De rally op de aandelenmarkten in november naar aanleiding van de verkiezing van Donald Trump tot de volgende president van de Verenigde Staten heeft niet tot enthousiasme geleid bij Europese fondsbeleggers. Terwijl Europese aandelen-ETF’s een record instroom van 8,4 miljard euro in november lieten zien, toonden open-end aandelenfondsen een netto uitstroom van 1,48 miljard euro in de nasleep van de verrassende Amerikaanse verkiezingsuitslag.
Vastrentende fondsen verging het nog slechter, want zij zagen bijna 14 miljard euro wegvloeien, waardoor november de slechtste maand voor Europese open-end obligatiefondsen was sinds juni 2013.
Hoewel alternatives netto-instroom kenden in november, bedroeg de instroom slechts 227 miljoen euro, en dat was ver verwijderd van het gemiddelde niveau in de afgelopen maanden en het laagste niveau in één maand sinds september 2014. Deze bescheiden netto-vraag was het gevolg van zware uitstroom van long-short aandelen en aandelenmarkt-neutrale strategieën, terwijl de instroom in alternatieve multistrategie-fondsen doorging. Allocatiefondsen trokken een relatief bescheiden 1,82 miljard euro aan.
Trend naar passief blijft
Hoewel Trumps verkiezing duidelijke veranderingen in het gedrag van beleggers teweegbracht, werd de trend naar passieve fondsen niet doorbroken. De verschuiving van actief naar passief bleef een opvallend kenmerk van de Europese fondsenmarkt in november; open-end aandelen- en obligatie-indexfondsen bleven behoorlijke instroom ontvangen en actief beheerde obligatie- en aandelenfondsen hadden te lijden onder uitstroom. Obligatie-ETF’s echter bevonden zich ook in november weer op zeer negatief terrein.
(klik op tabel voor vergroting)
Categorieën op fondsniveau: grootste uitstroom
Tot aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen profiteerden aandelen- en obligatiefondsen uit opkomende markten van een opmerkelijk herstel in de netto-stromen na een lange periode van uitstroom in de afgelopen jaren. Echter, in november sloeg het sentiment weer om en was er vooral uitstroom te noteren bij opkomende markten-fondsen onder Europese beleggers. De mix van een mogelijke protectionistische draai in het Amerikaanse handelsbeleid, een stijging van de rente in de VS en een versterking van de Amerikaanse dollar hebben aantoonbaar geleid tot een uittocht van investeerders uit opkomende markten fondsen.
Opkomende markten aandelenfondsen verloren maar liefst 2,9 miljard euro, wat overeenkomt met 1,4% van het vermogen dat ze aan het begin van november nog hadden. Hard-currency opkomende markten obligatiefondsen verloren relatief zelfs meer, met een uitstroom van 2,7 miljard euro en dat betekende een negatieve groei van 2,5% voor de afgelopen maand. Opkomende markten obligatiefondsen die beleggen in lokale valuta waren ook onder de achterblijvers.
De tweede grote verkoopverhaal van de maand was de uitstroom uit verschillende categorieën vastrentende waarden. Naarmate de rendementen van Duitse en andere Europese staatsobligaties sterk stegen in november, werden de staatsobligaties die noteren in euro’s het slachtoffer van de verkopen door beleggers. Ook de EUR en USD investment grade obligatiecategorieën werden getroffen door het verkoopsentiment, maar minder sterk.
(klik op tabel voor vergroting)
Categorieën op fondsniveau: Grootste instroom
De fondsen die afgelopen maand de meeste instroom lieten zien, vertonen een gemengd beeld. Obligatiefondsen in Zwitserse franken voeren de lijst aan met een instroom van 2,22 miljard euro, met name dankzij de instroom in Credit Suisse fondsen die in Zwitserland worden verkocht. Datzelfde verhaal gaat op voor de instroom in de Zwitserse large cap aandelenfondsen.
De instroom in alternatieve multistrategie fondsen was vooral te danken aan twee aanbieders: Deutsche Asset Management en Invesco. Er ging 730 miljoen euro naar het goed presterende Deutsche Concept Kaldemorgen, een multi-asset fonds dat een Morningstar Analyst Rating van Bronze heeft. Invesco kende gecombineerde instroom van bijna 700 miljoen euro in drie fondsen van zijn Global Targeted Returns Strategy.
De bovengemiddelde instroom in EUR ultra-korte-termijn en EUR gediversifieerd korte termijn fondsen waren een teken dat beleggers op zoek waren naar bescherming tegen de stijgende obligatierendementen.
