Elke dag maken we keuzes over onze persoonlijke financiën. Sommige zijn groot, andere klein. Voorbeelden zijn het kopen van een kopje koffie of het beslissen in welke aandelen we willen beleggen. Maar voor de meeste mensen zijn de grootste financiële beslissingen in hun leven waarschijnlijk het kopen van een huis, het betalen voor een opleiding of het sparen voor pensioen.
Voor deze grote financiële onderwerpen, waarbij het om veel geld kan gaan, loont het de moeite om er even goed voor te gaan zitten en te overdenken wat uw wensen en ideeën zijn - en daarop vooruit te plannen. Dit zijn zeven tips van Morningstar die helpen bij het nemen van beslissingen over uw persoonlijke financiële situatie en het bereiken van uw doelen:
Tip 1: Beoordeel uw financiële realiteit
Er is niets mis met groot dromen, maar als het gaat om het plannen van uw persoonlijke financiën, is het handig om uw dromen te onderbouwen met een realistisch bedrag aan contanten.
Voordat u doelen stelt voor hoeveel u periodiek wil sparen (of voor de volgende Caribische cruise die u wil boeken), is het een goed idee om eerst een overzicht te krijgen van uw maandelijkse inkomsten en (essentiële) uitgaven. Van salaris en spaarrente aan de inkomstenkant en van huur tot verzekeringspremies aan de uitgavenkant - er gaat niets boven het bijhouden van al deze cijfers. Tijdens het boekhouden kunt u kijken waar er mogelijkheden zitten om hier en daar wat te veranderen.
Tip 2: Stel uw doelen vast en schat de kosten ervan
Nu u beter begrijpt hoeveel geld u opzij kunt zetten voor uw eerste appartement of de opleiding van uw kinderen, is het tijd om uw financiële doelen te stellen. Als eerste stap helpt het om doelen per tijdshorizon vast te leggen. Groepeer uw doelen in een van deze drie tijdvakken:
- Kortetermijndoelen (bereiken in vijf of minder jaar)
- Doelen op middellange termijn (vijf tot 15 jaar)
- Langetermijndoelen (15 jaar of verder in de toekomst)
Probeer daarbij zo specifiek en gedetailleerd mogelijk te zijn. Dit proces wordt meestal moeilijker met de tweede stap: het inschatten van de kosten van elk doel. Het probleem is dat niet aan elk financieel doel een duidelijk prijskaartje hangt. Zelfs uitgaven op korte en middellange termijn zijn niet zo eenvoudig in te schatten, vooral niet in de huidige tijden van inflatie met dubbele cijfers. Het schatten van de kosten van meerjarige doelen zoals pensionering en universiteitsuitgaven is nog lastiger.
De kosten voor huisvestuing variëren van de ene regio tot de andere, net zo veel als de kosten om uw kinderen naar de universiteit te brengen. Pensioenuitgaven zijn niet alleen een functie van waar je woont, maar ook van levensstijl en levensloop.
Tip 3: Vergeet uw schuld niet - en uw noodfonds
Het is misschien gemakkelijk om je te laten meeslepen door je wensen en dromen, maar geef voorrang aan wat vanuit financieel oogpunt logisch is. Denk aan die hoge hypotheekleningen of andere schulden die maand na maand inkomen opeten. Hoe eerder u die afbetaalt, hoe beter het op de lange termijn zal zijn.
Maar houd er ook rekening mee dat het leven zelden uw plannen precies volgt. Van kleine ongemakken zoals een kapotte wasmachine tot grote gebeurtenissen zoals het verlies van een baan - het is een goed idee om dan een financiële buffer te hebben. Over het algemeen moeten drie tot zes maanden van uw algemene kosten van levensonderhoud (huisvesting, verzekeringen, voeding, nutsvoorzieningen) een goed startpunt zijn om in een veilige en gemakkelijk toegankelijke belegging te worden gestopt.
Tip 4: Geef prioriteiten aan uw doelen
Nu u de basis hebt gelegd, bent u al een heel eind. U heeft een idee van wat uw toekomstige behoeften zijn en hoeveel die kunnen kosten. Het is tijd om prioriteiten te stellen voor uw doelen, gezien uw eigen individuele omstandigheden. De volgende rangschikking is in veel verschillende situaties zinvol:
- Aflossing schuld met hoge rente
- Buffer voor nood
- Pensioensparen
- Studiekosten
- Andere korte en middellange termijn doelen (binnen redelijkheid)
Als vuistregel raden vele financieel planners aan om ergens tussen de 10 en 20% van uw inkomen te sparen, maar een betere benadering kan zijn om uw persoonlijke spaarquote af te stemmen op uw eigen situatie. Christine Benz, Morningstar's director of personal finance, raadt aan:
"Door uw eigen financiële doelen te gebruiken om concrete besparingsdoelen te formuleren - en deze periodiek opnieuw te bekijken om rekening te houden met veranderingen in inkomen, verwachte marktrendementen of de nabijheid van de doeldatum - heeft u een betere kans om uw financiële doelen te bereiken dan wanneer u terugvalt op vuistregels. Begin dus met het bedrag vast te stellen dat u nodig hebt voor een bepaald doel en werk vervolgens achteruit om te bepalen hoeveel u doorlopend moet sparen”.
