Het lijkt misschien vooral iets voor mensen die miljoenen tot hun beschikking hebben. Maar advies of praktische hulp bij het investeren van je geld in aandelen, obligaties of andere beleggingscategorieën is er in vele maten en soorten. Ja, naar een vermogensbeheerder zul je eerder toegaan als je wat meer te verteren hebt, al was het maar omdat velen van hen een ondergrens hanteren voor het door hen te beleggen kapitaal voor ze je als klant accepteren. Het kan bijvoorbeeld zijn – het precieze bedrag verschilt per vermogensbeheerder – dat je minimaal €50.000 of een ton moet inbrengen.
Maar dat geldt lang niet voor alle partijen die je van advies kunnen dienen of je kunnen helpen je geld verstandig te beleggen. Om een beter idee te krijgen van de vele verschillende smaken die beschikbaar zijn op de markt van financieel advies, is het handig om eens een uurtje op een online vergelijkingssite als finner.nl door te brengen.
Die is onafhankelijk en heeft in kaart gebracht welke partijen actief zijn en wat ze precies doen (en niet). Ook kun je er uitzoeken wat voor professional het beste past in jouw (financiële) situatie en aansluit bij jouw wensen en vragen. Wie weet kom je wel tot de conclusie dat je prima in staat bent om zelf je geld te beleggen, bijvoorbeeld in ETF’s of beleggingsfondsen waar je verder geen omkijken naar hebt: het hoeft allemaal helemaal niet ingewikkeld te zijn.
Maar stel, je hebt een afspraak gemaakt voor een kennismakingsgesprek (vaak is zo’n eerste gesprek gratis) met een vermogensbeheerder of financieel adviseur. Dan is het slim om van tevoren de volgende 6 vragen even door te lopen, en eenmaal op je afspraak die vragen te stellen die alleen de adviseur zelf kan beantwoorden, en die jij belangrijk vindt. Kijk van tevoren welke informatie je zelf al kunt achterhalen via de website van de partij met wie je afgesproken hebt, en via vergelijkingssites. Dat voorkomt dat je (geld) terechtkomt in handen van iemand die eigenlijk niet bij je past.
VRAAG 1: HOEVEEL KOST U ME?
Dit is een belangrijk punt: een financieel adviseur of vermogensbeheerder moet altijd transparant zijn over de totale kosten die je kwijt bent voor zijn diensten. Hoe die kosten precies in elkaar zitten, en hoe hoog ze uitpakken, kan per speler verschillen. Meestal betaal je een bepaald percentage van het bedrag dat je bij iemand hebt ondergebracht om te beleggen; vaak zit daar nog een staffeltje in en wordt dat percentage hoger of lager boven een bepaald bedrag.
Daarmee ben je er nog niet. Het eerste gesprek met een adviseur is meestal gratis, maar daarna gaat de meter vrijwel altijd lopen. Verder vragen sommige partijen een extra percentage als het belegde kapitaal een hoog rendement haalt. Ook kan het zijn dat iemand nog een vast bedrag rekent per kwartaal of jaar – als een soort abonnementskosten, bedoeld om bijvoorbeeld de administratieve kosten van te betalen voor jou als klant.
Van belang is hier om een optelsom te maken en de totale kosten te vergelijken met die van soortgelijke adviseurs. Want elke procentpunt die je moet uitgeven aan een adviseur of vermogensbeheerder maakt dat je belegde kapitaal minder hard groeit. Zo’n procentpuntje lijkt misschien klein bier, maar op de lange termijn – denk 20 of 30 jaar – kan dat vele duizenden euro’s verschil maken. Als iemand duurder is dan een ander, die op het oog dezelfde diensten, van vergelijkbare kwaliteit levert, moet hij ten minste daar een plausibele uitleg voor kunnen geven.
VRAAG 2: IS UW ADVIES ONAFHANKELIJK?
Er zijn twee categorieën financieel adviseurs: zij die 100 procent onafhankelijk zijn, en zij wier vrijheid beperkt is. Kijk bijvoorbeeld naar een adviseur die aan een bepaalde bank verbonden is: die zal doorgaans eerder de beleggingsfondsen van die bank aanbevelen. Veel partijen, ook zij die op zich onafhankelijk zijn, beperken zich tot een bepaald aantal aanbieders van beleggingsproducten. Het is van groot belang om helder te krijgen waar de beperkingen 'm in zitten.
