Zoals algemeen verwacht verlaagde de Europese Centrale Bank donderdag de rentetarieven met 0,25 procentpunt tot 3,5%. In het kader van een nieuwe regeling voor de spreads tussen de drie rentetarieven van de ECB werden de belangrijkste herfinancieringsrente en de marginale beleningsfaciliteit met elk 0,60 procentpunt verlaagd tot respectievelijk 3,65% en 3,90%.
Het besluit van de bank was unaniem, voegde president Christine Lagarde toe tijdens haar persconferentie in Frankfurt.
Tijdens de vergadering van vandaag heeft de ECB ook haar groeivooruitzichten licht naar beneden bijgesteld, terwijl de leidraad voor de nominale inflatie ongewijzigd bleef en de prognose voor de kerninflatie dit jaar en volgend jaar werd verhoogd.
“Na de eerste verlaging in juni heeft de ECB wijselijk een paar maanden de tijd genomen om achterover te leunen en de effecten in de gaten te houden. Hun visie is duidelijk: het is beter om langzaam en gestaag in één richting te bewegen dan te snel en onderweg van koers te moeten veranderen”, zegt Michael Field, strateeg bij Morningstar.
“De inflatie hobbelde rond, maar is uiteindelijk gedaald naar een niveau dat dicht bij de doelstelling van de centrale bank ligt, terwijl de economische groei positief, maar gunstig is gebleven,” voegde Field eraan toe.
Spreads tussen rentes worden kleiner
Zoals de ECB in maart van dit jaar aankondigde, zal het tarief voor de basisherfinancieringstransacties (MRO) zodanig worden aangepast dat de spread tussen de tarieven voor de MRO en de depositofaciliteit wordt teruggebracht van de huidige spread van 50 basispunten naar 15 basispunten.
ECB-president Lagarde weigerde details te geven over het toekomstige renteverlagingspad van de bank en herhaalde daarmee eerdere verklaringen dat de raad van bestuur van de ECB een data-afhankelijke aanpak zal volgen die per vergadering wordt bepaald.
Vanaf 18 september zijn de drie belangrijkste rentetarieven van de ECB:
-
Belangrijkste herfinancieringsrente: 3,65%, omlaag met 0,60 procentpunt van 4,25%
-
Rente voor de marginale beleningsfaciliteit: 3,90%, omlaag met 0,60 procentpunt van 4,50%
-
Depositofaciliteit rente: 3,50%, vergeleken met 3,75%
Op dit moment is het belangrijkste rentetarief dat op de depositofaciliteit, dat bepaalt welke rente banken ontvangen als ze geld overnight bij de centrale bank stallen. Het is ook het belangrijkste rentetarief voor spaarders, omdat het een directe invloed heeft op spaar- of betaalrekeningen waarop spaarders rente ontvangen.
De Europese aandelenmarkten bleven grotendeels onveranderd, zoals was verwacht. De euro won 0,3% ten opzichte van de dollar.
Dit is de tweede renteverlaging voor de depositofaciliteit in vijf jaar, na de eerste verlaging in juni, terwijl de twee andere tarieven voor het laatst werden verlaagd in 2015. Dit volgt op 10 renteverhogingen sinds de in Frankfurt gevestigde instelling haar renteverhogingscyclus begon in juli 2022.
85% van de door Reuters ondervraagde economen had de renteverlaging verwacht en een grote meerderheid kijkt nu naar december voor een derde renteverlaging van 0,25 procentpunt dit jaar. De markten hielden eerder deze week rekening met bijna vier renteverlagingen in 2024, waarbij ze een extra stap in oktober enigszins waarschijnlijk achtten.
ECB verlaagt groeiverwachting, verhoogt outlook kerninflatie licht
Volgens de laatste projecties van Eurosystem zal de inflatie in 2024 gemiddeld 2,5% bedragen, in 2025 2,2% en in 2026 1,9%, net als in de projecties van juni. “Verwacht wordt dat de inflatie in de tweede helft van dit jaar weer zal toenemen, deels omdat eerdere scherpe dalingen van de energieprijzen uit de jaarcijfers zullen verdwijnen. In de tweede helft van volgend jaar zou de inflatie dan moeten dalen in de richting van ons streefcijfer.”
“Voor de kerninflatie zijn de prognoses voor 2024 en 2025 licht naar boven bijgesteld, omdat de inflatie in de dienstensector hoger was dan verwacht. Tegelijkertijd blijven de medewerkers een snelle daling van de kerninflatie verwachten, van 2,9% dit jaar naar 2,3% in 2025 en 2,0% in 2026”, luidde de verklaring verder.
Eerder voorspelde de ECB voor 2024 en 2025 een kerninflatie van respectievelijk 2,8% en 2,2%.
