Hoe kunnen fondshuizen en hun beleggingsfondsen toekomstbestendig worden, was het thema van het jaarlijkse Morningstar Debat. Over deze vraagstelling debatteerden vier panelleden uit de fondsindustrie: Hilko de Brouwer, Head Institutional Relations Netherlands & Nordics bij Robeco, Kirst Kuipers, Head of ETF Sales Netherlands iShares BlackRock, Martin Stolker, executive director ABN Amro Advisors, en Jeroen Preijde, Partner bij EY.
Belangrijke keuze
De fondsindustrie heeft te maken met tal van ontwikkelingen, zo leidde Jeffrey Schumacher, associate director manager research van Morningstar, het debat in. Een aanhoudende stijging van het beheerd vermogen in beleggingsfondsen, terwijl de marges voor de fondshuizen onder druk staan door de opkomst van passief en door toenemende wet- en regelgeving.
Daarnaast zijn er technologische ontwikkelingen zoals blockchain, artificial intelligence en machine learning die kansen of bedreigingen voor de fondsindustrie kunnen betekenen. Dat vraagt forse investeringen, terwijl tegelijk de inkomsten onder druk staan. De fondshuizen staan daardoor voor een belangrijke keuze: groeien of specialiseren.
Lees hier meer over de presentatie van Jeffrey Schumacher over de toekomstbestendigheid van de fondsindustrie:
Onderscheidend vermogen
Daarna was het de beurt aan het panel dat probeerde te definiëren waar het onderscheidend vermogen van een fondshuis in kan schuilen. Is dat het productenaanbod, de technologische efficiency of de schaalgrootte als factor op zichzelf, of is dat de manier waarop je met je klanten omgaat, opperde Preijde. Je onderscheiden betekent volgens hem ook dat je 'voorbij je eigen product moet kijken en je afvragen, is het nog relevant? Want als je fonds leegloopt, dan doe iets niet goed.'
Maar te veel naar de klant neigen en voor iedere klant een apart product of mandaat maken, brengt nieuwe problemen. Want tegelijk is er de noodzaak tot efficiency en dat vereist juist weer schaalgrootte en een bepaalde minimum kritische massa, stelde De Brouwer: 'Dat is het dilemma voor de fondsindustrie.'
Specialisatie brengt het risico met zich mee dat een fondshuis te afhankelijk wordt van de op- en vooral neergaande ontwikkelingen van slechts één of enkele productcategorieën. In de fondsanalyse van Morningstar staan kwaliteit en expertise toch voorop, benadrukt Jeffrey Schumacher: 'Doe alleen datgene waar je goed in bent. Je kunt als fondshuis diversificatie doorvoeren om het risico te verminderen, maar doe dat zonder aan kwaliteit in te boeten.'
Consolidatieslag of niet
Schaalgrootte is is hoe dan ook van belang, al was het maar voor de liquiditeit, merkt Kuipers op, die met BlackRock een van de grote spelers vertegenwoordigt. Toch ziet hij 'nog lang geen consolidatieslag' ontstaan op de Nederlandse markt. Sommige fondshuizen maken juist bewegingen de andere kant op.
Robeco heeft 'drastische keuzes gemaakt' voor een aantal 'kerngebieden', illustreert De Brouwer: 'Robeco is een gefocust huis in echt actieve en kwantitatieve strategieën. We geloven in de niet-efficiënte markt, dus we zullen nooit een passief huis worden. Wel moet er per kerngebied voldoende schaalgrootte zijn.' Om die te bereiken is het mogelijk dat Robeco zich op overnamepad begeeft, maakt De Brouwer duidelijk: 'Misschien doen we dat via mergers & acquisitions'.
Of Robeco daarmee een consolidatieslag triggert? Dat ziet Preijde nog niet zo snel gebeuren: 'De brutomarge in de industrie is nu 40%. Die kan wat hebben. Wanneer zal er zodanige margedruk ontstaan dat de markt echt in beweging komt? Als dat gebeurt, dan valt misschien de helft van de fondshuizen weg. In de Nederlandse markt blijft volop plek voor fondshuizen met een eigen expertise.'
Van advies naar beheer
Zoals Robeco keuzes maakte, zo wil ook ABN Amro meer focus, stelt Stolker: 'ABN Amro wil minder fondsen aanbieden. Wij zien een trend van advies naar beheer. Heeft advies nog wel toekomst? Het gaat niet om beleggen in een product, maar om beleggen voor een bepaald doel. Doel-beleggen zal steeds belangrijker gaan worden. Als advies minder wordt, zijn er ook minder verschillende producten nodig. Er moet volgens mij standaardisatie komen in het aanbod. Advies is nu zo duur omdat het productenaanbod niet is gestandaardiseerd. Ik denk dat de markt over 5 jaar eenderde minder fondsen aanbiedt dan nu het geval is.'
Want al die verschillende producten zijn volgens Stolker vaak terug te leiden naar enkele overeenkomstige bouwstenen waarmee steeds nieuwe varianten worden ontworpen. 'Het is voor een groot deel verpakking. Meer standaardisatie kan leiden tot lagere kosten.' en misschien is dat wel doorslaggevend voor de eindbelegger.
Lage kosten
Voor Kuipers van iShares BlackRock zijn lage kosten essentieel. en ook hij denkt minder in termen van product dan 'Eindbeleggers willen niet een fonds kopen, maar een thema spelen. Zo richten wij ons aanbod ook in. Een belangrijk nieuw thema is robotica en daar hebben we een paar maanden geleden een nieuwe ETF voor geïntroduceerd. Daar zit nu al 1,5 miljard euro in.'
Kuipers wil en passant nog even de perceptie over de invloed van de omvang van passief bijstellen. 'De mythe is dat de passieve markt zo groot is dat er mispricing optreedt. Maar vergeet niet dat 80% van de markt nog altijd actief is en maar 20% is passief. Bovendien wordt er in die 80% veel meer gehandeld. Dus passief is veel kleiner en er wordt ook nog eens minder in gehandeld. Ik ben van mening dat actief en passief heel goed compementair aan elkaar werken.'
Lees meer:
- Zo ziet een toekomstbestendig fondshuis eruit volgens Morningstar