Morningstar zet vijf essentiële checks voor u op een rij die u kunt gebruiken bij de selectie en aankoop van een beleggingsfonds. Ze zijn gebaseerd op de manier waarop de fondsanalisten van Morningstar beleggingsfondsen beoordelen om tot hun Morningstar Analyst Rating te komen. Dit zijn ze:
De fondsbeheerder
De verantwoordelijkheid voor het beheer van een beleggingsfonds ligt bij een fondsbeheerder of een team van beleggingsexperts. Wie deze mensen zijn is essentiële informatie waarop een gefundeerde keuze gemaakt kan worden voor het ene of het andere beleggingsfonds. Denk aan de namen van de betrokken fondsbeheerders, de datum van hun aanstelling als portefeuillebeheerder, de bredere ervaring die een fondsbeheerder in het verleden heeft opgedaan en hoe het team samenwerkt en ondersteund wordt door de bredere organisatie. Helaas laat de transparantie van de fondsindustrie nog steeds te wensen over als het erom gaat relevante informatie over beleggingsteams openbaar te maken voor beleggers. Zij hebben het recht te weten aan wie ze hun geld toevertrouwen.
Consistentie
Een herhaalbaar beleggingsproces dat consistent wordt uitgevoerd is van elementair belang voor het slagen van een beleggingsstrategie. Het beleggingsproces kan er op papier goed gestructureerd uitzien, maar wanneer de uitvoering van het proces afwijkt van het draaiboek, dan kan een beleggingsfonds stuurloos worden. Fondsbeheerders moeten zich laten leiden door hun beleggingsproces en vasthouden aan de overtuigingen waar dat proces op gestoeld is. Een fondsbeheerder die ineens een heel andere aanpak hanteert, beweegt zich niet alleen buiten zijn expertisegebied, maar geeft het fonds daarmee ook een andere identiteit die mogelijk niet passend is voor bestaande beleggers.
Prestaties
Hoewel historische prestaties geen indicator zijn voor toekomstige prestaties, kan het bestuderen van een track record beleggers interessante informatie opleveren. Hierbij is het vooral van belang te begrijpen hoe de performance tot stand is gekomen en in welke marktomgeving een strategie normaliter betere prestaties levert dan de bredere markt en in welke omstandigheden deze mogelijk achterblijft. Voor een beleggingsfonds dat claimt dat aandelenselectie de belangrijkste drijfveer is voor de prestaties willen we dat ook zien terugkomen in de performance attributie.
Andere elementen zoals sector, regio of valuta blootstellingen zouden een minder grote rol moeten spelen in de totstandkoming van de performance. Weten wanneer je een bepaalde performance van een strategie mag verwachten helpt in het monitoren van de prestaties. Van een fonds dat uitblinkt om zijn defensieve kracht hoeven we tijdens euforische markten geen topprestaties te verwachten. Maar wanneer de markt panikeert moet deze strategie een rustpunt in de portefeuille vormen. De prestaties van een beleggingsfonds moeten een logisch gevolg zijn van de filosofie en uitvoering van de strategie, en de belegger moet helder voor ogen hebben welke rol een fonds in zijn portefeuille vervult.
Capaciteit
Succesvolle fondsen trekken vaak hordes nieuwe beleggers aan, maar succes kent een hoge prijs wanneer een fondshuis de poort niet op tijd sluit. Een te grote aanwas van beleggersgeld kan een fondsbeheerder namelijk beperken in zijn bewegingsvrijheid, waardoor alleen nog de meest liquide aandelen in het universum belegbaar zijn geworden. Dat is problematisch wanneer de strategie juist succesvol is gebleken door het opnemen van aandelen met een lagere marktkapitalisatie.
Ook kan een portefeuillemanager ervoor kiezen om meer posities in de portefeuille aan te houden dan voorheen, wat niet alleen betekent dat het team meer bedrijven zal moeten monitoren, maar ook dat het belang van de grootste overtuigingen in de portefeuille verwatert. Tot slot kan een fondsbeheerder besluiten om nieuwe thema’s of andere sectoren aan zijn portefeuille toe te voegen die buiten zijn bewezen expertise vallen. De toestroom van nieuw beleggerskapitaal kan het belang van bestaande beleggers hiermee schaden.
Fondshuizen zouden daarom vooraf, bij oprichting van de strategie, de op dat moment geldende maximum capaciteit moeten communiceren. Marktfactoren en een veranderend universum kunnen leiden tot een herziening van deze capaciteit, maar beleggers moeten weten hoe een fondshuis de capaciteit van een beleggingsfonds definieert en hoe hun belangen worden beschermd.
Kosten
Beleggen is omgeven met onzekerheden, maar één van de weinige zaken waarop beleggers wel controle hebben, is wat ze bereid zijn te betalen voor een beleggingsfonds. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de hoogte van de kosten een grote mate van voorspellende waarde heeft voor het rendement, waarbij fondsen met lagere kosten een grotere kans op succes hebben. Een verschil van 0,2% in kosten lijkt wellicht verwaarloosbaar, maar over een beleggingshorizon van decennia eet dit verschil in kosten ongemerkt een belangrijk deel van de winst op.
Let daarnaast ook op de kostenstructuur van een beleggingsfonds. Wordt er alleen de lopende kostenfactor in rekening gebracht, of is er ook sprake van een performance fee. Of in het geval van ETFs, hoe groot is de spread die je moet betalen wanneer er gehandeld wordt?