“De binnenlandse inflatie blijft hoog omdat de lonen nog steeds in een hoog tempo stijgen. De druk op de arbeidskosten neemt echter af en de winsten bufferen gedeeltelijk het effect van de hogere lonen op de inflatie. De financieringsvoorwaarden blijven restrictief en de economische activiteit is nog steeds matig als gevolg van de zwakke particuliere consumptie en investeringen.”
Volgens de ramingen van de diensten van de Commissie zal de economie in 2024 met 0,8% groeien, en in 2025 met 1,3% en in 2026 met 1,5%. Dit is een lichte neerwaartse bijstelling ten opzichte van de prognoses van juni voor 0,9%, 1,4% en 1,6%, vooral vanwege een zwakkere bijdrage van de binnenlandse vraag in de komende kwartalen.
Fed zal naar verwachting volgende week rente verlagen
De ECB liep vooruit op haar Amerikaanse tegenhanger Fed, die naar verwachting tijdens de volgende vergadering op 17 en 18 september zal overgaan tot renteverlagingen. “Nu de inflatie normaliseert, is er weinig reden om de rente op een zeer restrictief niveau te houden, wat een recessie zou kunnen uitlokken,” zegt Preston Caldwell, hoofdeconoom voor de VS bij Morningstar.
De Zwitserse Nationale Bank was de eerste grote bank die in maart een renteverlaging aankondigde, gevolgd door de Zweedse Riksbank in mei. De Bank of England daarentegen was de laatste grote Europese centrale bank die de rente verlaagde toen ze aankondigde dat ze de rente op 1 augustus zou verlagen tot 5%. Nog een renteverlaging van de BoE op 20 september zou de markten verrassen.
Tot hoe ver zal de Europese rente dalen?
Morningstar's Field zegt dat “het risico van oververhitting van de economie door verdere renteverlagingen laag lijkt, wat suggereert dat de verwachting van economen van nog een renteverlaging voor het einde van het jaar zeer waarschijnlijk is. Het ECB-patroon van verlagen, controleren en herhalen zal waarschijnlijk worden voortgezet.”
De meeste analisten verwachten dat de ECB haar renteverlagingscyclus in 2025 zal voortzetten met drie of meer verlagingen van 0,25 procentpunt tot september 2025. Fidelity verwacht nog drie driemaandelijkse verlagingen in 2025, waardoor de rente in september 2025 zou uitkomen op een beoogde 2,50%, zei Carsten Roemheld van Fidelity vorige week.
Analisten van DWS zijn het hiermee eens. In 2025 zal de rente elk kwartaal met 25 basispunten dalen tot de beoogde rente van 2,50% in september 2025 is bereikt, voorspelt Ulrike Kastens, Europees econoom bij DWS. “Het bestuur van de ECB zal zeker willen voorkomen dat de rente te snel wordt verlaagd en zo een hernieuwde stijging van de inflatie wordt geaccepteerd,” vertelde ze Morningstar in een interview op 5 september.
Bastian Freitag, hoofd vastrentende waarden Duitsland bij Rothschild & Co, zei dat hij ook rekening houdt met verlagingen van 25 basispunten elk in september en december, evenals verdere stappen per kwartaal in 2025. Hoewel de inflatie aan het eind van het jaar waarschijnlijk weer iets zal aantrekken als gevolg van basiseffecten, beweegt het percentage zich geleidelijk in de richting van 2%, zei hij. Risico's zijn de inflatie van de dienstenprijzen, de olieprijzen, een lichte toename van de groei van de geldhoeveelheid en de loonontwikkeling, vertelde Freitag op 5 september aan Morningstar.
Welk effect hebben renteverlagingen op de markten?
Aandelenmarkten hebben de neiging om te stijgen bij verwachte renteverlagingen. Op de obligatiemarkten betekent een dalende rente een lager rendement, waardoor de obligatiekoersen stijgen. Lagere rentes maken bestaande obligaties ook aantrekkelijker voor rendementen, met name obligaties die al zijn uitgegeven in een periode van hoge rentes.
Intussen zullen de spaarrentes op bankrekeningen waarschijnlijk dalen, ten nadele van spaarders. De tarieven die spaarders ontvangen hangen grotendeels af van de depositofaciliteit, die bepaalt welke rente banken ontvangen voor het stallen van geld bij de ECB.
Leners daarentegen zullen profiteren van lagere rentes omdat consumentenschulden en hypotheken goedkoper worden.
Analistenreacties op het rentebesluit van de ECB
Frederik Ducrozet, hoofd macro-economisch onderzoek, Pictet Wealth Management, op X:
“De herzieningen zien er over het algemeen dovish uit: kleine opwaartse bijstelling van de kern-HICP door de plakkerige diensteninflatie, maar geen verandering in de nominale inflatie of in de middellangetermijnprojecties, terwijl de groei over de hele prognosehorizon lager wordt bijgesteld. Nog geen ommekeer, maar het tij is aan het keren.”
