Er bestaat al lang bewijs dat portefeuilles van aandelen met lage volatiliteit in de meeste markten een hoger voor risico gecorrigeerd rendement opleveren dan portefeuilles bestaande uit aandelen met hoge volatiliteit. Maar pas de afgelopen 10 jaar heeft low volatility echt een vlucht genomen in Europa. De wereldwijde financiële crisis in 2007-2008 en de schuldencrisis in de Eurozone van 2011 voedden een toenemende vraag naar aandelenproducten met een lager risico, waar fondsmanagers haastig aan hebben voldaan.
Want was er 10 jaar geleden nog slechts een handvol gespecialiseerde low-voliatility fondsen verkrijgbaar, tegenwoordig hebben Europese beleggers de keus uit zo’n 100 strategieën voor lage volatiliteit, zowel actief als passief.
In Morningstar’s recente studie 'Low Volatility: Searching for a Durable Edge', schatten we het beheerd vermogen met een lage-volatiliteitsaanpak in Europa op 39,9 miljard dollar per ultimo 2016. De verdeling tussen passief en actief is daarbij 15-85%.
(klik op grafiek voor vergroting)
Deze fondsen zijn behoorlijk solide gebleken als het gaat om de in- en uitstroom van vermogen. Ze wisten zelfs netto-instroom te genereren toen hun bredere peer group te maken had met netto-uitstroom. Bijvoorbeeld in 2016 boekten low volatility fondsen in Europese aandelen een bescheiden maar wel positieve instroom van 156 miljoen euro, terwijl de bredere categorie Europese aandelen te kampen had met recorduitstroom.
Opkomende markten deelden hetzelfde lot in 2015, toen beleggers per saldo 11,5 miljard euro weghaalden uit wereldwijde opkomende markten fondsen, maar low volatility fondsen in deze peer group juist 900 miljoen euro wisten op te halen. De zwakste schakel lijken fondsen in Amerikaanse aandelen te zijn, waar low volatility slechts een bescheiden groei heeft gerealiseerd. Toch hebben deze fondsen 26,9 miljard euro aan netto-instroom weten te boeken sinds 2012.
De valkuilen van low-volatility beleggen
Hoewel low volatility strategieën populair zijn geworden bij risicomijdende beleggers, zijn ze niet geheel vrij van risico. Low volatility strategieën brengen juist typische eigen vormen van risico met zich mee.
Historie zegt niets
Een van de valkuilen is het vertrouwen op historische risicodata. Je kunt je afvragen wat historische risicogegevens zeggen over het te verwachten risico voor de toekomst, ook als correlaties in ogenschouw worden genomen. Voortrollende volatiliteit zegt niets over andere informatie die over een aandeel beschikbaar is, en er is geen enkele garantie dat de aandelen die historisch gezien het minst volatiel zijn, dat ook in de toekomst zullen blijven.
Ook zijn low volatility portefeuilles erg gevoelig voor correlatie schattingen en daardoor brengen ze een significant concentratierisico met zich mee, hetgeen wordt weerspiegeld in de sterke neiging naar defensieve sectoren zoals consumentengoederen of nutsbedrijven.
Daarom nemen actief beheerde low volatility strategieën aanvullende risicomaatstaven (zowel macro als bedrijfsspecifiek) mee in hun risicobeoordeling of ze passen vooruitkijkende risico en rendement indicatoren toe bij hun aanpak van aandelenselectie. Overmatige overweging naar sectoren of regio’s worden doorgaans vermeden door blootstelling aan risicofactoren of sector-, land- of aandelenwegingen te beperken, of door factoren zoals waardering of momentum mee te nemen in het aandelenselectieproces.
Hoge waardering
Te hoge waarderingen vormen eveneens een risico. Volatiliteitverminderde strategieën die zich alleen richten op historische volatiliteit nemen waardering niet mee. In sommige periodes worden low volatility aandelen duurder omdat risicomijdende beleggers de voorkeur geven aan defensieve kenmerken en stabiliteit. Een legitiem punt van zorg is dat het rendement van volatiliteitverminderende strategieën waarvan de waardering is opgelopen, niet opweegt tegen het beperkte opwaarts potentieel dat nog in het verschiet ligt.
In onze studie laten we zien dat in alle ontwikkelde-marktencategorieën, de low volatility portefeuilles doorgaans duurder waren dan hun marktkapitalisatie-gewogen benchmarks, gemeten naar koers/boekwaarde en koers/winst verhouding. Om de blootstelling aan (te) hoog gewaardeerde aandelen te beperken, kunnen actieve fondsbeheerders absolute en relatieve maatstaven in hun aanpak meenemen terwijl passieve fondsen dat juist niet kunnen.
Renterisico
Recentelijk is ook het renterisico op de radar gekomen bij low volatility fondsen. Low volatility aandelen vertonen meestal een relatief stabiele kasstroom omdat ze minder afhankelijk zijn van veranderend economisch klimaat of omdat ze in een sterk gereguleerde industrie opereren. Als obligatierendementen dalen, dan verslaan minimum-volatiliteit aandelen doorgaans de bredere markt. En evenzo doen minimum-volatiliteit aandelen het juist minder dan hun benchmark als obligatierendementen stijgen.
De vele jaren van dalende rentes hebben bijgedragen aan het rendement van low volatility strategieën. Daar hebben sterk geleveragede sectoren zoals nutsbedrijven en telecom, die doorgaans oververtegenwoordigd zijn in low volatility benaderingen, van geprofiteerd. Maar deze rugwind zal richting de toekomst naar verwachting beperkt zijn.
Om dat risico het hoofd te bieden, kunnen actieve beheerders toetsen op rentegevoeligheid of bepaalde sectorblootstellingen beperken om de mate waarin een portefeuille blootstaat aan rentewijzigingen onder controle te houden. Op die manier kunnen ze verschillen in rentegevoeligheid binnen en tussen sectoren gebruiken om te profiteren van het diversificatiepotentieel dat aandelen met verschillende rentegevoeligheden kunnen bieden.
Risicomodellen
Actief beheerde low volatility strategieën gaan in toenemende mate verder dan het traditionele ‘minimum-variantie’ concept door risicomodellen te gebruiken die de diverse oorzaken van risico waar ze aan blootstaan in acht nemen. Hun vooruitstrevendere modellen zouden beter in staat moeten kunnen zijn om het risico effectiever te verkleinen en hun posities beter aan te passen aan veranderende marktomstandigheden dan eenvoudige low vol strategieën die voornamelijk vertrouwen op volatiliteit en correlaties.
Onderstaand vindt u een lijst met actief beheerde low volatility fondsen met een positieve Morningstar Analyst Rating:
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer:
- Low volatility biedt aantrekkelijke risico-gecorrigeerde rendementen
- Hoe hebben allocatiefondsen het de afgelopen 10 jaar gedaan?