Als we het over fondsen hebben, wordt diversificatie vaak benadrukt als een van de belangrijkste aspecten van het succes ervan: u krijgt automatisch blootstelling aan een verscheidenheid aan landen, industrieën en/of sectoren, afhankelijk van het type fonds dat u kiest.
Maar er zijn fondsen die zich richten op een veel meer geconcentreerde groep beleggingen, wat een interessant extraatje kan zijn in een toch al goed gediversifieerde portefeuille. Deze fondsen worden themafondsen genoemd en proberen te profiteren van verschillende seculiere groeithema's, variërend van energietransitie, kunstmatige intelligentie, robotica tot geavanceerde gezondheidszorgtechnologieën.
Veel beleggers zijn op zoek naar toekomstige winnaars, en themafondsen kunnen een hulpmiddel zijn om daar blootstelling aan te krijgen. De belangstelling voor thematische fondsen is enorm gestegen en veel beleggers zijn zich vanwege de covid-pandemie bewust geworden van dit type fondsen. Maar het is belangrijk om het product op de juiste manier te gebruiken en thematische fondsen liever te zien als een substituut voor individuele aandelen dan als de klassieke portefeuillediversificatie waar je door dik en dun aan vasthoudt.
“Aangezien thematische fondsen vrijwel het tegenovergestelde zijn van een gediversifieerde portefeuille, zouden ze kunnen dienen als aanvulling in plaats van als vervanging van bestaande kernposities. Sterker nog, kleinere blootstellingen die een visie op een bepaald thema vertegenwoordigen, kunnen worden beschouwd als vervangers voor een individueel aandeel", zegt Kenneth Lamont, senior analist voor passieve strategieën bij Morningstar.
3 stappen voor succes
Ondanks alle animo voor themafondsen is het belangrijk om de zaken in perspectief te zien. Historisch gezien hebben thematische fondsen het slechter gedaan dan hun benchmarks, en het geconcentreerde karakter van thematische fondsen leidt ook vaak tot hogere volatiliteit in de rendementen. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn en goed te weten waar je aan begint. Om succesvol te zijn, moet u als belegger slagen in deze drie dingen:
De belangstelling van beleggers voor themafondsen is de afgelopen jaren enorm toegenomen. In de 10 jaar tot medio 2022 hebben themafondsen hun aandeel in het vermogen van wereldwijde aandelenfondsen verdrievoudigd van 0,8% naar 2,2%. Europa is momenteel de grootste markt voor thematische fondsen, goed voor 55% van het wereldwijde vermogen van thematische fondsen.
"Sterke prestaties, aanhoudend hoge instroom en een overvloed aan nieuwe lanceringen zorgden voor de snelle groei", stelt Kenneth Lamont. Maar er is ook het fenomeen dat beleggers trends proberen na te jagen tijdens de late stadia van een bullmarkt.
Ook het aantal themafondsen is verveelvoudigd: 2021 werd een recordjaar met wereldwijd 589 nieuwe lanceringen van themafondsen. Dat is meer dan twee keer zoveel als in 2020, toen het vorige record van 271 fondsen was. En eind 2021 waren er in totaal 2.018 overgebleven fondsen in onze wereldwijde database die voldeden aan onze definitie van wat een thematisch fonds is.
”Historisch gezien hebben vermogensbeheerders de neiging om fondsen te lanceren in de late stadia van een bullmarkt, als verschillende trends de kop opsteken. Het patroon is duidelijk in de onderstaande grafiek, die pieken laat zien in fondsen die werden gelanceerd rondom eerdere pieken in de markt”, legt Kenneth Lamont uit.
Mooi rendement, als het lukt
Hoewel de belangstelling van beleggers voor themafondsen de afgelopen jaren enorm is toegenomen, zijn de kansen om de marktbenchmarks te verslaan klein. Als we de cijfers tot eind 2021 bekijken, blijkt dat meer dan de helft van de thematische fondsen in ons wereldwijde universum de Morningstar Global Markets Index de afgelopen drie jaar overleefde en beter presteerde.
Het slagingspercentage van de thematische fondsen daalt echter tot slechts één op de tien wanneer het tijdsbestek wordt verlengd tot de laatste 15 jaar. Meer dan drie vierde van de thematische fondsen die aan het begin van die periode beschikbaar waren voor beleggers, is inmiddels gesloten. Fondsen die sluiten, worden over het algemeen geassocieerd met slechte rendementen van participaties binnen en hoge uitstroom van vermogen, waardoor de het fonds noodgedwongen portefeuilleposities moet verkopen.
Bovenstaande grafiek illustreert de uitdaging waarmee beleggers in thematische fondsen worden geconfronteerd. Gedurende korte perioden, bijvoorbeeld het jaar 2020, hebben veel van deze fondsen weten te overleven en presteerden ze beter dan wereldwijde aandelen. Maar over langere perioden kelderde het aantal fondsen dat overleeft en outperformt. In de afgelopen vijf jaar wist minder dan de helft van deze fondsen te overleven en het beter te doen dan de index. Dat cijfer dalt tot slechts 9% in de afgelopen 15 jaar.
ESG een van de favoriete thema's
Brede thematische fondsen vormen de meest populaire themagroepering naar activa in Europa. Daarin is het grootste themafonds van de regio opgenomen: Pictet Global Megatrend Selection. De bloeiende belangstelling voor ESG-fondsen heeft zich echter ook verspreid naar de wereld van thematische beleggingen, waar we veel thema's vinden die zich richten op verschillende duurzaamheidstrends die erin slagen een aanzienlijk deel van het belegde kapitaal aan te trekken.