Europese fondsbeleggers vrezen een recessie. En die vrees wordt steeds groter in de aanhoudend volatiele markt waarin inflatie en energiecrisis het sentiment bepalen. September was de slechtste maand sinds maart 2020, toen de covid-crisis uitbrak, en dat wil wat zeggen.
Alles bij elkaar zagen Europese beleggingsfondsen per saldo 66 miljard euro wegstromen in september. Deze keer werd de pijn gelijkelijk verdeeld tussen aandelen- en obligatiefondsen, want beide boekten 27 miljard euro netto-uitstroom. In augustus was er nog een groot verschil tussen beide categorieën, omdat obligatiefondsen toen een opmerkelijk herstel lieten zien.
De obligatiebeleggers lieten het in september dus weer afweten en dat raakte vooral categorieën rondom opkomende markten, ultra-kortlopende obligaties en flexibele obligaties. Dat illustreert de risico-aversie die onder beleggers momenteel heerst.
Voor aandelenfondsen is september de slechtste maand in tweeënhalf jaar tijd, zowel in absolute als in relatieve termen. Ook hier werden opkomende-markten categorieën het hardst getroffen, met 3,5 miljard euro aan uitstroom. Ook wereldwijde large-cap groei en gemengd aandelen deden het slecht met respectievelijk 3,2 miljard en 2,7 miljard euro.
Het beheerd vermogen van de Europese fondsen tezamen daalde in september naar 10.272 miljard euro tegen 10.960 miljard euro per eind augustus.
Actief versus passief
Zowel actief als passief kende in september uitstroom, maar het verschil tussen beide is groot: bij actief maar liefst 60 miljard euro, terwijl dat bij passief beperkt bleef tot 6,4 miljard.
Bij de aandelenfondsen was dat respectievelijk 21 miljard euro en 6 miljard. Bij de obligatiefondsen valt op dat daar de passieve fondsen als enige een netto-instroom kenden.
Het marktaandeel van passief stijgt intussen verder; naar 23,32% per eind september 2022 tegen 21,46% een jaar eerder.
Groen in opmars
De regels van de Europese Unie omtrent publicatie van duurzame beleggingen, ook wel SFDR genoemd, zijn sinds 10 maart 2021 van kracht. Fondshuizen moeten informatie geven over de ESG-risico's en de negatieve impact van hun beleggingen op mens en maatschappij. Uit onderzoek van Morningstar blijkt dat SFDR duidelijk invloed heeft op het fondsenlandschap en de keuzes die beleggers én aanbieders maken. Sindsdien hebben fondshuizen veel van hun strategieën geüpgraded en nieuwe fondsen geïntroduceerd die voldoen aan de vereisten van Artikel 8 of 9 volgens het Morningstar ESG Commitment Level.
De 'donkergroene' fondsen van Artikel 9 kenden in het volledige derde kwartaal van dit jaar een autonome groei van 3,31%. Bij de Artikel 8 fondsen was over diezelfde periode sprake van een autonome afname van 0,70%. Specifieke voor september beloopt de instroom bij Artikel 9 fondsen 5,5 miljard euro, terwijl het type Artikel 8 ruim 25 miljard euro aan uitstroom liet noteren.
Instroom op fondscategorie-niveau
Ondanks de uitstroom die over een breed front te noteren was, springen er altijd categorieën uit die het goed doen. In september was dat met name US staatsobligaties. Beleggers zochten juist deze categorie op als veilige haven en daardoor boekte deze een autonome groei van 6,15%. Het best verkochte fonds was hier UBS Focused SICAV US Treasury Bond USD met 2,6 miljard euro aan instroom.
Opvallend genoeg deed ook de categorie US large-cap gemengd aandelen het goed met ruim 2 miljard euro aan neto-instroom.
Uitstroom op fondscategorie-niveau
Bij de minst populaire categorieën staan zoals gezegd de opkomende markten boven aan de lijst. Passieve producten van JP Morgan en van iShares hadden hier het meest onder te lijden.
Zoals boven aangegeven prijken ook wereldwijde large-cap groei en large-cap gemengd aandelenfondsen in de lijst van achterblijvers.