'Het gaat fout met ESG'

Sunniva Kolostyak: Welkom bij Morningstar. Als je een contrarian investor bent, dan heb je het wellicht best goed gedaan in het afgelopen jaar, en een beleggingsfonds dat het goed gedaan heeft, is Orbis Global Balanced. Vandaag is de manager ervan, Alec Cutler, bij mij in de studio. Alec, dank je wel dat je er bent.

Alec Cutler: Dank dat ik hier mag zijn.

Kolostyak: Mag ik beginnen met, wat is het dat in je voordeel werkt?

Cutler: Allereerst hebben we een tegendraadse aanpak die de afgelopen jaren best goed heeft gewerkt, en voordien was het een aantal jaren moeilijk. Dus veel van de dingen die het afgelopen jaar of 18 maanden goed hebben gewerkt, hebben voor die tijd een beetje tegen gezeten, omdat we aan de vroege kant waren met het thema inflatie, energie en defensie-aandelen.

Kolostyak: Cool. Dus als we ons eerst op defensie concentreren; ik denk dat bullish zijn over defensie niet echt iets is dat je als mens wilt. Hoe ben je daar mee omgegaan?

Cutler: Ja, het is een goed voorbeeld van iets waar ik niet optimistisch over wil zijn. Mijn dochter zit in het leger in de VS en ik wou dat ik deze mening niet had. Maar het is ons duidelijk dat we kijken naar een hervatting van de Koude Oorlog die in 1989 eindigde of met verlof ging door de val van de Berlijnse muur. We hebben een prachtige periode van vredesdividend achter de rug, en nu is het weer zover. Het ziet er niet naar uit dat de achterliggende redenen zullen verdwijnen. De landen die met elkaar zouden moeten praten, doen dat niet. De VS voelen zich bedreigd door China en er komt een wereldwijd supermachtenconflict aan.

Kolostyak: Ik denk dat defensie ook deel uitmaakt van een bredere discussie rond ESG. En ik weet dat je vrij uitgesproken opvattingen hebt over ESG in zijn huidige vorm, die misschien niet optimaal werkt. Kun je me vertellen wat er volgens jou niet werkt?

Cutler: Even wat achtergrond. Eind jaren '90 beheerde ik een ESG-fonds. SRI noemden ze dat toen. Het had een enorme populariteit eind jaren '90 omdat je in feite terechtkomt in groeiaandelen, een geweldige groei-bullmarkt. En toen, toen die bullmarkt voorbijging, begon SRI te vervagen, en daarna hoorde je er niet echt meer van na 2004. Dus ik maak me een beetje zorgen dat ESG, wat ik ESG 1.0 noem of een rebranding van maatschappelijk verantwoord beleggen, volgt hetzelfde lot in die zin dat je een grote toename van het aantal dienstverleners hebt gezien, het wordt duur om toe te passen, de marketeers hebben het onder de knie en zeiden: je kunt meer geld verdienen met ESG dan met een indexfonds.

Dat begint nu te mislukken en je begint geld uit ESG te zien stromen. En ik denk dat de gevolgen voor de belangrijke positieve aspecten van ESG behoorlijk negatief zouden kunnen worden. En een goed voorbeeld is dat we vorig jaar meer steenkool in de wereld gebruikten dan ooit tevoren. En dat is na tien jaar in een ESG-beweging en vier jaar na de klimaatakkoorden van Parijs. Dus als aan de onderkant van de behoeftenpiramide niet wordt voldaan, dus voedsel, onderdak, warmte, dan worden de aspecten aan de bovenkant van de behoeftenpiramide, zelfrespect, dingen doen die goed zijn voor de komende 50 jaar, gewoon aan de kant geschoven, want mensen willen dat hun huizen verwarmd worden. 

Kolostyak: Dus wat is hier de oplossing? Wat denk je dat beleggers zoals jij moeten doen? 

Cutler: We zijn dus voorstanders van ESG 2.0. 

Kolostyak: Wat is dat?

Cutler: Dat is veranderen van een standpunt waarin het schijnbaar zwart en wit is, er zijn goede mensen en er zijn slechte mensen. Het is veel te ingewikkeld. Je kunt zeggen dat dat nodig was om gewoon de aandacht van mensen te trekken. Maar het belasteren van een industrie die koolstof produceert, is niet echt een manier om vooruit te komen. Want weet je wat, dat zijn de bedrijven die alle ingenieurs hebben, de chemici, de architecten, de mensen die weten hoe ze het probleem moeten oplossen; die zitten grotendeels in zulke entiteiten.

Dus om ze te vervreemden en ze gewoon slecht te noemen en te zeggen dat je niet naar een COP-conferentie kunt komen omdat je een uitstoter van koolstof bent, dat is geen verstandige manier. Dus ESG 2.0 moet voor mij veel meer inclusief de CO2-uitstoters zijn. Het moet ook serieus inclusief zijn voor de 70% van de wereld die niet in een vliegtuig heeft gezeten. E heeft dus invloed op S. De westerse wereld lijkt zeer, zeer geconcentreerd op E gefocust te zijn. Er lijkt een gebrek aan besef te zijn van de impact die het heeft op de rest van de wereld vanuit een S-standpunt.

Kolostyak: Dus, deze energiebedrijven, denk je dat ze genoeg doen in hun huidige vorm, of zou je meer kunnen doen door met hen in gesprek te gaan? Hoe pak je dit aan?

Cutler: Zoals BP een paar jaar geleden zei, de wereld heeft méér energie nodig en wil meer energie, en tegelijk minder CO2. Je moet dus samenwerken met de energiebedrijven om manieren te vinden om minder CO2 te creëren, of het nu gaat om CO2 afvangen of door het verminderen van koolstof en methaan aan de voorkant van een productieproces. Het gaat om samenwerken en niet om schreeuwen en zeggen je moet minder produceren. Want dan komen we terecht in een energiecrisis waarbij de regering zoals vorig jaar tegen Shell en BP gaat roepen dat ze meer moeten produceren. Waarom heb je niet meer geproduceerd? We hebben dus enige consistentie nodig. We hebben een participatieve discussie nodig van slimme mensen, niet van activisten en politici.

Kolostyak: Alec, dank je wel dat je vandaag in de studio was. Voor Morningstar ben ik Sunniva Kolostyak.