De Europese Centrale Bank (ECB) zal donderdag naar verwachting vrijwel zeker het belangrijkste rentetarief ongewijzigd laten. De nadruk ligt vooral op eventuele aanwijzingen over wanneer (en niet of) de ECB in de eerste helft van 2024 een restrictiever standpunt zou kunnen innemen.
De swapmarkten hebben al een eerste verlaging van 25 basispunten in maart ingeprijsd, en de euro is als gevolg van deze verwachting onder druk komen te staan ten opzichte van de Amerikaanse dollar, net als de Europese obligatierente.
De bank zelf ondersteunt de perceptie dat er geen verdere stijgingen zullen plaatsvinden, maar blijft tot nu toe vaag over de vooruitzichten. Raadslid Francois Villeroy de Galhau zei onlangs in een interview met de Franse krant La Depeche du Midi dat de bank klaar was met renteverhogingen en een verlaging "ergens in 2024" zou overwegen, op voorwaarde dat er geen "grote verrassingen" zouden zijn.
“Wij verwachten dat de ECB geen indicatie zal geven over de timing van de eerste renteverlaging in de nabije toekomst, terwijl zij haar oproep voor een datagedreven aanpak herhaalt. Dit laat een renteverlaging in het tweede kwartaal over als het meest waarschijnlijke scenario voor de volgende rentewijziging" , aldus Danske Bank in een ECB-preview van 8 december.
In een peiling van Reuters onder negentig economen zei de meerderheid te verwachten dat er een renteverlaging zal vóór de ECB-vergadering van juli. In een eerdere opiniepeiling in november zei een krappe meerderheid van 55% dat de rentetarieven tenminste tot medio 2024 onveranderd zouden blijven.
Maar sindsdien is er veel gebeurd, benadrukt Michael Field, Morningstar's Europese marktstrateeg: "De inflatie in Europa is de laatste tijd hoger geweest dan in de VS, maar nu de inflatie in november is gedaald naar 2,4%, zijn we niet ver verwijderd van het niveau dat de ECB nastreeft. Centrale banken hebben al die tijd gewaarschuwd dat het terugdringen van de inflatie de belangrijkste reden om de rente hoog te houden. Maar nu de rente nu dicht bij het streefniveau ligt, is er minder reden om de rente op het hoogste niveau van de afgelopen vijftien jaar te handhaven." De rentetarieven werden gedrukt door de volatiele energieprijzen, die jaar-op-jaar aanzienlijk daalden.
ECB-bestuurslid Isabel Schnabel noemde de laatste inflatiecijfers een “aangename verrassing” en “bemoedigend”, maar waarschuwde ook dat het nog te vroeg is om de overwinning op de inflatie uit te roepen. “We blijven de komende maanden een stijging verwachten. Sommige begrotingsmaatregelen en basiseffecten zullen omkeren en we kunnen niet uitsluiten dat er een nieuwe stijging van de energie- of voedselprijzen zal plaatsvinden”, zei ze in een interview met Reuters.
Morningstar's Michael Field voegt hieraan toe: "Er bestaat nog steeds een risico dat de inflatie weer zal stijgen. De energieprijzen kunnen de komende winter enorm stijgen en de arbeidsmarkten blijven over de hele linie krap, waardoor het potentieel voor verdere loonstijgingen volgend jaar groter wordt, wat de inflatie zou kunnen aanwakkeren. banken zijn zich terdege bewust van dit risico, vooral in de VS, waar de economie nog steeds sterk draait.
Economie in eurozone krimpt
De economie van de eurozone kromp in het derde kwartaal. Het bbp daalde met 0,1% en het lijkt erop dat dit in de laatste drie maanden van 2023 dezelfde kant op zal gaan en dat de eurozone in een recessie terecht zal komen. Volgens Quentin Fitzsimmons, portefeuillemanager bij T Rowe Price, loopt de ECB van alle centrale banken het grootste risico dat ze een te sterk verkrappend beleid voert.
Duitsland, de grootste economie van Europa, bevindt zich alweer in een technische recessie. Het reële bbp kromp in het derde kwartaal van 2023 met 0,1% doordat de consumentenvraag verzwakte en de buitenlandse vraag van de belangrijkste handelspartners van Duitsland daalde.
'Data-afhankelijke aanpak'
Schnabel erkende in het interview met Reuters ook dat “sommige van de harde gegevens die we zien niet erg goed zijn”, in navolging van de woorden van ECB-president Christine Lagarde dat de bank een “data-afhankelijke benadering” zou hanteren.
Volgens Morgan Stanley zullen zowel de ‘hold’-taal als de focus op data-afhankelijkheid waarschijnlijk behouden blijven. Tegelijkertijd kan de boodschap veranderen in de boodschap dat de rente een piek heeft bereikt. “We verwachten de eerste renteverlaging in juni 2024, op voorwaarde dat de loongegevens enige matiging laten zien”, benadrukt de bank.
BoE: waarschijnlijk geen rentewijziging
De bijeenkomst van de Britse centrale bankiers, eveneens op donderdag, zal waarschijnlijk relatief rustig verlopen, zegt Morningstar's UK editor James Gard in Londen. Ten eerste gaat het besluit niet vergezeld van een monetair beleidsrapport (MPR) en voorziet de marktconsensus niet in een wijziging van de rentetarieven. Dit zou de derde opeenvolgende sessie zijn waarin de bank de rente handhaaft.
De bank kreeg kritiek omdat ze te traag reageerde op de stijgende inflatie in 2022. Daarom is het onwaarschijnlijk dat het land haast heeft met het uitroepen van de overwinning op de inflatie.
In hun voorspellingen voor 2024 gaan sommige zakenbanken er nu zelfs van uit dat de BoE de rente alleen zal verlagen als er een recessie komt. Dat is een ontnuchterende boodschap voor hypotheekverstrekkers: ja, de rente zal dalen, maar alleen als de economie echt in de problemen zit, zei Gard.