Vraag ook of iemand gelooft in actief beleggen of een aanhanger is van passief beleggen – en waarom. Bekend is immers dat de overgrote meerderheid van actief beheerde beleggingsfondsen minder rendement behaalt dan ETF’s of indexfondsen, die louter een bepaalde index volgen. Zeker op de lange termijn – denk minimaal een jaar of zeven à tien – slagen de meeste professionele actieve beleggers daar niet in. Nou kan het natuurlijk zijn dat een partij tot die kleine minderheid behoort die wél betere beleggingsresultaten behaalt dan een indexfonds. Maar dan moet hij dat wel kunnen bewijzen met harde rendementscijfers – en een jaartje of twee de index verslaan, telt daarbij niet. Het gaat echt om iemands prestaties op de lange termijn, gedurende een hele economische cyclus, en dus niet om een paar jaar waarin de beurs sowieso bijna alleen maar steeg.
VRAAG 3: WAT GEBEURT ER ALS U VERTREKT?
Veel financieel adviseurs zijn eenpitters of hebben kleine kantoortjes met een paar collega’s. Wat gebeurt er als jouw adviseur of vermogensbeheerder met pensioen gaat, of besluit te vertrekken bij deze aanbieder, of (who knows) bij een andere financiële partij gaat werken? Wat gebeurt er dan met jouw belegde vermogen? En brengt het kosten met zich mee – en zo ja: hoeveel? - als jij in zo’n geval besluit dat je je vermogen liever elders wilt onderbrengen?
VRAAG 4: HOE WORDT MIJN VERMOGEN BESCHERMD?
Niemand zou dit meer een rare vraag moeten vinden sinds het debacle met Icesave. Toen deze IJslandse bank – een van de grootste van dat land - in 2008 omviel, raakte dat meer dan honderdduizend Nederlandse burgers, die hun spaargeld in goed vertrouwen bij Icesave hadden gestald. Het is dus belangrijk hoe een partij het beheerde vermogen beschermt, of het dat strikt gescheiden houdt van de rest van het bedrijf en hoeveel financiële buffers het heeft voor het geval het tegenslag heeft.
Ja, er bestaat zoiets als een garantiestelsel, waarbij de Nederlandse centrale bank en toezichthouder, De Nederlandsche Bank in principe burgers compenseert voor hun verlies staat als er ergens een bank failliet gaat. Maar daarbij geldt wel een maximum (inmiddels van €100.000) en de financiële instelling in kwestie moet bijvoorbeeld ook over de vereiste (bank)vergunningen beschikken, wil er überhaupt gecompenseerd worden. Daarom wordt ook altijd aangeraden om je belegde geld onder te brengen bij verschillende partijen als boven de grens van een ton uitkomt.
VRAAG 5: HOE DUURZAAM IS UW BELEGGINGSFILOSOFIE?
In een tijdperk waarin groen of duurzaam beleggen steeds belangrijker is, is het zaak om eerst na te gaan hoe belangrijk de drie pijlers van ESG voor jou zijn, ofwel: Environmental, Social en Governance. Dat staat respectievelijk voor een respectvolle omgang door een bedrijf met planeet (milieu), dier en medemens, plus fatsoenlijk ondernemingsbestuur. Hecht je aan een van deze pijlers meer dan aan de andere? En zou je jezelf eerder lichtgroen (een beetje duurzaam) noemen of donkergroen (zeer strikt in de leer)?
Vraag vervolgens je beleggingsadviseur of vermogensbeheerder naar diens beleggingsfilosofie. En belangrijk: hoe gaat men na of de bedrijven waarin belegd wordt niet aan greenwashing doen? Met andere woorden, hoe wordt gecontroleerd of zij wel zo duurzaam handelen als zij beloofd hebben te doen?
Dit is een heikel punt: onlangs (half september 2021) liet de Autoriteit Financiële Markten (AFM) weten, na uitgebreid onderzoek onder maar liefst 450 Nederlandse beleggingsfondsen die zichzelf ‘duurzaam’ noemen, dat vele die claim helemaal niet kunnen onderbouwen. Kortom, bewijs dat partijen werkelijk duurzaam handelen, ontbreekt vaak.
VRAAG 6: HOE BELEGT U UW EIGEN GELD?
Er is niks raars aan vragen waar een vermogensbeheerder of financieel adviseur zelf zijn geld in heeft belegd. En er zouden alarmbellen moeten gaan rinkelen als hij zijn eigen geld niet in de fondsen heeft belegd die hij zijn klanten aanraadt. Je wilt immers wel dat iemand alle vertrouwen heeft in de beleggingsproducten en beleggingsfilosofie waarmee hij werkt.
