Een boekhouding bijhouden is niet alleen iets voor grote bedrijven, maar ook voor huishoudens; het is belangrijk om inzicht te krijgen in inkomsten en uitgaven en in toekomstplannen met het financiële plaatje wat daar bij hoort.
Het is verleidelijk om uit te geven wat er binnenkomt, maar verwachte en onverwachte gebeurtenissen in de toekomst vereisen wat meer prudentie. Dat betekent vooruitkijken en rekening houden met te verwachten toekomstige uitgaven, en evenwicht zoeken, dus bijvoorbeeld een minder dure auto, omdat er ook nog een nieuwe keuken moet komen.
Wat zit er allemaal in?
Om te beginnen je huidige vaste en variabele uitgaven, en je inkomstenbronnen. Voorbeelden van vaste uitgaven zijn huur of hypotheek, belastingen, water, elektriciteit, abonnemt voor televisie en internet, creditcard, kinderopvang. Variabel zijn uitgaven voor bijvoorbeeld kleding, uit eten, de kapper, de sportschool; allemaal dingen die je wil, maar waar je ook zonder kunt.
Bronnen van inkomen zijn salaris, pensioen of een andere uitkering. Ook beleggingen, in welke vorm dan ook, kunnen voor inkomen zorgen.
Noodzakelijk versus wenselijk
Het bijhouden van je maandelijke inkomsten en uitgaven is makkelijk te doen in een worksheet. Bij het invullen is het zaak om bij elk item vast te stellen of het iets is dat je nodig hebt of dat je gewoon wil hebben. Dat onderscheid tussen noodzaak en wens is belangrijk om te bepalen welk deel van de uitgaven onontkoombaar is en welk deel eventueel wat langer in kas kan blijven. Een vuistregel verdeelt de inkomsten in drie segmenten:
- 50% voor noodzakelijke uitgaven
- 30% voor uitgaven aan wensen
- 20% voor sparen
Deze 50/30/20 begrotingsstrategie hebben we eerder toegelicht in het artikel 'Hoe veel moet ik sparen?'.
Het onderscheiden van wat een noodzaak is en wat een wens is aan jou. De meeste vaste uitgaven zoals woonlasten en ziektekostenverzekering zijn noodzakelijk. Veel variabele uitgaven zijn een wens en je moet zelf bepalen hoe sterk die wens is, of met andere woorden, in welke mate je dat nodig denkt te heben.
Onder sparen verstaan we niet alleen een spaarrekening, maar geld opzij zetten in bredere zin, dus ook voor beleggen in beleggingsfondsen, ETF's, pensioen, beleggingsportefeuille, etc. Die post helpt je om je doelen voor je oudedagsvoorziening te bereiken.
Denk vooruit en wees realistisch
Op basis van je uitgaven van de afgelopen maanden is een goed beeld te vormen van je uitgavenpatroon en welke zaken daarin noodzaak en welke wenselijk zijn. Dat is niet vastomlijnd, maar kan in de loop van de tijd veranderen. Kijk daarom altijd goed en ver vooruit bij het begroten van je uitgaven.
Want waar je in de voorbije jaren wellicht veel geld hebt besteed aan uit eten gaan, kan dat gaan verschuiven voor een groter budget voor woonlasten vanwege plannen om een huis te kopen.
Ook is het goed om je noodzakelijke uitgaven en vaste lasten eens goed onder de loep te nemen. Zijn die wel allemaal zo noodzakelijk? Sommige uitgaven zijn gewoonte geworden zonder er goed over na te denken. Abonnementen bijvoorbeeld; die blijven soms doorlopen terwijl je ze niet meer wil. Abonnementen voor energie, kabel en andere voorzieningen en verzekeringspremies kunnen soms goedkoper, zonder op kwaliteit in te leveren. Bepaal zelf of je daar aan wil sleutelen om geld over te houden voor andere zaken, of om opzij te zetten.
Vergeet niet te controleren
Tot slot, vergeet niet om je daadwerkelijke uitgaven te vergelijken met je oorspronkelijke begroting. Zit je nog op je juiste koers? Of loopt er ergens meer geld uit dan je had beoogd? Door deze vergelijking regelmatig te maken, voorkom je dat er financiële problemen ontstaan.