Gurpreet Garewal, Macro Strategist Global Fixed Income, Goldman Sachs Asset Management, via e-mail:
“De verlaging van de beleidsrente door de ECB met 0,25% vandaag werd alom verwacht door marktdeelnemers. Omdat er voor de vergadering van oktober weinig economische cijfers worden verwacht, verwachten we niet dat de rente voor december opnieuw zal worden verlaagd, tenzij de regionale of mondiale groei aanzienlijk verslechtert.
Verder vooruitkijkend zou een snellere versoepelingscyclus naar een lagere rente eerder kunnen plaatsvinden dan de huidige marktprijzen suggereren. Gedurende de zomer stimuleerden toerisme, sportevenementen en concerten activiteit en inflatie in de dienstensector, maar beide zullen naar verwachting afkoelen naarmate de seizoenen veranderen. In combinatie met de toenemende neerwaartse groeirisico's kan dit voor ECB aanleiding zijn om het normaliseringstempo in 2025 te versnellen ten opzichte van het kwartaaltempo in 2024.”
Ulrike Kastens, econoom voor Europa, DWS:
“Hoewel er nog steeds onzekerheid bestaat over de verdere ontwikkeling van de dienstenprijzen, zullen de economische zorgen waarschijnlijk verder toenemen gezien de zwakte van de binnenlandse vraag. De risico's voor de economie werden in juli al als neerwaarts beoordeeld. De bbp-prognoses voor de jaren 2024 tot 2026 zijn nu ook naar beneden bijgesteld en de huidige economische situatie wordt slechter ingeschat dan in juli.
De ECB blijft de grote mate van data-afhankelijkheid benadrukken en ECB-president Lagarde verwierp het vooraf bepalen van een rentepad. Ze verklaarde echter ook dat een neerwaartse trend in de rente vrij voor de hand ligt. Verdere renteverlagingen zitten dus in de pijplijn. December is waarschijnlijk de volgende datum voor een verdere renteverlaging. Al met al verwachten we dat de depositorente over 12 maanden op 2,50 procent staat.”
Des Lawrence, Senior Investment Strategist bij State Street Global Advisors:
“Zoals algemeen verwacht en ingeprijsd door de markten heeft de ECB vandaag haar depositofaciliteitsrente verlaagd van 3,75% naar 3,5%. Hoewel de recente scherpe daling van de nominale inflatie in de hele eurozone zeer welkom is, werpt de gelijktijdige stijging van de diensteninflatie tot 4,2% in augustus een dilemma op voor de ECB: hoe te voorkomen dat er te veel wordt beloofd over beleidsmatiging (in de aanloop naar de vergadering in juni was hier al een hint naar) en toch te reageren op de gerechtvaardigde bezorgdheid over een vertraging van de bedrijvigheid die in tempo en breedte toeneemt - ook al is dit nog niet duidelijk op de arbeidsmarkten. Het zal bijzonder interessant zijn om te zien welke verdere inzichten voorzitter Lagarde op dit punt kan bieden tijdens de persconferentie. Wij denken dat de inflatie in de dienstensector zal afnemen en zo de deur openzet voor verdere renteverlagingen in de komende maanden.”
Hussain Mehdi, Directeur Beleggingsstrategie, HSBC Asset Management, zei:
“Een renteverlaging tijdens deze vergadering stond niet ter discussie. Afkoelende economische cijfers in het blok - vooral een sterke daling van de loongroei - en een dramatische herwaardering van de renteverwachtingen in de VS tijdens de zomer hebben volgens ons de invloed van de haviken verzwakt.
“Voorlopig denken we dat de wereldwijde economische vooruitzichten van verdere desinflatie en versoepeling door de centrale banken een goede omgeving vormen voor risicovolle activa en een verdere outperformance van aandelenmarkten buiten de VS, waaronder Europa, ondersteunen. Deze “verbreding” komt doordat het verschil in winstgroei tussen de VS en andere markten naar verwachting kleiner wordt, terwijl de waarderingen buiten de VS weinig veeleisend lijken, vooral in vergelijking met de grote technologienamen.
Maar de vooruitzichten blijven zeer onzeker. Het risico van een harde landing blijft vrij hoog omdat de beleidsrentes restrictief blijven. De marktvolatiliteit zal waarschijnlijk een belangrijk kenmerk zijn op weg naar 2025.”
Carsten Brzeski, Global Head of Macro, ING Bank, op zijn blog:
Vooruitkijkend verwachten we dat de ECB uiteindelijk het tempo van verdere renteverlagingen zal opvoeren. Niet dit jaar, maar volgend jaar. Waarom niet dit jaar? Omdat de Duitse loononderhandelingen en de stijgende verkoopprijsverwachtingen er op dit moment nog steeds op wijzen dat de inflatie enigszins hardnekkig is. En aangezien de ECB een vrij zwakke staat van dienst heeft als het gaat om het voorspellen van de inflatie op haar weg omhoog, zal de ECB het zekere voor het onzekere willen nemen voordat ze overgaat tot agressievere renteverlagingen.