(klik op tabel voor vergroting)
Fondshuizen: Grootste instroom
De grootste fondshuizen gemeten naar instroom werden aangevoerd door Credit Suisse, dat 2,1 miljard euro aan instroom in zijn obligatiefondsen kende - waarvan het meeste naar de eerder genoemde Zwitserse obligatiefondsen ging. Er ging 1,2 miljard euro naar aandelenfondsen van Credit Suisse. Het leeuwendeel daarvan ging naar Zwitserse large cap fondsen, US large cap blend fondsen en, in veel mindere mate, Zwitserse mid cap aandelenfondsen.
Eurizon Capital, de vermogensbeheerder van de Italiaanse Intesa Sanpaolo Group, bleef gedijen bij de aanhoudende stevige verkoop van obligatie en allocatiefondsen. Voor het jaar tot nu toe is Eurizon Capital tweede, na Nordea, in termen van netto-omzet.
Royal London Asset Management, een dochteronderneming van Royal London, een Britse levensverzekeraar en pensioenaanbieder, haalde 735 miljoen binnen en het meeste daarvan ging in obligatiefondsen voor de Britse markt.
Union Investment, de vermogensbeheerder van de coöperatieve bankensector in Duitsland, bleef aanzienlijk vermogen aantrekken in zijn allocatiefondsen aanbod, dat solide instroom vanuit Duitse retailbeleggers noteerde.
(klik op tabel voor vergroting)
Fondshuizen: Grootste uitstroom
In november keerde het tij voor Nordea Asset Management, het fondshuis dat dit jaar de topper is gebleken op het gebied van het aantrekken van vermogen. Na de soft close van het Nordea Stable Return fonds zag deze vermogensbeheerder zo’n 700 miljoen euro wegvloeien, maar bij Nordea’s obligatiefondsen was het nog erger met bijna 3 miljard euro uitstroom. Het meeste daarvan werd onttrokken door institutionele beleggers met een focus op EUR staats- en gedekte obligaties.
JPMorgan leed uitstroom van 1,7 miljard euro, voornamelijk uit de vastrentende en aandelenfondsen. Echter, het alternatief JPMorgan Global Macro Opportunities Fund, de topper dit jaar onder de fondsen die het Amerikaanse fondshuis aanbiedt in Europa, was ook een prominente slachtoffer van uitstroom vanwege zwakke prestatie in de afgelopen maanden.
Het was weer een maand van pijn voor UBS. De fondsdochter van de Zwitserse bank kende sterke uitstroom uit vele obligatie en aandelencategorieën, waarbij dollar bedrijfsobligatie- en wereldwijde large cap aandelenfondsen het meeste verloren.
(klik op tabel voor vergroting)
De grootste open-end fondsen
Een van de grootste in Europa gevestigde open-end fondsen, Nordea Stable Return, viel in november op door de uitstroom. Het allocatiefonds had aanzienlijke investeringen in Amerikaanse staatsobligaties en rentegevoelige aandelen per 30 november, en het kreeg ook te maken met tegenwind op de kapitaalmarkten in november.
Het Zweedse AP7 Aktiefond bleef in een stevig tempo vermogen aantrekken. Dit komt niet als een verrassing, want dit fonds is onderdeel van het door de Zweedse staat gerunde premiepensioeninstelling systeem en trekt op regelmatige basis vermogen van deelnemers aan.
De hoogste instroom kwam voor rekening van PIMCO GIS Income Fund, een wereldwijd obligatiefonds in dollars. Behalve het gunstige valuta-effect voor EUR en GBP beleggers, heeft de beperkte rentegevoeligheid ook geholpen om dit fonds door de woelige wateren van de obligatiemarkt te navigeren in de afgelopen maanden. Dus de hoge vraag vanuit risicomijdende obligatiebeleggers komt niet als een verrassing.
DWS Top Dividende was de tweede grote winnaar binnen het fondsenaanbod van Deutsche Asset Management, samen met het bovengenoemde Deutsche Concept Kaldemorgen. De instroom in november is de grootste die dit wereldwijde aandelen-inkomsten fonds in één maand wist te realiseren in de afgelopen jaren.
Uitstroom bleef een impact hebben op de in het Verenigd Koninkrijk gevestigde versie van Standard Life Investment Global Absolute Return Strategy, hoewel het tempo van de uitstroom enigszins vertraagde. Hetzelfde geldt voor allocatiefonds Carmignac Patrimoine en M & G 's Optimal Income fonds.
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer:
- Fondsstromen oktober: opkomende markten in trek, Europa uit de gratie
