De nervositeit die de financiële markten in oktober in zijn greep kreeg, hield in november aan. De zorgen over dreigende wereldwijde handelsoorlogen en onzekerheid over de robuustheid van de economische ontwikkeling bleven onverminderd drukken op de beurzen en die angst jaagt fondsbeleggers weg. Want voor de derde maand op rij was sprake van netto-uitstroom uit beleggingsfondsen: 17,45 miljard euro stroomde er in totaal uit Europese fondsen.
Daarmee ligt de uitstroom onder het niveau van oktober, maar de hoge uitstroom uit obligatiefondsen en defensieve allocatiefondsen weerspiegelt de toenemende zorg onder beleggers over risico's van te zeer geleveragede bedrijven die in de knel kunnen komen als centrale banken hun monetaire beleid gaan wijzigen naar verkrapping.
Obligatiefondsen verloren 13,63 miljard euro, de hoogste uitstroom in één maand sinds juni 2013 toen 'taper tantrum' beleggers verraste.
Aandelenfondsen veerden juist iets op na de dramatische oktobermaand en haalden per saldo 6,34 miljard euro nieuw geld binnen, het hoogste niveau sinds april 2018. De instroom was te danken aan zowel actieve als passieve fondsen.
(klik op tabel voor vergroting)
Actief versus passief
De scheiding tussen actieve en passieve fondsen hield in november aan. In alle brede categoriegroepen, behalve aandelenfondsen, kampten de actieve fondsen met uitstroom, terwijl passieve fondsen bloeiden.
Bij de aandelenfondsen boekten passieve vele malen hogere instroom dan actieve en bij obligatiefondsen was de beweging tegengesteld: outflow bij actieve fondsen en instroom bij passieve. Die passieve obligatiefondsen noteerden voor de 24e maand op rij instroom, maar wel op een lager niveau dan in de voorbije 18 maanden.
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom op fondscategorie-niveau
Op categorieniveau viel de hoogste instroom te noteren bij Global Large-Cap Blend aandelenfondsen; die haalden per saldo ruim 5,6 miljard euro op, gelijk verdeeld tussen actief en passief. Het fonds met de hoogste instroom was de UBS ETF MSCI ACWI SF die 873 miljoen euro ophaalde. Deze brede markt tracker heeft de afgelopen maanden flinke uitslagen in zowel in- als uitstroom laten zien.
Amerikaanse Large-Cap Blend aandelen deden het ook goed en in deze categorie kwam de instroom geheel voor rekening van de passieve producten. De iShares Core S&P 500 ETF was de bestseller in deze categorie met 1,2 miljard euro nieuw vermogen.
Fondsen in gediversifieerde dollarobligaties waren ook in trek. Dat komt deels door wijzigingen in het vermogensbeheer bij UBS. Want er ging vermogen naar UBS High Grade Bond USD, terwijl uit UBS-aandelenfondsen juist vermogen wegstroomde.
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom op fondscategorie-niveau
Beleggers bleven afkerig van alternatives, in het bijzonder multistrategie fondsen. Die beleefden hun slechtste maand sinds Morningstar de fund flow data bijhoudt. De uitstroom is opnieuws deels toe te schrijven aan de SLI Global Absolute Return Strategies fondsen die al langere tijd ondermaats presteren. De Britse en Luxemburgse fondsvarianten samen zagen 2,4 miljard euro wegstromen.
Verschillende euro obligatiecategorieën werden getroffen door uitstroom. Euro bedrijfsobligaties bleven het slecht doen en ook euro ultra-kortlopende obligaties waren uit de gratie.
(klik op tabel voor vergroting)
Instroom per fondshuis
De vermogensbeheerder met de hoogste instroom in het actieve segment is opnieuw UBS, dankzij de sterke vraag naar zijn US obligatiefondsen die 5,6 miljard euro binnenbrachten.
FundRock verdient de tweede plaats doordat zijn Pension Fund Brunel UK Equity Fund 1,8 miljard euro ophaalde. dit fonds werd in november geïntroduceerd en is alleen verkrijgbaar in het Verenigd Koninkrijk.
Bij de passieve aanbieders staat iShares bovenaan. De ETF-aanbieder van BlackRock boekte forse instroom in zijn Amaerikaanse Large-Cap Blend aandelenfondsen en wereldwijde large-cap aandelenfondsen.
Bekijk hier de instroom in actief en passief per fondshuis:
(klik op tabel voor vergroting)
Uitstroom per fondshuis
Bij de actieve fondsen moest Pimco het meeste terrein prijsgeven met 2,5 miljard euro uitstroom. De Amerikaanse aanbieder zag vooral geld wegstromen uit zijn in Europa gevestigde fondsen in wereldwijde obligaties.
GAM kampte met uitstroom uit zijn alternatives en obligatieproducten. Het GAM Star Credit Opportunities Fund verloor afgelopen maand 619 miljoen euro. GAm beleeft momenteel een turbulente periode en voert een reorganisatie door na fikse uitstroom die de omvang van het beheerd vermogen flink heeft aangetast.
Aan passieve zijde bleef UBS ETF's last houden van asset-allocatie wijzigingen van zijn aandelenproducten. De BlackRock ACS 50:50 Global Equity Tracker voelde de meeste nadelige effecten binnen BlackRock's passieve fondsen aanbod.
(klik op tabel voor vergroting)
De grootste actieve en passieve fondsen
De uitstroom uit Pimco GIS Income is al maanden gaande, maar in november was het wel heel erg. Er vloeide 2,1 miljard euro weg en daarmee was het de op een na slechtste maand voor dit fonds sinds de oprichting. Ondanks deze tiende maand op rij met uitstroom heeft het fonds nog altijd een Morningstar Analyst Rating van Silver.
M&G Optimal Income, dat ook een Silver-rating heeft, verloor 780 miljoen euro. De aandelenklasse A van dit fonds heeft een negatief rendement van 4,4% geboekt in 2018 tot en met november. Dat weerspiegelt de teleurstellende prestaties van defensieve allocatiefondsen dit jaar. De meeste zijn er niet in geslaagd om hun eindbeleggers te beschermen tegen neerwaartse risico's, en dat zien fondsbeleggers.
Het Zweedse AP7 Aktiefond ging door met het ophalen van nieuw geld, ondanks de netelige marktcondities. Dit fonds leunt op instroom van pensioendeelnemers in Zweden en heeft slechts twee maanden van uitstroom gekend sinds oktober 2017.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste actieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind november 2018:
(klik op tabel voor vergroting)
Bij de passieve fondsen wisten de twee grootste fikse instroom te boeken. iShares Core S&P 500 ETF haalde 1,2 miljard euro op en boekte daarmee de op een na beste maand sinds oktober 2014. Nummer twee, de Vanguard S&P 500 ETF, was bescheidener met 830 miljoen euro. De instroom ligt beduidend hoger dna in oktober.
Bekijk hier de lijst met de 5 grootste passieve Europese beleggingsfondsen, gerangschikt naar omvang van het beheerd vermogen per eind november 2018:
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer:
- Fund flows oktober: beleggers rennen massaal naar de uitgang
- Fund flows september: onrust leidt tot uitstroom