Ondanks de dalende inflatie zal de Europese Centrale Bank (ECB) de rentetarieven naar verwachting ongewijzigd laten tijdens de beleidsvergadering van donderdag 11 april aanstaande. Leden van de raad van bestuur hebben eerder aangegeven dat ze eerst de nieuwe loongegevens, die in mei worden verwacht, moeten beoordelen voordat ze besluiten over eeen eventuele renteverlaging.
De raad komt opnieuw bijeen op 6 juni, een week voordat de Amerikaanse Federal Reserve op 12 juni een besluit neemt over de rentetarieven en twee weken voor de vergaderingen van de Bank of England (BoE) en de Zwitserse Nationale Bank (SNB), beide op 20 juni.
Sinds september 2023 heeft de ECB haar belangrijkste rentetarief - bekend als de belangrijkste herfinancieringsrente of MRO - op een recordhoogte van 4,5% gehouden.
Aandelen- en obligatiemarkten verwachten renteverlaging in juni
De geldmarkten gaan uit van een eerste renteverlaging van 25 basispunten in juni, gevolgd door nog drie renteverlagingen tot aan het einde van 2024. Uit een recente peiling van Reuters bleek dat ongeveer 90% van de ondervraagde economen de eerste renteverlaging in juni verwacht.
"De inflatie is aanzienlijk gedaald en ligt nu op korte afstand van de streefniveaus van de centrale banken. Dit betekent dat er binnenkort geen reden meer zal zijn om de rente niet te verlagen, als de inflatie inderdaad onder controle is", aldus Michael Field, Europees marktstrateeg bij Morningstar.
Leden van het ECB-bestuur hebben ook hun steentje bijgedragen om die verwachting aan te wakkeren. De gouverneur van de Spaanse centrale bank Pablo Hernandez de Cos vertelde Bloomberg eerder deze week dat zijn "centrale scenario is dat juni eigenlijk de eerste verlaging zou kunnen zijn". De gouverneur van de Franse centrale bank, Francois Villeroy de Galhau, sloot zich aan bij het sentiment en zei dat de bank dit voorjaar zal beginnen met een "gematigde" renteverlaging, meldt Reuters.
Zullen ECB bestuurders ook uitstellen?
Ondertussen zei de voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) Jerome Powell op woensdag dat de hardnekkig hoge inflatie de Amerikaanse centrale bank kan weerhouden van de verwachte renteverlaging in juni.
Dit heeft in Europa de vraag opgeroepen of de ECB haar eigen rentebesluit wel zal doorzetten. De in Frankfurt gevestigde centrale bank is van oudsher terughoudend met het nemen van monetaire beslissingen vóór haar Amerikaanse tegenhanger en was ook een van de laatste grote centrale banken die aan de recente renteverhogingscyclus begon.
Verschillende bestuursleden, waaronder ECB-voorzitter Christine Lagarde, hebben geprobeerd dergelijke overwegingen van tafel te vegen door te zeggen dat voor de ECB als belangrijkste telt wat haar eigen inflatie- en economische prognoses zijn. En het hoofd van de Finse centrale bank Olli Rehn benadrukte: "De ECB is niet het 13e federale district van de Fed".
Zijn collega en hoofd van de Oostenrijkse centrale bank Robert Holzmann, die wordt beschouwd als een van de meer havik-achtige bestuursleden, zei tegen de Oostenrijkse krant Kronen Zeitung dat de Europese economie langzamer groeit dan die van de VS en dat Europa daarom de rente eerder zou kunnen verlagen dan de VS.
"Vanuit het perspectief van vandaag zou ik zeggen: de rente zal waarschijnlijk worden verlaagd. Wanneer zal grotendeels afhangen van hoe de loon- en prijsontwikkelingen er tegen juni uitzien," zei hij. Hoe lager de loonafspraken in Europa zijn, hoe meer ruimte er is om de leenkosten te verlagen, zei Holzmann tegen Reuters.
Hij waarschuwde echter ook dat de ECB voorzichtig moet zijn met het alleen verlagen van de rente. Als de Fed de rente in juni niet verlaagt, zou de marktreactie op de beleidsdivergentie veel van het voordeel van een ECB-verlaging tenietdoen, zei hij in een recent interview met Reuters.
Als de ECB de belangrijkste rentetarieven eerder en sterker verlaagt dan de Fed, zal het renteverschil tussen de VS en de eurozone groter worden. Dit zal onvermijdelijk gevolgen hebben voor de wisselkoersen, kapitaalstromen en inflatie. Beleggers vinden het daarom moeilijk om de beweringen van de ECB over onafhankelijkheid te geloven.
