan.

De rode-lantaarndrager was Templeton Emerging Market Bond met een teleurstellend rendement van 9,65 procent. De overwegingen van beheerder Hasenstab in Oekraïne en obligaties in lokale valuta en de verkorte duratie in combinatie met een aanhoudende daling van de rente leverden een forse underperformance op.

EMD 2

(klik op grafiek voor vergroting)

2015, Een Oekraïense verrassing
Een van de best presterende landen in het EMD-universum in 2015 was verrassend genoeg Oekraïne. Dat kwam voor een belangrijk deel door een akkoord over de herstructurering van de staatsschuld. Door dit akkoord zagen de obligatiehouders van het geplaagde land hun eerdere verliezen deels gecompenseerd worden, want de herstructurering pakte onverwacht gunstig uit voor beleggers.

Zo verdubbelde de koers van Oekraïens staatspapier met een looptijd tot juli 2017 van 37 punten in april 2015 tot 79 punten eind september. Ook Russisch staatspapier wist zich deels te herstellen van de eerdere malaise. Aan de andere kant van het spectrum bevonden zich Venezuela en Ecuador. Venezuela heeft zwaar te lijden onder de lage olieprijs. Maar liefst 96% van de exporten bestaat uit ruwe olie. Beleggers twijfelen aan de hardheid van president Maduro’s beloften om de staatsschuld terug te betalen. Ook Ecuadoriaans staatspapier stond onder druk als gevolg van de lage olieprijs en de daarmee gepaard gaande oplopende tekorten.

Moeilijk jaar voor actief beheer
2015 is een lastig jaar gebleken voor actieve beheerders. Zij hadden de nodige moeite om de benchmark JPM EMBI Global Diversified te evenaren, laat staan te overtreffen. Slechts één fonds wist de benchmark JPM EMBI Global Diversified (12,73% in euro’s) nipt voor te blijven. Ook dit jaar werden de hoge absolute rendementen voornamelijk gedreven door de zwakke euro, terwijl de risicopremies op obligaties uit opkomende landen gemiddeld genomen uitliepen.

Het gemiddelde fonds in de Morningstar categorie Obligaties Wereldwijd Emerging Markets (6,91%) bleef echter ruim achter bij de benchmark. Het met een Silver bekroonde Neuberger Berman hard currency fonds presteerde beter dan het categoriegemiddelde maar underperformde ten opzichte van de benchmark door onderwegingen in de sterk presterende landen Oekraïne en Argentinië en een negatieve obligatieselectie in Colombia. Templeton Emerging Markets Bonds presteerde benedengemiddeld met een rendement van 6,06%. Beheerder Michael Hasenstab profiteerde in het lopende jaar weliswaar van het koersherstel van Oekraïens staatspapier, met 14% van de portefeuille verreweg de grootste positie, maar het werd met name geraakt door de forse blootstelling naar sterk in waarde gedaalde lokale valuta.

EMD 3

(klik op grafiek voor vergroting)

Dit is het tweede artikel rond het thema Emerging Market Debt. Na de definiëring van EMD in het eerste artikel en nu de terugblik op de prestaties, volgen nog een blik op risico's en rendementen, waarna we tot slot de beleggingsfondsen presenteren die Morningstar als favoriet ziet binnen de categorie EMD.

Lees ook de andere delen uit deze serie:

Thema EMD deel 1: De definitie van Emerging Market Debt

Thema EMD deel 3: Risico & rendement

Thema EMD deel 4: Morningstar's favoriete EMD-fondsen

Fondsrapport: Neuberger Berman Emerging Market Debt Hard Currency Fund I USD Acc

Fondsrapport: Templeton Emerging Markets Bond Fund W USD Acc

 

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Niels Faassen

Niels Faassen  is fondsanalist bij Morningstar Benelux.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten