Zo raakt de oorlog in Oekraïne de prijs van grondstoffen - deel 2

Ruslands inval in Oekraïne heeft grote consequenties voor financiële markten, maar de precieze gevolgen verschillen sterk per economische sector. In deel 2 van deze serie kijkt Morningstar naar de prijzen van nikkel, zink, en aluminium en van bouwmaterialen als cement. Tot slot komt ook de mogelijke impact op de export van kunstmest-ingrediënten aan bod.

Rentsje de Gruyter 21 maart, 2022 | 9:43
Facebook Twitter LinkedIn

agriculture

De analisten van Morningstar gaven vorige week al hun visie op de gevolgen van de oorlog in Oekraïne op de prijs van ijzererts, steenkool, platina en palladium (dat artikel vindt u hier). Ditmaal besteden we aandacht aan hun analyses over grondstoffen zoals zink en aluminium, en kijken we de effecten van de oorlog op fabrikanten van bouwmaterialen en op (de export van) kunstmest.

Maar even vooraf nog dit: de grootste kwetsbaarheid van de Westerse wereld ligt natuurlijk in de toevoer uit Rusland van olie en gas. De afgelopen weken hebben we daar al heel veel over gehoord in de media. Want voor de Europese Unie als geheel geldt dat het ongeveer 90% van zijn gas importeert en dat circa de helft daarvan uit Rusland afkomstig is.

Bij olie is Rusland goed voor 25% van alle import en bij kolen zelfs voor 45%, schrijven Morningstar-analisten Victoria Franco, Dave Sekera en Alex Morozov in hun net voor de komst van het vierde EU-sanctiepakket gepubliceerde rapport over de gevolgen van ‘Oekraïne’ voor economische sectoren.

Nederland gasland
Vergeleken met veel EU-landen, zoals buurland Duitsland, is Nederland als gasland overigens een stuk minder gevoelig voor een eventuele Russische blokkade van gas naar ons land: wij halen maar circa 15% van ons gas uit Rusland, zo schatten gasexperts van onder andere TNO in NRC.

De exacte gasbijdrage vanuit Rusland is echter lastig te bepalen: gas komt vaak ons land binnen via spotcontracten. Dat zijn kortlopende contracten, waarbij (anders dan bij langetermijncontracten) vaak onbekend is waar het gas vandaan komt en of Nederland het op zijn beurt weer doorgevoerd heeft naar een ander land.

Wereldwijd is Rusland verantwoordelijk voor zo’n 10% van de wereldproductie en daarvan exporteert het ongeveer de helft, aldus Morningstar. Tot nog toe is Rusland gewoon blijven leveren aan de EU, ondanks alle sancties die tegen het land zijn ingesteld. Maar dat kan natuurlijk snel veranderen, en de aanvoer van lng richting West-Europa kan ook hard geraakt worden. Dwars door Oekraïne lopen namelijk talloze pijpleidingen onze kant op en die kunnen beschadigd raken in het huidige oorlogsgeweld.

russia gas routes

 

Niet voor niks zijn de prijzen voor futures in Nederlands gas (de Dutch TTF Natural Gas futures) enorm hard gestegen tussen 22 februari (vlak voor Ruslands inval in Oekraïne) en 7 maart jongsleden: met 185%.

Aluminium en zink: beperkte prijsstijging
Vergeleken met olie en gas is de prijsstijging van aluminium en zink tot nog toe zeer bescheiden. Van de eerste neemt Rusland ongeveer 6% van de productie wereldwijd voor z’n rekening en van zink circa 3%. Voor koper is dat eveneens 3%. Stel dat de spotprijs van aluminium (dus bij directe levering via een kortlopend contract) dit jaar rond de $1,70 blijft staan, wat eerder in maart het geval was.

Dat is toch zo’n 50% hoger dan gemiddeld in 2021, en dat zou de waarde van het Brits-Australische mijnbouwbedrijf Rio Tinto en het eveneens Australische South32 wel licht ten goede komen. Voor beide geldt immers dat hun inkomsten uit de verkoop van aluminium aanzienlijk zijn.

Bedrijven in bouwmaterialen: redelijk robuust
Ondertussen vormen de hard gestegen prijzen voor olie, gas en kolen potentieel wel een risico voor bouwmateriaalfabrikanten zoals CRH, HeidelbergCement en Holcim. Maar Morningstar-analisten denken dat zij alle drie wel in staat zijn om hogere energieprijzen op te vangen zonder dat zij aan waarde hoeven inboeten.

Daarbij helpt het dat bedrijven in deze sector momenteel ondergewaardeerd zijn op de beurs. Ook hebben bovengenoemde drie ondernemingen slimme hedgecontracten, anticiperend op stijgende energieprijzen, kunnen zij relatief flexibel overschakelen op andere energiebronnen en hogere kosten deels doorberekenen aan hun klanten. Van de drie denkt Morningstar dat CRH het beste voorbereid is op hogere energieprijzen.

Export van kunstmest(ingrediënten)
En wat voor impact kunnen sancties van onder andere de EU, de VS, het Verenigd Koninkrijk en Canada hebben op producten zoals stikstof, potas (kaliumcarbonaat) en fosfaat? Van al deze bestanddelen voor kunstmest is Rusland een grote exporteur: de grootste wereldwijd zelfs in stikstof.

De kans dat kunstmest wordt getroffen door sancties achten Morningstar-analisten klein. En áls het gebeurt geloven zij dat de negatieve impact ervan beperkt zal zijn en vooral de richting van handelsstromen zal veranderen voor stikstof, kaliumcarbonaat en fosfaat. Neem fosfaat: dat exporteert Rusland nu vooral naar de Verenigde Staten, maar de afgelopen jaren hebben de VS de hoeveelheid daarvan al verminderd vanwege importtarieven.

Voor kaliumcarbonaat geldt dat Rusland en Belarus nu verantwoordelijk zijn voor ongeveer 40% van de wereldproductie. Maar als sancties die handelsstroom raken, verwacht Morningstar dat export via een omweg langs China evengoed door zal gaan. En China is sowieso al de grootste exporteur wereldwijd van fosfaat – richting onder andere India, Pakistan en Brazilië. Zonodig kan het land zijn bestaande handelslijntjes inzetten om meer kaliumcarbonaat te expoteren.

Morningstar verwacht dat de prijzen voor kunstmest dit jaar hun cyclische piek zullen bereiken en dat op de middellange en lange termijn de prijzen weer met 40 à 50% zullen dalen. De hierboven beschreven ontwikkelingen op de kunstmestmarkt hebben geen invloed op de waarderingen van Morningstar-analisten voor bedrijven als het Canadese Nutrien (de grootste producent van potas ter wereld), The Mosaic Company (een Amerikaanse kunstmestproducent) en CF Industries (eveneens Amerikaans).

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Rentsje de Gruyter  Rentsje de Gruyter schrijft freelance voor Morningstar Benelux.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten