Beloften zijn niet genoeg: indexen toetsen CO2 doelen en aanpak

Uncomfortable Truths

Klimaatbewuste beleggers nemen die beloftes van bedrijven niet zomaar voor waar aan. Zulke positieve claims en lange- termijn doelen die de nadruk leggen op het "netto" gegeven in de belofte doen het in publicitair opzicht goed. Maar netto is het saldo van positieve en negatieve invloeden, waarbij beleggers niet moeten vergeten dat er dus die negatieve kant aan zit. Denk daarbij eens aan de volgende recente nieuwsfeiten:

• Een studie van Accenture concludeerde recentelijk dat slechts 9% van de Europese bedrijven op koers ligt om zijn doelen voor 2050 op het gebied van uitstootvermindering te halen;
• In mei 2021 oordeelde rechter in Nederland dat de belofte van Royal Dutch Shell voor CO2 neutraliteit - die was gedaan onder druk van aandeelhouders - onvoldoende is;
• De Australische gasleverancier Santos wordt voor de rechter gedaagd omdat de plannen voor net zero in 2040 'niet duidelijk en niet geloofwaardig' zouden zijn.

Beleggers moeten dus een scheiding maken tussen bedrijven die echt hun best doen om klimaatverandering te bestrijden en zij die alleen lippendienst bewijzen. Het bouwen low-carbon economy is het mandaat van het Europese EU Sustainable Finance Action Plan dat mikt op en uitstootvermindering met 55% in 2030.

Climate Indexen

Morningstar helpt beleggers bij hun keuzes, onder meer met nieuwe aandelenindexen die klimaatresearch van datapartner Sustainalytics gebruiken. Die indices helpen om te voldoen aan de Europese vereisten en bieden tegelijk ook blootstelling aan de brede markt. Zo'n index kan een beleggingsportefeuille in lijn brengen met het doel om de opwarming van de aarde af te remmen tot 1,5 graad Celsius, of vermogen laten stromen naar bedrijven die daadwerkelijk actie ondernemen tegen klimaatverandering en daardoor verder gaan dan alleen een CO2 neutraal belofte.

Gedetailleerde gids

Het EU Sustainable Finance Action Plan kent een gedetailleerde road map voor beleggers. Beleggingsstrategie:en die mikken op uitstootvermindering moeten refereren aan een klimaatbenchmark die voorzien is van een van deze twee labels:  

• EU Climate Transition Benchmarks (CTB)
• EU Paris-aligned Benchmarks (PAB)

Daarbij is PAB veeleisender dan CTB, maar beide standaarden vereisen significant lagere CO2 intensiteit op portefeuilleniveau, het vermijden van activiteiten met een hoge CO2 uitstoot en geleidelijke sterke vermindering van CO2 uitstoot.

De EU Climate Indexes van Morningstar zijn gebaseerd op diverse sets aan Sustainalytics data:

• Scope 1, 2, en 3 emissie data. Die worden gerepporteerd indien beschikbaar en geschat indien niet. Opvallend is dat eenderde van de bedrijven in sectoren waar klimaatverandering een belangrijk thema is, geen emissiedata bekendmaakt;
• Carbon risk ratings: dit zijn vooruitkijkende maatstaven die evalueren hoe goed bedrijven de omslag maken naar een low-carbon economie;
• Data over betrokkenheid bij controversiële producten en onderzoek op het gebied van environmental, social en governance (ESG) controverses.

Vergelijk de beloften

Dat bedrijven beloften doen voor CO2 reductie en doelen uitspreken en is één ding, maar beleggers kunnen die natuurlijk het beste zelf toetsen. Van sommige producten en diensten is vrij makkelijk na te gaan hoe die aangepast kunnen worden om CO2 neutraal te worden, maar er zijn ook nieuwe technologieën of producten die nog in de kinderschoenen staan en waarvan allerminst zeker is hoe het in de toekomst gaat uitpakken. En daarmee is het onzeker of ze wel zullen slagen in een daadwerkelijke omslag naar CO2 reductie.

