Met een uitstroom van bijna 85 miljard euro over de eerste zes maanden van 2022 behoorden obligatiefondsen tot de grote verliezers. Oplopende inflatie en renteverhogingen door centrale banken wereldwijd hebben beleggers afkerig gemaakt van vastrentende waarden. Actieve fondsen konden beleggers niet bekoren, terwijl ook de minst duurzame beleggingsfondsen uit de gratie waren.
De uitstroom uit obligatiestrategieën van ruim 49 miljard euro over het tweede kwartaal van 2022 staat in de top-3 van grootste uitstroom voor de activaklasse sinds dat Morningstar in 2007 begon met het meten van fondsstromen. Alleen de uitstroom van 70,4 miljard euro in het laatste kwartaal van 2008 te midden van de financiële crisis en de uitstroom van 84,5 miljard euro in het eerste kwartaal van 2020 bij aanvang van de coronapandemie overtroffen het tweede kwartaal van 2022.
Risicoaversie bij obligatiebeleggers
Inzoomend op de verschillende obligatiecategorieën wordt het duidelijk dat de risicoaversie van beleggers de afgelopen zes maanden fors toenam. De grootste uitstroom werd gerealiseerd door obligatiefondsen gericht op bedrijfsobligaties, high yield obligaties en obligaties uit opkomende markten. Vooral Chinese obligatiefondsen werden van de hand gedaan, waarbij de categorie over de eerste zes maanden ongeveer 20% in omvang kromp.
Voor Europese bedrijfsobligaties was de eerste jaarhelft er ook een om snel te vergeten. De uitstroom van 11,7 miljard euro plaatste de categorie niet alleen in de top-3 obligatiecategorieën met de grootste uitstroom, maar het betekende ook een recorduitstroom over de afgelopen 15 jaar. Schroder ISF EURO Corporate Bond zag 1,4 miljard euro uitstromen, gevolgd door de iShares Core € Corp Bond ETF en KBC Bonds Corporates Euro, die beide ongeveer 900 miljoen euro verloren.
Zwaar jaar voor groeiaandelen
Hoewel aandelenfondsen op belangstelling van beleggers konden rekenen, was dit zeker niet het geval voor beleggingsfondsen die zijn gespecialiseerd in groeiaandelen. De verkoopgolf die vooral snelgroeiende, hooggewaardeerde en vaak verlieslatende groeiaandelen trof, resulteerde in een uitstroom van bijna 15 miljard euro voor de categorie aandelen wereldwijd large-cap groei.
Het zorgt ervoor dat fondshuizen met een relatief grote fondsenrange gericht op groeiaandelen tot op heden een zwaar jaar doormaken, waaronder Baillie Gifford, Morgan Stanley en Fundsmith. Verder zien we dat veel Europese aandelenfondsen onder de meest impopulaire categorieën vallen, wat te verklaren valt vanuit de impact die het gewapende conflict tussen Rusland en de Oekraïne heeft op de Europese economie.
Duurzame fondsen ook uitstroom
Wanneer we de fondsstromen aan de hand van de Morningstar Sustainability Rating vanuit een duurzaamheidsperspectief bekijken, dan blijkt dat voor iedere rating er per saldo sprake is geweest van uitstroom. Echter, de 1,6 miljard euro uitstroom voor fondsen met vijf globes is beduidend minder geweest dan voor fondsen met minder globes. Fondsen met drie globes zagen in totaal 27 miljard euro uitstromen, terwijl de teller bleef steken op ruim 33 miljard euro voor fondsen met twee globes.
Hetzelfde beeld zien we wanneer we het fondsuniversum filteren op basis van de SFDR classificatie, waarbij de meest duurzame fondsen met een Artikel 9 classificatie 17,7 miljard euro aan instroom konden noteren. Fondsen met een Artikel 8 label zagen bijna 38 miljard euro uitstroom, en Artikel 6 fondsen verloren 30 miljard euro aan beleggersgeld.
Wanneer we de balans opmaken over de eerste jaarhelft en de lens waarmee we de fondsstromen analyseren veranderen in die op fondsniveau, dan zien we dat obligatiespecialist PIMCO forse tegenwind had. Met PIMCO GIS Income Fund en PIMCO GIS Global Investment Grade Credit Fund heeft het fondshuis twee fondsen in de top-5 fondsen met de grootste uitstroom. De 8,8 miljard euro die deze twee fondsen zagen wegvloeien zijn een belangrijke oorzaak achter de 19,2 miljard euro aan uitstroom die het fondshuis in zijn totaliteit te verwerken kreeg in het eerste half jaar, een negatief record voor de vermogensbeheerder.
Top-5 uitstroom eerste jaarhelft 2022 op fondsniveau