Traditionele classificatiemethoden classificeren aandelen binair, dat wil zeggen dat een bedrijf wordt toegerekend aan een specifiek land op basis van het land van beursnotering, het land van oprichting of waar het hoofdkantoor is gevestigd. ASML wordt hierdoor gezien als een Nederlands bedrijf en Ford als een Amerikaans bedrijf. Hoewel dit misschien logisch klinkt, doet deze manier van classificeren in veel gevallen geen recht aan de onderliggende economische blootstelling van een bedrijf en kan het dus een onvolledig beeld geven van de afhankelijkheid van een bedrijf van andere regio’s en landen. Dat laatste is voor beleggers echter veel relevanter.
Globalisatie leidt tot sterke vervlechting van markten
Als gevolg van de toenemende globalisatie in de afgelopen decennia zijn bedrijven namelijk minder afhankelijk van hun thuisland geworden. Ze zijn wereldwijd aanwezig en dus zijn ze actief in meerdere landen en regio’s. In plaats van te kijken naar het land van notering, vestiging of oorsprong, is het daarom interessanter om de economische blootstelling van een bedrijf te meten.
De economische blootstelling van een bedrijf aan een land of regio is een functie van verschillende variabelen, waaronder de gebieden waar het omzet genereert, de locatie van de productiefaciliteiten, waar de leveranciers zijn gevestigd en in hoeverre valutarisico's worden afgedekt. Hierdoor zijn de omzet en winst van een bedrijf afhankelijk van economische activiteiten die de grenzen van het thuisland van de onderneming verregaand overschrijden.
Interconnectiviteit
Om een beter beeld te krijgen van de interconnectiviteit tussen landen hebben we Morningstar’s data voor regionale omzetblootstelling toegepast op onze familie van landenindexen die 48 ontwikkelde en opkomende aandelenmarkten omvat. Het doel is om de geografische blootstelling weer te geven, niet gebaseerd op de plaats waar bedrijven gevestigd zijn, maar op de plaats waar ze zaken doen. Nu de coronapandemie de wereldeconomie teistert, moeten beleggers hun portefeuilles onderzoeken op kwetsbaarheden en overwegen zij beleggingskansen. Het is hierbij belangrijk om rekening te houden met de verbanden tussen de markten.
Uit de onderstaande wereldkaart, die het aandeel van de lokaal gegenereerde omzet weergeeft als percentage van de totale omzet van de bedrijven die deel uitmaken van Morningstar’s landenindexen, blijkt dat in 31 van de 48 landenindexen meer dan een derde van hun inkomsten genereren buiten hun thuismarkten. In vergelijking met andere continenten zijn Europese bedrijven afhankelijker van de internationale handel. Zo genereren Nederlandse bedrijven slechts negen procent van de omzet op hun thuismarkt, wat onze positie als handelsnatie onderstreept. Japanse en Amerikaanse bedrijven zijn echter ook steeds meer internationaal actief geworden waardoor het aandeel van de in het buitenland gegenereerde omzet voor deze landen groeit. Als we kijken naar de wereldwijde spelers die de Morningstar US Market Index domineren - Microsoft, Apple en Alphabet - en de twee grootste bedrijven op de Japanse markt, Toyota en Sony, is het duidelijk waarom.
Emerging markets lokaal georiënteerd
China daarentegen is een op de binnenlandse markt gerichte markt. De export kan een aanzienlijk deel van de economie vertegenwoordigen, maar de Chinese aandelenmarkt, die wordt gedomineerd door bedrijven als Alibaba en Tencent, is naar binnen gericht
China is typisch voor opkomende markten met grote bevolkingen. Pakistan, Indonesië, de Filippijnen, Turkije en Brazilië zijn ook vrij intern gericht. India is een uitzondering; de markt van dit land heeft een groot aantal wereldwijde technologische spelers.
Ondertussen hebben landen als Duitsland, Zuid-Korea, Taiwan en Singapore weliswaar goed gereageerd op de wereldwijde pandemie, maar hun markten zijn in hoge mate blootgesteld aan de wereldeconomie.
De Europese markten zijn veruit de meest mondiale. Ierland, Nederland en Zwitserland staan bovenaan de lijst van de meest naar buiten gerichte landen. Andere markten met aanzienlijke inkomsten in het buitenland zijn Canada, Zuid-Afrika en Australië.
Verborgen blootstellingen
De VS is van cruciaal belang voor de inkomsten van de markten in de hele wereld. Ierland is het meest blootgesteld aan de Amerikaanse economie met ongeveer 35% van de inkomsten. Canada, Zwitserland, Denemarken, Taiwan, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Israël en Duitsland halen allemaal 20% of meer van hun inkomsten uit de Amerikaanse markt. De Mexicaanse markt is, verrassend genoeg, nauwer verbonden met Latijns-Amerika dan met de VS.
China is een belangrijke bron van inkomsten voor veel markten, met name Singapore, Taiwan, Zuid-Korea en Hongkong. Het Verenigd Koninkrijk is de niet-Aziatische markt die het meest afhankelijk is van inkomsten uit opkomend Azië, dankzij indexnamen zoals HSBC. Zwitserland is ook sterk afhankelijk van China, gedreven door bedrijven als Nestle en Roche, en dat geldt ook voor Frankrijk, met Sanofi, LVHM, Total en L'Oreal. Bedrijven uit de VS generen naar schatting 7,3% van de inkomsten uit China, veel meer dan andersom.
Europa internationaal
Het is geen verrassing dat de landen van de eurozone onderling afhankelijk zijn. Maar beleggers moeten er ook rekening mee houden dat de Europese markten buiten de eurozone - in Scandinavië en Zwitserland - sterk blootgesteld zijn aan de regio. Het Verenigd Koninkrijk haalt slechts 12% van de inkomsten uit de eurozone. Het is nauwer verbonden met Azië en de VS dan met Europa, waardoor de impact van Brexit voor beleggers afneemt. Zuid-Afrika is het niet-Europese land met de meeste exposure naar de eurozone; dat is te danken aan Naspers, een wereldwijde speler op het gebied van internet.
Andere onderlinge verbanden zijn er in overvloed. De Spaanse markt haalt bijna een vijfde van zijn inkomsten uit Latijns-Amerika. Nieuw-Zeeland is voor 15% van de inkomsten van zijn markt afhankelijk van Australië, terwijl Portugal in ongeveer dezelfde mate afhankelijk is van Polen. Ierland haalt 18% van de inkomsten uit het Verenigd Koninkrijk.
Het is duidelijk dat de nationale aandelenmarkten niet zo nationaal zijn als veel beleggers veronderstellen. Dit zal van invloed zijn op de wijze waarop een wereldwijde economische neergang de verschillende markten beïnvloedt.