De Morningstar EU Climate indexen passen enkele uitsluitingen toe, maar hanteren vooral een wegingsmethodologie die bedrijven hoger of lager dan hun marktweging indeelt op basis van hun CO2 intensiteit, CO2 risico en of ze echte groene oplossingen aandragen om de energietransitie mogelijk te maken. Hieronder volgen enkele voorbeelden van bedrijven die we doorlichten aan de hand van die methodologie:

Koning Kone

De Finse liftenbouwer Kone heeft zich verbonden aan het 1,5 graad scenario. Het krijgt de maximale weging in de index om deze redenen:

• De emissie-intensiteit is veel lager dan de industrie mediaan, en het toont jaar op jaar lagere emissies;
• Het heeft een een 'Low' carbon risk rating van Sustainalytics;
• Kone gebruikt hernieuwbare energie voor een deel van zijn activiteiten conform good practice (5%-10%), het rapporteert zijn Scope 3 emissies en beoordeelt de impact op het milieu bij ieder ontwikkelingsstadium;
• Het heeft zich verbonden aan de ‘green buildings’ agenda om energie efficiency te verbeteren;
• Het heeft zich tot doel gesteld om de uitstoot met 50% te verlagen en CO2 neutraal te worden tegen 2030.

Winnend Whirlpool

De Amerikaanse fabrikant van huishoudelijke apparatuur Whirlpool krijgt een bovengemiddelde weging in de index, omdat:   

• Het deelneemt aan 45 programma's in verschillende landen om recycling en hergebruik van apparaten te bevorderen;
• Hoewel de activiteiten behoorlijk CO2 intensief zijn, heeft het een ‘negligible’ carbon risk vanwege de management strategie. Het bedrijf heeft zijn energieverbruik sinds 2015 met 12% verlaagd en de emissies in absolute zin met 20% verlaagd.
• Whirlpool heeft zich verbonden aan het Science Based Targets initiatief en heeft zich ten doel gesteld om de broeikasgas uitstoot van zijn fabrieken met 50% te verlagen in 2030.

Volkswagen niet op snelheid

De Duitse autobouwer Volkswagen krijgt een index weging die onder het marktgemiddelde ligt vanwege:

• Hoewel het een comeback probeert te maken na het emissie-schandaal van 2015, blijft het auto's op diesel bouwen en was het tamelijk laat met het betreden van de markt voor elektrische auto's. Daardoor haalt het mogelijk de Europese emissiedoelen niet;
• Het heeft een "High" carbon risk rating van Sustainalytics, omdat de omzet uit electrische auto's lager is dan bij concurrenten zoals Tesla;
• Er hangen Volkswagen boetes van ten minste $120 miljoen boven het hoofd vanwege het niet halen van de EUR reductiedoelen voor 2020.

Shell in de knel

Energiereus Royal Dutch Shell heeft een indexweging die duidelijk beneden het marktgemiddelde ligt, omdat:

• Net als Volkswagen heeft Shell een carbon risk rating van “High”. Hoewel het diversifieert in waterstof, energie-opslag en renewables, biedt geen van die activiteiten reeds een significante omzetstroom;
• Shell’s business strategie blijft gericht op fossiele brandstoffen en het verwacht op korte termijn $10 miljard te investeren in integrated gas en upstream projecten, tegen $2 tot $3 miljard investeringen in renewables;
• Shell heeft zich verbonden aan het verminderen van de CO2-intensiteit van zijn business (inclusief de uitstoot die veroorzaakt wordt doordat klanten Shells'producten gebruiken) met 100% tegen 2050, en heeft een tussentijds reductie doel van 45% in 2035, maar dat traject komt niet overeen met een net-zero doel. Bovendien is het behalen van de doelen afhankelijk van toekomstige technologieën die er nu nog niet zijn of die zich nog niet bewezen hebben.
• Een rechtbank in Nederland heeft geoordeeld dat verdere verlaging van uitstoot nodig is, zodat CO2-gerelateerde activiteiten en doelen een juridische component krijgen.

Waarom klimaat indexen?

Voor beleggers zijn klimaat benchmarks belangrijke tools, want daarmee kunnen ze een klimaatgerichte strategische asset allocatie vormgeven en actieve strategieën toetsen. Bovendien kunnen beleggers met verschillende duurzaamheidsintenties die verschillen ook tot uitdrukking brengen in hun portefeuilles met behulp van de index tools.

Morningstar’s EU Climate Indexes leiden tot een significant lagere CO2-intensiteit op portefeuilleniveau. De Global Markets Paris-Aligned Benchmark toont een CO2-intensiteit die ruim 50% lager ligt dan die van de moeder-index, terwijl de Climate Transition Benchmark zo'n 30% minder CO2 intensief is.

Daarbij hebben de klimaat indexen een vergelijkbaar risico en rendement laten zien als de markt over de gemeten periode. De indexen bieden breed gespreide blootstelling aan aandelen en wijken niet substantieel af van markt wegingen vanuit sector or regionaal perspectief.