Morningstar heeft al vaker beargumenteerd waarom herbalanceren van de beleggingsportefeuille belangrijk is. Het is verstandig om dat minstens één keer per jaar te doen, of als de situatie optreedt dat de verhouding tussen aandelen en obligaties aanzienlijk afwijkt van de streefniveaus. Herbalanceren kan dan de volatiliteit helpen dempen en eventuele neerwaartse bewegingen onder controle kan houden. Deze keer kijken we naar specifieke activaklassen waar mogelijk aanpassingen nodig zijn als uw vorige portefeuillerevisie alweer één, drie of vijf jaar geleden is.
Om de wegingen te testen, begin ik met een eenvoudige portefeuille bestaande uit 60% aandelenfondsen en 40% obligatiefondsen. Eenderde van het aandelensegment zit in buitenlandse aandelen en de binnenlandse aandelen zijn verdeeld over waarde- en groeifondsen. Gedurende elke periode ging ik ervan uit dat beleggers een hands-off benadering hanteerden en onderliggende activa aanhielden zonder tussentijds wijzigingen aan te brengen.
In alledrie de gevallen gaan de wegingen in de portefeuille afwijken van de streefniveaus,. Dat geldt vooral met betrekking tot de mix van aandelen en obligaties, maar ook als het gaat om waarde en groei. U zult versteld staan van de impact die de tijdsduur van marktwegingen heeft op uw portefeuillesamenstelling.
Vijf jaar na herbalancering
We beginnen met het scenario dat de vorige herbalancering 5 jaar geleden is. In zo'n scenario wijkt de actuele balans tussen aandelen en obligaties waarschijnlijk significant af van het nagestreefde niveau.
Source: Morningstar Direct. Data per 30 november 2023
Zelfs na de bearmarkt van 2022 hebben aandelen het in de afgelopen vijf jaar nog steeds beter gedaan dan obligaties, en zelfs met een behoorlijke marge. Daardoor groeide de totale aandelenblootstelling van mijn testportefeuille van 60% aan het begin van de periode tot 70,1% aan het einde van de periode.
Die verandering heeft een aanzienlijke impact op het risicoprofiel van een portefeuille. Om de zaken weer in evenwicht te brengen, is het zinvol om activa te herverdelen van aandelen naar obligaties.
Vijf jaar na vorige herbalancering: overall asset mix (% van totaal)
Bron: Morningstar Direct. Data per 30 november 2023
Omdat Amerikaanse aandelen het grootste deel van de vijfjaarsperiode beter presteerden dan hun niet-Amerikaanse tegenhangers, is de mix tussen Amerikaanse en niet-Amerikaanse aandelen waarschijnlijk ook toe aan aanpassing. Tegen het einde van de vijfjaarsperiode zouden Amerikaanse aandelen gestegen zijn tot 51,6% van de totale portefeuille – aanzienlijk boven het oorspronkelijke niveau.
De mix tussen waarde- en groeiaandelen zou ook aanzienlijk uit de hand lopen, waarbij groeiaandelen 30,1% van de totale activa voor hun rekening nemen, vergeleken met 20% aan het begin van de periode. Dat betekent dat de kaasschaaf over de groeiaandelen heen moet; de opbrengst daarvan kan vervolgens aangewend worden om de weging in vastrentende waarden te versterken.
Drie jaar na herbalancering
Als de vorige herbalancering drie jaar geleden is, dan is het waarschijnlijk ook tijd voor wat tweaks in de portefeuille.
Bron: Morningstar Direct. Data per 30 november 2023
In dit scenario zouden aandelen zijn gegroeid tot ongeveer 67,4% van de totale activa, terwijl obligaties ruim zeven procentpunten onder het streefniveau zouden liggen.
Amerikaanse aandelen zouden zijn gestegen naar 47,7% van de activa, vergeleken met 40% in de oorspronkelijke portefeuille. De mix tussen groei en waarde zal niet dramatisch zijn veranderd, aangezien waardeaandelen veel beter stand hielden dan groei tijdens de bearmarkt van 2022, maar de kwestie rond groei kwam in 2023 weer op de voorgrond. Zowel waarde als groei zouden overwogen zijn geworden vergeleken met hun beoogde niveaus, waardoor van beide logischerwijs wat afgeschaafd zou moeten worden en de opbrengst naar versterking van de posities in obligatiefondsen zou moeten gaan.
Drie jaar na vorige herbalancering: overall asset mix (% van totaal)
Eén jaar na herbalancering
Als het pas één jaar geleden is dat u de portefeuille hebt doorgelicht, hieft u mogelijk niet zoveel, of misschien zelfs wel helemaal niets te veranderen aan de wegingen in uw beleggingsportefeuille. Of toch?
Bron: Morningstar Direct. Data per 30 november 2023
Omdat de Amerikaanse aandelen over de 11-maandsperiode tot en met november 2023 ongeveer 20% zijn gestegen (de rendementen op obligaties waren veel lager), zou de totale aandelenblootstelling van de portefeuille zijn toegenomen tot ongeveer 63,3% van de activa, vergeleken met 60% voorheen.
Om de zaken in evenwicht te houden, is het zinvol om de aandelenblootstelling terug te brengen (vooral aan de groeikant van de portefeuille) en een deel van de activa weer in obligaties te herverdelen. Omdat Amerikaanse aandelen het afgelopen jaar ruimschoots beter hebben gepresteerd dan wereldwijde, zouden ze nu goed zijn voor ongeveer 42% van de activa, tegenover 40% oorspronkelijk. Groeiaandelen zouden intussen ook boven de oorspronkelijke doelstelling zijn uitgestegen.
Een jaar na vorige herbalancering: overall asset mix (% van totaal)
Hoe pak je herbalanceren aan?
Als u vermoedt dat het tijd is om opnieuw te herbalanceren, dan kunt u het beste beginnen met het doorlichten van uw portefeuille om inzicht te krijgen in de actuele activamix en de wegingen. Morningstar biedt voor particuliere beleggers een portefeuilletool die snel en eenvoudig inzicht geeft in de blootstelligen van de onderliggende beleggingen. Als u merkt dat bepaalde portefeuillesegmenten zijn afgedwaald van de beoogde niveaus, kan een aanpassing helpen.
Het is belangrijk op te merken dat herbalanceren voornamelijk een instrument is om risico's te beheersen en niet noodzakelijkerwijs om rendementen te verbeteren. Brede markttrends kunnen vaak meerdere jaren aanhouden, wat betekent dat het soms lonend kan zijn om de winnaars in een portefeuille voor langere tijd te laten meeliften op het momentum. Amerikaanse aandelen hebben bijvoorbeeld in acht van de afgelopen tien kalenderjaren (inclusief de eerste elf maanden van 2023) ruimschoots beter gepresteerd dan hun niet-Amerikaanse tegenhangers.
Als u Amerikaanse aandelen had verkocht met het doel om een bepaalde weging in internationale aandelen te behouden, dan zou die keuze dus niet tot betere rendementen hebben geleid, want u had als gevolg van uw keuze een deel van de koerswinst van de verkochte Amerikaanse aandelen gemist. Toch de fameuze beweging van 'terugkeer naar het gemiddelde' een krachtig mechanimse. Bovendien hebben ook langdurige trends niet het eeuwige leven. Een van de positieve kanten van herbalanceren is dat het voorkomt dat u met lege handen staat als markttrends van richting veranderen.