Inflatie eurozone daalt, markten stijgen
De inflatie in de eurozone is in maart gedaald van 2,6% in februari naar 2,4% op jaarbasis, aldus Eurostat op woensdag. Economen hadden een vlakke maand verwacht, dus de cijfers kwamen als een positieve verrassing. "Nu de inflatie op een steenworp afstand ligt van het door de ECB beoogde niveau van 2%, zullen beleggers er nog meer van overtuigd zijn dat renteverlagingen op korte termijn in het verschiet liggen," aldus Michael Field. De kerninflatie, die de prijzen weergeeft zonder energie- en voedselkosten, daalde ook naar 2,9% op jaarbasis. In februari was dit nog 3,1%.
Hij voegt eraan toe dat de Europese economie zich in veel opzichten in het ' Goudlokje' gebied bevindt: "De economie is zwak genoeg zodat de centrale banken zich geen zorgen hoeven te maken over oververhitting door de rente te verlagen. Tegelijkertijd zit er nog wat leven in, te oordelen naar recente gegevens die een opleving laten zien in de hypotheekverstrekking en de activiteit in de dienstensector. Dat betekent dat een stimulans hier, in de vorm van renteverlagingen, de economische groei effectief zou kunnen aanwakkeren."
Dit wil niet zeggen dat Europa al aan het terugkaatsen is; er is een vertragingseffect. "Zelfs als centrale banken snel renteverlagingen doorvoeren, zal het enige tijd duren voordat deze doorwerken in de economie; de ECB voorspelt slechts 0,6% groei in 2024." Hij voegt toe dat de recente rally's op de aandelenmarkten niet zijn veroorzaakt door een geweldig winstseizoen of verbeterde verwachtingen van bedrijven. "Objectief gezien komen we echter steeds dichter bij renteverlagingen, die de Europese economie zeker zullen stimuleren."
Dat betekent dat er binnenkort geen reden meer zal zijn om de rente niet te verlagen, als de inflatie inderdaad onder controle is. Op 21 maart was de Zwitserse Nationale Bank (SNB) de eerste grote bank die de rente verlaagde.
Zal de ECB de rente verlagen? Dit denken economen
We hebben een aantal commentaren van experts verzameld over de verwachte impact van renteverlagingen op de markten.
Matthew Ryan, hoofd marktstrategie bij Ebury
Het desinflatoire proces blijft in de eurozone in een stroomversnelling komen, wat zeer welkom nieuws zal zijn voor de functionarissen van de Europese Centrale Bank. Niet alleen daalde de belangrijkste inflatiemaatstaf naar het laagste niveau in bijna drie jaar, maar ook het meer kleverige kerncijfer daalde naar een tweejarig dieptepunt onder de 3%, beide minder dan verwacht. Dit zou beleidsmakers het vertrouwen moeten geven dat hun acties vruchten blijven afwerpen en dat een versoepeling van het monetaire beleid binnenkort gerechtvaardigd zal zijn. Wij zien een renteverlaging door de ECB in juni nu als een bijna-zekerheid - dit is momenteel zelfs volledig ingeprijsd door marktdeelnemers.
Tiffany Wilding, econoom, en Andrew Balls, CIO Global Fixed Income, Pimco
In de eurozone zien we de verwachtingen voor de ECB en het niveau van de 10-jaarsrente als over het algemeen redelijk ten opzichte van de VS in ons economische basisscenario. Toch denken wij dat de risicobalans overhelt naar zwakkere economische prestaties en meer versoepeling door de ECB. We geven ook de voorkeur aan de Amerikaanse dollar boven de euro en andere Europese valuta's zoals de Zwitserse frank en de Zweedse kroon, omdat we anticiperen op verder economisch exceptionalisme van de VS.
Robin Winkler, hoofdeconoom Duitsland, Deutsche Bank Research
Het inflatiespook blijft vervagen. Net als in andere Europese landen daalde de inflatie in Duitsland in maart sterker dan verwacht. Met 'slechts' 2,2% is de inflatie goed op weg om in ieder geval tijdelijk onder de belangrijke grens van 2% te komen, uiterlijk aan het begin van de zomer. De kerninflatie daalde in maart ook naar 3,3%. Dit betekent dat de inflatie hoog blijft. De positieve trend in zowel Duitsland als de rest van de eurozone zou de ECB echter moeten aanmoedigen in haar voornemen om in juni een rentewijziging in gang te zetten.
Jan Viebig, Chief Investment Officer, ODDO BHF SE
Op dit moment gaan we ervan uit dat de ECB in de zomer van 2024 kan beginnen met het verlagen van de belangrijkste rentetarieven. Wat belangrijk is voor beleggers, is niet de maand waarin de centrale bank de rente gaat verlagen, maar dat een rentedaling van waarschijnlijk 50 tot 100 basispunten dit jaar zeer waarschijnlijk is. Wie nu op korte termijn geld investeert in de obligatiemarkt, zal zijn kapitaal in de toekomst waarschijnlijk alleen tegen lagere rentes kunnen herinvesteren. Daarom hebben we de looptijd van de obligaties in onze portefeuilles verlengd. Beleggingen op korte termijn in vastrentende deposito's gaan momenteel gepaard met een herbeleggingsrisico. Het is de moeite waard om na te denken over beleggingen op langere termijn.
