Het negatieve beleggerssentiment lijkt te verergeren, want Morningstar's fund flow data laten niet alleen uitstroom bij aandelenfondsen zien, maar na 11 maanden van netto-instroom slaat de balans ook naar negatief bij obligatiefondsen. Alle categorieën tezamen telden op tot een netto-uitstroom van €43,2 miljard in oktober.
Bij aandelenfondsen vloeide er €20,4 miljard uit, het slechtste resultaat sinds september 2022. Dat is het saldo van uiteenlopende flows bij actief beheerde en bij passieve fondsen; actief verloor €26,9 miljard, terwijl passieve aandelenfondsen juist €6,5 miljard konden bijschrijven.
Fondsbeleggers zijn nu bijzonder risico-avers en bij obligatiefondsen uitte zich dat in een omslag naar uistroom van €3,8 miljard. Ook hier was dat verlies volledig toe te schrijven aan de actieve fondsen.
Het beheerd vermogen van in Europa gevestigde langetermijnfondsen daalde van €10.790 miljard per eind september naar €10.380 miljard ultimo oktober.
Actief versus passief
Langetermijnindexfondsen boekten in oktober een instroom van €10,7 miljard tegenover 54,1 miljard aan netto-uitstroom voor actief beheerde fondsen. Afgelopen maand ondervonden alleen grondstoffen- en allocatiefondsen een uitstroom uit zowel passieve als actieve strategieën, net als in september eveneens het geval was.
Het marktaandeel van langetermijnindexfondsen steeg van 23,79% in oktober 2022 naar 26,25% in september 2023.
De duurzame golf
Fondsen die binnen de reikwijdte van Artikel 8 van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) vallen, hadden in oktober een netto-uitstroom van €25,3 miljard, het op een na slechtste maandresultaat sinds de introductie van SFDR in maart 2021. Aandelen- en allocatieproducten waren de grootste negatieve factoren.
Bij de fondsen die vallen onder Artikel 9 (de zogenoemde 'donkergroene' strategieën) was sprake van een ommekeer naar negatief, want waar die in september nog netto-instroom van €529 miljoen boekte, was dat in oktober een uistroom van €2,6 miljard.
Vanuit een organisch groeiperspectief lieten de Artikel 9-fondsen in het 2023 tot dusver een organisch groeipercentage van 2,28% zien. Producten die in de Artikel 8-groep vallen, kenden in dezelfde periode een negatieve organische groei van 0,56%. Tussen januari en oktober hadden fondsen die volgens de SFDR niet onder Artikel 8 of Artikel 9 vielen, gemiddelde organische groeipercentages variërend van negatief 0,98% tot negatief 1,85%.
Fondscategorieën: Leaders en Laggards
In oktober was de categorie Amerikaanse large cap gemengd aandelen een opvallende winnaar, gezien het negatieve sentiment rond aandelenfondsen. In de afgelopen maanden kende deze categorie een tamelijk stabiel patroon van instroom. Bij de obligatiefondsen viel de categorie Fixed Term Bonds op.
De tegenvallers waren opnieuw te vinden in opkomende markten categorieën. In eerdere maanden waren dat vooral de obligatiefondsen, maar in oktober lag het zwaartepunt van de uitstroom bij opkomende markten aandelen. Dit onderstreept de risico-averse houding van fondsbeleggers.
Ook flexibele en cautious obligatiecategorieën met een wereldwijde blootsteliing waren uit de gratie en haalden de top-5 van hoogste uitstroom.
Fondshuizen: Leaders en Laggards
In oktober doet iShares weer haasje-over bij Vanguard om terug te keren aan de top van het overzicht met winnaars. De iShares Core S&P 500 ETF haalde €1,3 miljard aan nieuw geld op, en dat is tevens de reden achter de instroom in de categorie Amerikaanse large cap gemengd aandelen.
Op plek 3 bij de winnaars vinden we het Spaanse BBVA Asset Management en dat komt door het feit dat verschillende fondsen van dit fondshuis zijn samengegaan. Deze administratieve reden zorgt voor een ietwat vertekend beeld.
Bij de fondshuizen met de hoogste uistroom valt de Noorse vermogensbeheerder DNB op, omdat die meerdere fondsen liquideerde, wat administratief tot uistroom leidde.