Tip 5: Maak een plan
Of u nu 50, 500 of 5.000 euro over hebt - het loont altijd om zo vroeg mogelijk te beginnen met sparen en te overwegen om een deel van je inkomsten te beleggen. Op die manier kunt u profiteren van de kracht van compounding, ofwel het rente-op-rente effect.
Wat uw keuzes ook zullen zijn, zorg ervoor dat u uw beleggingen diversifieert, onderzoek uw posities en kies een strategie die past bij uw algehele risicotolerantie. En als u graag meer professionele ondersteuning hebt, raadpleeg dan een financieel adviseur bij het samenstellen van uw portefeuille.
En vergeet niet de tools van Morningstar te gebruiken die op onze websites te vinden zijn. Die kunnen de geïnteresseerde belegger op weg helpen bij de financiële huishouding.
Tip 6: Stort je niet onvoorbereid ergens in
Markten zijn niet altijd vriendelijk voor beleggers, en 2022 was een van die jaren. Als langetermijnbelegger doet u er goed aan om uw doelen in de gaten te houden. Maar helaas 'misdraagt' onze geest zich soms, zoals gedragseconomen het noemen.
In zijn boek “Misbehaving: The Making of Behavioral Economics” gaat Richard Thaler, Nobelprijswinnaar en hoogleraar economie aan de Booth School of Business van de University of Chicago, in op waarom mensen zo slecht zijn in beslissingen over geld.
Een voorbeeld: hij ontdekte dat de meeste mensen weinig of geen analyses doen bij het afbetalen van creditcardrekeningen en vaak naar de verkeerde dingen kijken. Wanneer ze met meerdere rekeningen worden geconfronteerd, zullen de meeste mensen eerst de rekening met het grootste bedrag afbetalen en niet de schuld met de hoogste rente, terwijl die in de loop van de tijd méér gaat kosten.
Mental accounting leidt er ook toe dat we andere slechte beslissingen nemen, zoals het op het verkeerde moment verkopen of kopen van activa. Onze hersenen zijn verbonden met onze emotionele circuits, en vaker wel dan niet denken we niet logisch als het gaat om beleggen en financiën. De pijn van een verlies is een veel krachtiger emotie dan het ervaren van winst.
"Als je de manier waarop je met geld omgaat wil veranderen, kun je beginnen met de balans op te maken van de houding en overtuigingen die je momenteel hebt over geld en je af te vragen: Is dit gezond? Komt dit mij goed van pas? Is dit wel waar?”, zegt Thaler.
Als je het hoofd koel wilt houden, moet je voorbij de huidige acute crises kijken. "Dat kan door onze aandacht te verplaatsen van de onzekerheid over dingen die we niet onder controle hebben naar de dingen die wel zeker zijn en die we wel onder controle hebben", adviseert Sarah Newcomb, gedragseconoom bij Morningstar. Hoewel risico onvermijdelijk is, is paniek je eigen keuze, stelt ze. Het kan vaker wel dan niet lonen om niet te vaak naar uw portefeuille te kijken en vast te houden aan uw plan uw saldo om zo te voorkomen dat u op het verkeerde moment op de koop- of verkoopknop drukt.
Tip 7: Bekijk, beoordeel en pas aan waar nodig
Het laatste is iets dat de meesten van ons om de een of andere reden uitstellen. Het enige dat u hoeft te doen, is regelmatige controlemomenten op de agenda te zetten, zodat u uw plannen tegen het licht kunt houden en waar nodig kunt aanpassen. Heel belangrijk, benadrukt Christine Benz.
“Beleggers maken vaak de fout om hun portefeuilles te vaak te bekijken, of erger nog, pas na grote marktbewegingen, als ze het meest geneigd zijn overhaaste beslissingen te nemen. Om die valkuil te voorkomen, moet u van tevoren checkmomenten plannen. Voor de meeste mensen is één uitgebreide portfolio-evaluatie per jaar voldoende. Dat is veel beter dan elke dag obsessief ermee bezig zijn. Het einde van het jaar is een goed moment om je jaarlijkse portfolio-evaluatie uit te voeren, omdat je dan nog aanpassingen voor het jaar kunt maken", aldus Benz.
