Het kabinet werkt aan een nieuw pensioenstelsel, maar zal de invoering daarvan niet zelf ter hand nemen. De verkiezingen komen er immers aan, en een nieuw kabinet zal weer een eigen visie op het pensioenstelsel gaan geven (lees hier de hervormingsideeën van de diverse politieke partijen).
Wel is duidelijk welke kant het ongeveer op zal gaan, want het huidige stelsel wordt op termijn onbetaalbaar. Het is ontworpen in de jaren ’50 van de vorige eeuw en is gestoeld op de gedachte dat werknemers hun hele werkzame leven in dezelfde sector, en vaak zelfs bij dezelfde werkgever blijven. Maar zo is het allang niet meer. De reikwijdte van het huidige pensioenstelsel past niet meer bij de huidige omstandigheden op de arbeidsmarkt, maar de aard van de toezegging evenmin, aldus het kabinet. Met andere woorden: het stelsel is niet meer houdbaar.
Hervormingen
Afgelopen zomer heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in de 'Perspectiefnota Toekomst pensioenstelsel' van juli 2016 de lijnen uitgezet die aangeven waar de hervormingen zullen gaan plaatsvinden. Het pensioenstelsel moet ‘beter toegesneden zijn op de kenmerken en behoeften van deelnemers’, formuleert staatssecretaris Jetta Klijnsma. Tegelijk moeten volgens haar de sterke elementen van het huidige stelsel behouden blijven: de mogelijkheid om collectief, solidair en tegen relatief lage kosten pensioen op te bouwen.
Drie aandachtspunten
Klijnsma onderscheidt drie punten van aandacht die aanpak behoeven. Ten eerste is dat steeds meer mensen het risico lopen dat ze onvoldoende pensioen opbouwen. Dat zijn met name zelfstandigen en werknemers die langdurig met een tijdelijk contract werken, zoals uitzendkrachten. Het kabinet vindt dat een toekomstig pensioenstelsel een oplossing moet bieden voor groepen mensen die nu onvoldoende pensioen opbouwen of het risico lopen dat dat gaat gebeuren.
Tweede aandachtspunt is de wens dat een nieuw stelsel mensen meer ruimte beidt om zelf keuzes te maken. Afhankelijk van hun positie op de arbeidsmarkt en hun persoonlijke omstandigheden moeten mensen in staat worden gesteld om keuzes te maken die passen bij hun situatie.
Het derde punt waar de staatssecretaris aanpassing wenst is het pensioensysteem zo veel mogelijk ontdoen van oneerlijke herverdeling, zoals zij het omschrijft. De huidige doorsneesystematiek zou afgeschaft moeten worden, omdat die onwenselijke herverdeling met zich meebrengt, stelt Klijnsma. Niet alleen van jongere naar oudere werknemers, maar ook van laag naar hoog opgeleiden. Afschaffing zou er ook voor zorgen dat wisselingen op de arbeidsmarkt minder gevolgen hoeven te hebben voor de pensioenopbouw voor deelnemers. Bovendien leidt een nieuwe opbouwsystematiek ertoe dat werkgevers voor hun oudere werknemers geen hogere pensioenpremie hoeven te betalen dan voor hun jongere collega’s.
Het kabinet stelt in de perspectiefnota dat de bovengenoemde maatregelen een pensioenstelsel kunnen realiseren dat klaar is voor de toekomst.
Deze week is het weer Pensioen3daagse. Op 1, 2 en 3 november besteden we aandacht aan het thema pensioen. We praten u bij over actuele ontwikkelingen, regelgeving en we leggen u uit hoe u kunt beleggen voor uw pensioen. Dat doen we met concrete voorbeelden en de rekensommen die daar bij horen.